| رادیو زمانه > خارج از سیاست > برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی > اهميت سفر علی لاريجانی به مسکو | ||
اهميت سفر علی لاريجانی به مسکو
حسين علویسفر علی لاريجانی دبير شورای عالی امنيت ملی ايران به مسکو٬ که در آن علاوه بر همتای روسی خود با رئيس جمهور و وزير خارجه اين کشور ديدار داشته، از نظر همه طرف‌های درگير در مسئله هسته‌ای ايران سفری پر اهميت تلقی شده است. زيرا در عين حال که انتظار تغيير قابل توجهی در مواضع هسته‌ای ايران نمی‌رود، اما اين سفرمی‌تواند سياست روسيه را در نحوه برخورد با پيش نويس قطعنامه‌ای که شورای امنيت در دست بررسی دارد، روشن‌تر سازد.
اين سفر همچنين در آستانه ديدار هفته آينده جرج بوش رئيس جمهور آمريکا و همتای چينی وی صورت گرفته است که به عقيده ناظران بحث و هماهنگی پيرامون برنامه‌های هسته‌ای کره شمالی و ايران از جمله رئوس اصلی برنامه اين ديدار می‌تواند باشد. بايد توجه داشت که شکست جمهوری‌‌خواهان در انتخابات کنگره بر سياست خاورميانه‌ای آمريکا و از جمله برنامه هسته‌ای ايران نيز تاثير خواهد داشت و اين در مذاکرات علی لاريجانی با مقامات مسکو نيز ميتواند مد نظر قرار گيرد. و اما پيش‌نويس قطعنامه‌ای که دو هفته قبل از سوی سه کشور آلمان، قرانسه و بريتانيا تنظيم و به اعضای شورای امنيت ارائه شد، حاوی پيشنهادات تحريمی و تنبيهی مشخصی عليه ايران است. از جمله مهمترين اين پيشنهادات، ممنوعيت فروش و تامين هرگونه تکنولوژی و موادی است که در برنامه های هسته‌ای و موشکی به کار می‌آيد،همچنين ممنوعيت سفر دانشمندان هسته ای و مقاماتی که مرتبط با اين برنامه ها هستند و نيز مسدود کردن دارائی‌ها و اموال شرکت‌هائی که در برنامه هسته‌ای ايران فعالند. ايران شديدا به اين پيش نويس اعتراض کرده و علی لاريجانی در آستانه سفر خود به مسکو گفت که چنانچه شورای امنيت سازمان ملل اين قطعنامه را بدون در نظر گرفتن اصلاحات روسيه تصويب کند، ايران در روابط خود با آزانس بين المللی انرزی هسته‌ای تجديد نظر خواهد کرد. اما پيش‌نويس قطعنامه اروپا تنها مورد اعتراض جمهوری اسلامی ايران نيست. از يک سو آمريکا تلاش می‌کند تا لحن قطعنامه را تندتر و ضوابط اجرائی آن را محکم‌تر کند، و از سوی ديگر روسيه خواهان تعديل کامل اين پيش نويس برای باز نگهداشتن درهای مذاکرات با ايران است. آمريکا که در پيشنهاد اصلاحی خود برنامه هسته‌ای ايران را برنامه "تسليحاتی هسته ای" ناميده و آن‌را دارای اهداف نظامی دانسته است می‌گويد که بايد در پيش نويس قطعنامه اروپا قيد شود که شورای امنيت اين برنامه ايران را تهديدی آشکار برای امنيت و صلح بين‌المللی می داند. آمريکا همچنين خواستار آنست که سازمان ملل پنج کارشناس را برای نظارت بر اجرای تحريم ها، برای يک دوره هجده ماهه از زمان تصويب قطعنامه مامور سازد. اما روسيه می‌گويد که پيش‌نويس اروپا حاوی موادی است که به هدف اصلی يعنی ايجاد شرايط برای حل مسئله پيجيده برنامه هسته‌ای ايران از طريق مذاکره کمک نمی‌کند. روسيه به همين منظور پيشنهاد می‌کند که طيف تحريم‌ها محدودتر شود و ممنوعيت سفر مقامات ايران و ممنوعيت انتقال مواد و تکنولوژی و نيز مسدود شدن دارائی ها، به جای دربر گرفتن کل برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ايران، فقط شامل فعاليت‌های مربوط به غنی سازی و ساخت رآکتور آب سنگين و توسعه سيستم‌های پرتابی تسليحاتی گردد. پيشنهاد ديگر روسيه محدود کردن اعمال اين تحريم‌ها در مرحله اول به سه ماه و روشن کردن راه‌های متوقف کردن تدابير تنبيهی برای ايران است. آمريکا روسيه را متهم می‌کند که به تعهدات اوليه خود در گروه 1+5 و بويژه رای دادن به تحريم ايران در شورای امنيت پای‌بند نيست. اما روسيه اين اتهام را رد می‌کند و می گويد که تنها شرايطی را برای تصويب قطعنامه پيشنهاد کرده است. اگر چه هنوز جزئيات گفتگوهای علی لاريجانی سرپرست مذاکرات هسته‌ای ايران با مقامات روسيه منتشر نشده اما وزير خارجه اين کشور گفته است که نتيجه مذاکرات بر اين شد که هر دو کشور هدف خود را پی گيری مذاکراتی قرار دهند که اکنون متوقف شده است. ظاهرا منظور از اين مذاکرات همان گفتگوهای مربوط به بسته پيشنهادی اروپاست. برخی ناظران سياسی نيز برآنند که مسکو می کوشد تا ايران را بار ديگر به موافقت با طرح غنی سازی اورانيوم مورد نياز خود در خاک روسيه متقاعد سازد. در چنين صورتی شايد بتواند مسير پرونده هسته‌ای ايران را بار ديگر به ميز مذاکره بازگرداند. ايران نيز اگرچه اعلام داشته که طرح روسيه هنوز قابل بررسی است، اما تاکنون ترجيح داده است که به نظارت بر غنی سازی در يک کشور ثالث تن ندهد. ناظران می گويند که در صورت شکست مجدد اين تلاش روسيه، حداقل برای مسکو روشن خواهد شد که با چه سقفی از پيشنهادات اصلاحی خود بايد به طرح قطعنامه شورای امنيت بپيوندد. ايران همواره فن آوری هسته ای خود را صلح آميز دانسته و عليه فشارهای بين المللی برای متوقف ساختن برنامه هسته ای خود اعتراض کرده است. در همین‌باره: دیدار علی لاریجانی با پوتین  |
||
