تصویری که از ایران ساخته می‌شود

امید معماریان

در روزهایی که جورج بوش رییس جمهوری آمریکا، باب گیتس وزیر دفاع این کشور و حتی کاندولیزارایس وزیر امورخارجه دربرابر فشارهای نمایندگان کنگره و افکارعمومی آمریکا گفته‌اند هیچ برنامه‌ای برای حمله به ایران وجود ندارد، تصاویری که ازایران در مهمترین رسانه‌های آمریکا نسبت به "ایران" ساخته می‌شود، روز به روزتصویر خطرناک‌تری را به نمایش می‌گذارد.

این تصاویر با مصاحبه روزچهارشنبه ۲۱ فوریه کاندولیزارایس وزیر امورخارجه آمریکا تکمیل می‌شود که عنوان "پیشنهاد گفت وگو با ایران: پیشنهاد شاخه زیتون ازسوی رایس؟" را با خود داشت. رایس گفت که ایران غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق کند، آنگاه آمریکا بر سر هرموضوعی که ایران بخواهد با ایران گفت وگو می‌کند. محمود احمدی‌نژاد هم پیشاپیش گفت که تعلیق غنی‌سازی ذلت است وعلی لاریجانی هم درنشست‌های خود در وین اعلام کرد ایران تعلیق را نمی‌پذیرد. تا همچنان این گره کور بماند و تصویری که توسط رسانه‌های آمریکایی ساخته می‌شود، خطرناکی و حرارت خود را حفظ کنند.

ساختن انگاره‌هایی که ایران را به مشکل اصلی آمریکا درمنطقه تبدیل می‌کند و در ذهن مردم آمریکا گزاره‌هایی مبنی براینکه ایران در پس پرده کشتن سربازان آمریکایی است و همچنین تاکید براین موضوع که این ایران است که دربرابر جامعه بین المللی مبارزه طلبی می‌کند، بخش هایی از این تصاویر است....این "گزارش تصویری" به بیش از حدود ۱۰ روز از برخی برنامه‌های تلویزیونی خبری آمریکا می‌پردازد که طی روزهای گذشته وبعد از آنکه دولت واشنگتن اعلام کرد مدارکی در اختیار دارد که ایران –وسپس مقامات عالی ایران—درتجهیزشبه نظامیان تندروشیعه عراقی دست دارند و تجهیزاتی به آنان می‌دهند که به وسیله آن می‌توانند حتی زره پوش های آمریکایی را هدف بگیرند و در بدنه آن نفوذ کنند و سربازان آمریکایی را بکشند، درچندین نوبت پخش شده است.

شبکه "ام.اس.ان.بی.‌سی" دربرنامه‌ای با عنوان "ایران: هدف بعدی؟" از اینکه مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که شواهدی برعلیه نیروهای ایرانی دارند سخن می‌گوند. صحنه‌هایی که پشت سربرنامه و سخنان مجری پخش می‌شود، سربازان ایرانی را نشان می‌دهد که درحال حمل سلاح هستند. تصاویر ربطی به شواهدی آمریکا ندارد، اما این پنداری همین تصاویر شواهد مقامات آمریکایی مبنی بر دخالت ایران هستند و برای ببینده این ذهنیت به وجود می‌آید که ایران عملا وارد گود شده است.

تصاویردیگر MSNBC که اتفاقا شبکه‌ای دست چپی وبه نوعی منتقد سیاست‌های جنگی بوش به شمار می رود، عملا ایرانی‌ها را درحال حمل سلاح‌های یاد شده نشان می‌دهد که پیش ازاین مقامات آمریکایی ادعا کرده‌اند. با این وجود هنوز مقامات آمریکایی شواهدی نشان نداده‌اند. تصاویر قدرتمند و ایرانی است با نمایش آن در کنار"شواهد" این تلقی را به وجود می آورد که این ها همان شواهد است.

شبکه CNN هفته اول فوریه به مروری بر ماجرا می‌پردازد واینکه وزارت خارجه آمریکا ۳۱ ژانویه دلایل تاخیردر اعلام شواهدی که مبنی بردخالت ایران درعراق را در اخیتار دارد، می‌پردازد. نهم فوریه، باب گیتس وزیر دفاع آمریکا اعلام می‌کند که شواهد خوب هستند اما جزییات را اعلام نمی‌کند. دهم فوریه برخی اطلاعات درز پیدا می کند. فشارمطبوعات و رسانه‌ها که بی محابا و در برنامه‌های مختلف تلویزیونی ازنقش ایران درتجهیز شورشیان عراقی و کشتن سربازان آمریکایی می‌گویند، برای گرفتن اطلاعات بیشتر افزایش می‌یابد.

