ايران و آمريكا با هم مذاكره كنند

مهدی یزدانی

«با آن‌که بحران مربوط به پروژه هسته‌ای ايران مهم‌ترين چالش سياسی اين کشور دست کم در سياست خارجی است، اما به اعتقاد بسياری از ناظران آگاه، ممنوعيت بحث در اين زمينه در داخل کشور و برحذر داشتن متخصصان و سياست‌ورزان و مطبوعات مستقل از پرداختن به اين مسئله، آگاهی عمومی از کم و کيف اين بحران و نقش آن در منافع و مصالح ملی را در سطح بسيار نازلی نگاه داشته است.

از آنجا که يکی از وظايف طبيعی هر رسانه مستقل، اطلاع رسانی و آگاه ساختن افکار عمومی از ديدگاه‌های مختلف است، بنابراين راديو زمانه نيز تلاش می‌ورزد تا در برنامه‌های خود بخشی از اين وظيفه را از طريق بازتاب ديدگاه‌های مختلف در مورد بحران هسته‌ای ايران به انجام رساند.

بديهی است که مسئوليت نظرات و ديدگاه‌های هر متخصص و سياست‌ورز يا هر حزب و جمعيتی بر عهده خود اوست و داوری نيز برعهده خوانندگان است.

راديو زمانه تنها به بازتاب آزادانه اين نظرات ياری می‌رساند.»
----------------------------------------------------------------------

گفت‌وگوی خسرو سيف دبير كل حزب ملت ايران را درباره بحران هسته‌ای ایران می‌خوانید:

پرونده هسته اي ايران و جبهه‌گيري جامعه جهاني بر عليه ايران موضوعي بود كه با خسرو سيف دبير كل حزب ملت ايران در ميان گذاشتيم. اين گفت‌و‌گو حاصل پرسش‌هاي ما از او در همين رابطه است.

شما جرياني را نمايندگي مي‌كنيد كه خود را به تنها دولت ملي در ايران (دولت مصدق) وابسته مي‌داند. شرايط امروز ايران شباهتي اندك با زمان دكتر مصدق دارد، مصدق مي‌خواست نفت را ملي كند و امروز مي خواهند انرژي هسته‌اي را ملي كنند. به نظر شما آيا تفاوتي در اين دو برهه مي‌توان مشاهده كرد؟

بله، مصدق يك ملي‌گراي تمام‌عيار بود. اين نوع تفكر شيوه عمل سياسي او را نيز مشخص مي‌كرد. ما نمي‌توانيم افرادي را كه امروز قدرت را در اختيار دارند با دوران دكتر مصدق مقايسه كنيم. يك‌دندگي مصدق در قبال پيشنهادها در آن زمان از ملي‌گرايي دولت او سرچشمه مي‌گرفت. به نظر او تمام پيشنهادها در درازمدت باز هم به نفوذ سياسي غرب منتهي مي‌شد. اما اكنون در خصوص انرژي هسته‌اي و پيشنهادهايي كه ارايه مي‌شود اصلا آن تفكر مطرح نيست. همه امكاناتي كه ما مي‌خواهيم بايد در جهت منافع ملي باشد.در حالي كه اساسا اين بحث با محوريت منافع ملي مطرح نيست. اصلا منافع ملي محوريت ندارد. نمونه‌اش بحث جزاير ايراني در خليج فارس است كه تعلق آنها به ايران جاي ترديد ندارد اما گاهي اعلام مي‌شود كه درباره آن با دولت امارات مذاكره مي كنيم. همين‌طور در درياي خزر منافع ملي ما تامين نمي شود و مردم در اين خصوص در بي خبري به سر مي برند. بحث پرونده هسته‌اي هم در همين راستا است.

انتقاد شما به اين مساله دقيقا چيست؟

كساني كه در طول اين 28 سال سعي نكردند در بحث هاي مختلف در جهت منافع ملي ايران حركت كنند چگونه انتظار دارند كه به آنها اعتماد شود تا اگر روزي به اين تكنولوژي دست يافتند در جهت منافع ما به‌كار ببرند.

شما دستيابي به اين تكنولوژي را براي ايران مفيد مي دانيد؟

از نظر ما انرژي هسته‌اي دو بخش است. بخش نظامي و بخش صنعتي. به نظر من ما بايد به تكنولوژي هسته‌اي در بخش صنعتي هر چه سريع‌تر مجهز شويم تا بدين ترتيب، وقتي كشور روزي از برنامه مدون اقتصادي براي توسعه و پيشرفت برخوردار شد، براي توسعه كشور ما نياز به تكنولوژي هسته اي داريم. امروز ما فاقد چنين برنامه اي هستيم. ما هنوز براي ذخاير عظيم گازي خود هيچ برنامه درست و كارآمدي نداريم. البته هيچ‌كدام اينها مانع تصاحب انرژي هسته‌اي نيست. اما بايد به NPT پايبند باشيم و از مزاياي آن استفاده كنيم و كسي هم نبايد مانع شود.اما در مجموع ما مخالف تسليحات هسته‌اي براي همه ي كشور ها هستيم.

خب اين البته آرمانشهري است؟

بله. من مي خواستم در ادامه بگويم كه ايران در جايي قرار گرفته است كه همسايگان آن همه در حال مسلح كردن خود هستند. هند، روسيه، اسرائيل، پاكستان ،قزاقستان و... همه داراي تسليحات اتمي هستند.بنابراين اگر ما هم روزي از تكنولوژي هسته‌اي برخوردار شويم براي ما نيرويي بازدارنده خواهد بود. اين تضمين كننده استقلال مملكت خواهد بود.