روز یازدهم فوریه، مقامات آمریکایی اعلام کردند که می‌دانند که "...فرمان ها از سوی بالاترین مقامات دولت ایران می‌آید." این درحالی بود که مقامات نظامی گفته بودند سلاح هایی که درایران ساخته می‌شود باعث کشته شدن سربازان آمریکایی می‌شود. مقامات ایرانی بلافاصله این اتهامات را رد کردند و گفتند شواهد آمریکا ساختگی است. اما چنین اظهارات مقامات ایرانی کمترین پوشش خبری را داشت. حتی رسانه‌های لیبرال آمریکایی هم به دنبال "شاهد" می‌گشتند تا یک نفربالاخره مسئول ناآرامی‌های عراق معرفی شود. به نظر می‌رسد حتی لیبرال ها هم ازاینکه هر روز خبرشکست وبدتر شدن وضعیت را بشنوند خسته شده‌اند...

"عامل ایران"، عنوان برنامه‌ای است که چندین نوبت پیایی ازشبکه CNN پخش می‌شود. طی این برنامه کارشناسان مختلف از نفوذ ایران درعراق صحبت می‌کنند. غالب تصاویر با مانورهای ایران وموشک‌های شهاب ۳ وتصاویری ازاین قبیل نمایش داده می شود. همراهی تصویری اظهارات مقامات آمریکایی با تصاویری ازارتش ایران، سلاح های پیشرفته درحالی که همه برای دیدن شواهد بی‌تابی می کند، این انگاره ها را تقویب می کند که چنین سلاح هایی است که توسط ایرانی ها دراختیار عراق ها گذاشته می‌شود. طی روزهای بعد ازآن مقامات آمریکایی دریک کنفرانس مطبوعاتی اعلام می‌کنند که "مقامات عالی ایرانی" درارسال سلاح های و تجهیزشبه نظامیان شیعه تندرو نقش دارند.

CNN و دیگر شبکه‌ها که طی روزهای گذشته با برخی تفاسیرخود آب به آتش دستگاه نظامی آمریکا ریخته‌اند، با علامت سوال به این موضوع نگاه می‌کنند. چنین موضوعی با یافتن شواهدی بر وجود سلاح‌های کشتار جمعی درعراق، مقایسه می‌شود که در آن مطبوعات آمریکا هوادارانه به باور حرف‌های دستگاه بوش پرداختند درحالی که هیچ سلاح کشتار جمعی وجود نداشت. سی‌ان‌ان می‌پرسد:"ایران درعراق: آیا سلاح‌ها ازمقامات عالی می‌رسد؟" اگر چه برنامه‌های مفصلی هم درخصوص نحوه عمل کردن این سلاح ها پخش می‌شود و اینکه اساسا چنین سلاح‌های جای دیگری جز ایران نمی‌تواند ساخته شود. اما اندک اندک رسانه ها کمی پرسشگری می‌کنند ومی‌پرسند که آیا اینها بهانه‌ای برای حمله به ایران است؟ وآنگاه در خصوص ادعای دست داشتن مقامات عالی ایرانی درتجهیزعراقی‌ها خواستارمدارک بیشتری می‌شوند. چرا که از هجمه وزارت دفاع امریکا بوی یک برنامه گسترده تر به مشام می‌رسد که برای امریکایی که دوجنگ را طی سالهای گذشته تجربه کرده‌اند، کاملا آشناست.

در یکی از نشست‌هایی که از شبکه سی.ان.ان پخش می‌شود، اعبتار شواهد امریکا زیر سوال می‌رود آنچنان که درجلسه سخنرانی یکی از خبرنگاران از گیتس در خصوص حمله به ایران می‌پرسد....چرا که پیش از این آمریکا گفته بود که جلوی ایران را که درعراق ناآرامی ایجاد می‌کند می گیرد و حتی برای سربازان آمریکایی حق تیر برای کشتن ایرانی‌هایی که مظنون به دخالت دراین ناآرامی ها هستند صادر کرده بود.

باب گیتس وزیر دفاع آمریکا به شدت مورد پرسش مطبوعات قرارمی گیرد که مدارک خود را درخصوص دخالت مقامات ایرانی ارائه کند. گیتس باردیگر می گوید که اینها بهانه‌ای برای حمله به ایران به شمار نمی‌رود.

سوال بعدی که بعد از هفته‌ها تبلیغ برضد دخالت ایران درعراق مطرح می‌شود این است: چه کسی سربازان ما (آمریکایی‌ها) را (درعراق) می‌کشد؟ حتی با آنکه مقامات ایرانی از ساختگی بودن اطلاعات ارائه شده توسط امریکا خبرداده‌اند، برای برخی رسانه‌ها پنداری که سوال تغییر نمی‌کند: بالاخره کسی .سربازان ما را می‌کشد

موضوع مواجهه با ایران و یا حداقل حل مساله ایران درحالی که آمریکا با مشکلات زیادی درعراق و افغانستان مواجه هست موضوع یکی ازمعروفترین برنامه‌های شبانه "لری کینگ" هم قرار می گیرد. او می گوید که انتخابات سال ۲۰۰۸ آمریکا پیوند جدی با مساله ایران وعراق خورده است. اینکه امریکا باید با ایران چه بکند، یکی از سوالاتی است که کاندیداهای احتمالی احزاب جمهوری‌خواه و دموکرات آمریکایی درجلسات انتخاباتی‌شان می‌شنوند و همچنان که انتخابات سال ۱۹۸۰ آمریکا که به شکست جیمی کارتر دموکرات به دلیل ماجرای گروگانگیری منجر شد، این انتخابات نیز می‌تواند با نوع برخوردی که دولت بوش با دولت ایران خواهد کرد، برای جمهوری خواهان و هم دموکرات‌ها تعیین کننده باشد:

با این وجود، اگر چه مقامات آمریکایی به دنبال آشکار شدن آنکه مدارکشان از دخالت ایران چندان هم جدی نیست و یا حداقل ربطی را با دولت تهران نشان نمی‌دهد، بحث جنگ "آری یا نه" هنوز روی آنتن خبرگزاری‌هاست. دربرنامه‌ کریس ماتیو که یکی از مشهورترین میزگردهای سیاسی شبانه را اجرا می‌کند با حضور باب وودوارد و چندین نویسنده مشهور روزنامه‌های آمریکا این احتمال بررسی می‌شود: درحالی که برخی معتقدند بوش ممکن است این کار را بکند برخی می‌گویند این کار غیرممکن است. هرچند، واژه "حمله به ایران" بارها به گوش می‌خورد. اگرچه تعداد مخالفان با موافقان قابل مقایسه نیست. اما سوال دیگر مبنی براینکه "چه کسی سربازان ما را می کشد" هنوز روی میز است.


به تصاویر شبکه "فاکس نیوز" توجه کنید که رسانه جمهوری‌خواهان محافظه کار آمریکا به شمار می‌رود. سوال فاکس نیوز این است: مهم نیست چه کسی "دستور" تجهیزشبه نظامیان شیعه را می‌دهد که با اسلحه‌هایی که در کارخانجات اسلحه‌سازی ساخته می‌شود، سربازان آمریکایی را بکشند، مهم این است که این سلاح‌ها از "ایران" می‌آیند. فاکس "سپاه قدس" را مسئول این دخالت می‌داند. طی روزهای گذشته هم به اندازه تبلیغ شده که دستگیر شدگان ایرانی درشمال عراق در اربیل باسپاه قدس ارتباط دارند. ایران می‌گوید این افراد دیپلمات هستند....به تصاویری که پشت تیترهای خبری این شبکه نشان داده می شود توجه کنید. دراین تصاویر، به صورت مستقیم سپاه قدس با تصاویری ازسپاه ایران، مجلس، مقامات عالی رتبه ایرانی نشان داده می‌شود تا بیینده این پیام را بگیرد که چه کسی پشت سپاه قدس است و اگر قرار باشد برخورد شود، با چه کسی باید این برخورد صورت بگیرد.

شبکه فاکس می‌پرسد که چگونه باید با مبارزه‌طلبی ایران مواجه شد؟ درعین حال اتهام مقامات آمریکایی را مطرح می‌کند که گروه سپاه قدس در ماجراهای کشتن سربازان آمریکایی وعراقی‌ها نقش دارد و با نشان دادن تصاویری از مقامات عالی رتبه ایرانی، برچنین باوری دامن می‌زند. به این ترتیب درحالی که تنها تا چندماه پیش سوالی که در رسانه‌های آمریکایی درمورد ایران مطرح می‌شد مبتنی بر این بود که آیا ایران می‌تواند انرژی هسته‌ای داشته باشد یا نه و اینکه آیا چنین برنامه هسته‌ایی نظامی است یا صلح آمیز و نهایت ماجرا به تحریم ختم می‌شد، این روزها رسانه‌های آمریکایی بحث‌های خود را بر این محور متمرکز کرده‌اند که دولت بوش، به جنگ با ایران خواهد رفت یا نه؟ با جنگ موافق هستید یانه؟ ایا دولت بوش برای حمله به ایران نیازمند مجوز جداگانه‌ای است یانه؟ همچنین تصویری که ازایران در رسانه‌های آمریکایی ساخته می‌شود اگرچه کنجکاوانه است، اما با خود یادگاری از دوران گروگان‌گیری آغاز انقلاب را نیز به همراه دارد. تصاویری که برای ببینده آمریکایی باور کردن آنچه رامی‌شنود آسان‌تر می‌کند؛ حتی اگر کسانی که ازدیوار سفارت ایران بالا رفتند و دیپلمات‌های آمریکایی را به گروگان گرفتند، امروز از منتقدترین افراد وابسته به دولت به شمار می‌روند. این تصاویر تنها بخشی از همه تصاویری است که درقالب گزارش، خبر، میزگرد وگفت وگو انجام می‌شود. چنین هجمه تبلیغاتی‌ای می‌تواند برای مقامات ایرانی هشدار دهنده باشد. مقاماتی که همه آنچه پشت تبلیغات وجود دارد را جنگ روانی می‌خوانند. ان شاء الله که جنگ روانی است!

Key words: CNN MSNBC FOX News Iran US Iraq Militants Guds Force