پس شما موافق مسلح شدن ايران به تسليحات اتمي هستيد؟

ما با تكنولوژي هسته‌اي صد درصد موافقيم و با تسليحات هسته‌اي هم موافقيم در صورتي كه حاكميت، دورانديشي داشته باشد و بداند كه كه اين تسليحات بازدارنده هستند و قابليت استفاده ندارند.

بحث شما نوع حاكميت است؟

بله، ما معتقديم در طول 28 سال گذشته در راستاي منافع ملي ما حركت نشده است. وضعيت زندگي مردم و وضع اقتصاد كشور حتي با فروش نفت با بشكه‌اي بيش از 60 دلار هم بهبودي نشان نمي دهد. حالا اگر روزگاري به انرژي اتمي هم دست يابند از كجا كه در راستاي منافع ملي مورد بهره برداري قرار گيرد. در يك حكومت مردمسالار و حاكميت ملي بايد در اين مورد تصميم گرفت.

شما از اينكه ايران مي گويد در مورد جزاير خليج فارس با امارات مذاكره مي‌كند انتقاد دارید. در اين صورت موضع شما در قبال اينكه در خصوص پرونده هسته‌اي با اروپا مذاكره شود چيست؟

ايران در حال وقت كشي است. تعليق غني‌سازي يعني بيكاري پرسنل تحصيل‌كرده و بلا استفاده مانده تاسيساتي كه بسيار گران هستند. ضرر اين كار به ملت ايران باز مي‌گردد و اين همه نتايج اعمال و رفتار متناقض مقام‌هاي ايران است. دنيا نسبت به ايران بي‌اعتماد شده است. زماني كه شما متهم به مسلح كردن خود به بمب اتم هستيد چرا بايد از محو اسرائيل حرف بزنيد.در كل ما موافق اين هستيم كه در اين گفت‌و‌گوها اعتماد سازي شود. اما در عمل مي بينيم كه مثلا مردم ايران اصلا هيچ خبري از اين پرونده ندارند اصلا غريبه به حساب مي‌آيند.

شما نسبت به اطلاع رساني هم منتقد هستيد؟

بله،اينجا منافع ملي مطرح است. كساني كه به نام ملت ايران مي‌روند و اعلام مي كنند ملت ايران با فلان موافق است و با اينجا مخالف است وملت ايران آماده است و.. چگونه نظر مردم را گرفته‌اند.اصلا ملت ايران خبر از اين مسايل دارد؟ به نظر مي‌رسد نظر ملت ايران مخالف نظر كساني است كه در اين مذاكرات حضور دارند. ملت ايران اصلا نمي‌خواهد دوباره جنگي ايجاد شود. ملت ايران مخالف بحران است.

منظور شما واكنش در قبال مانورها و اظهاراتي است كه حكايت از آمادگي براي دفاع از كشور دارد؟

بله، اين حركت‌ها تحريك آميز است. حاكميت ملي بايد ريشه در مردم داشته باشد. ايجاد و دامن زدن به بحران از ويژگي‌هاي دولت ملي نيست. بحران‌ها به ضرر مردم تمام مي‌شود.

اما هر حاكميتي بايد از درافتادن در اين بحران دوري كند. اين بحران ممكن است به ضربه بزرگ از سوي ابرقدرت دنيا منجر شود و گردبادي ايجاد كند كه در نهايت همه چيز نابود شود؟

به نظر من در خصوص بحران اخير حمله نظامي رخ نمي دهد و تحريم شديد هم رخ نمي دهد. يورش نظامي و تحريم هردو به ادامه روند كنوني حتي با شدت بيشتري خواهد انجاميد.

چه گزينه‌اي در خصوص ايران اعمال مي شود؟

به نظر من توافق مي‌شود. كشورهاي غربي منافع زيادي در ايران دارند. البته اگر توافق نشود يكي از دو گزينه بالا انجام خواهد شد. اما به نظرم در نهايت توافقي حاصل خواهد شد.

به نظر شما چرا قصه انرژي هسته‌اي ايران كه قبل از انقلاب با پيش قدم شدن آمريكا شروع شد امروز به اينجا رسيد كه اساسا بزرگ‌ترين مخالف داشتن اين امكانات از سوي ايران، خود آمريكاست؟

بزرگترين مشكلات ما به دليل در پيش گرفتن ديپلماسي خصمانه دشمن برانگيز در طول اين 28 سال است. بيشتر مشكلات ما از برخورد غير دوستانه بين ايران و آمريكا نشأت مي‌گيرد. من به عنوان كسي كه 28 مرداد 32 را ديدم حرف مي‌زنم. امروز چگونه پس از 8 سال جنگ، مقام‌هاي‌ عراق را در آغوش گرفتند در حالي كه جانبازان زيادي به شكل دلخراشي زندگي مي‌كنند. بنابراين مخالفت با آمريكا فقط يك بهانه است و هيچ استراتژي‌ پشت آن نيست. ما بايد دنبال منافع ملي خود باشيم. وقتي با عراق جنايتكار مي‌شود مذاكره كرد پس با آمريكا هم مي شود. ديپلماسي غلط نقطه آغاز مشكلات ما است.

به نظر شما زمان آغاز مذاكرات رسمي ايران و آمريكا فرا رسيده است؟

اصلا دير شده است. بايد هرچه زودتر اين مذاكرات البته در شرايط برابر آغاز شود. به نظر من مشكلات ايران زماني قابل حل است كه ايران و آمريكا بدون هيچ واسطه‌اي مذاكره كنند و مشكلات خود را حل نمايند. منافع ملي ايران هم حكم مي كند كه اين مذاكرات هر چه زودتر آغاز شود.

گفت و گو از مهدی یزدانی