«رفتند و منازل ایرانیان بهایی را سوزاندند»

حسین علوی

فریبا کمال‌آبادی، جمال‌الدین خانجانی، عفیف نعیمی، سعید رضایی، بهروز توکلی، و وحید تیزفهم اعضا گروه رهبری بهائیان هستند که از ۲۴ اردیبهشت ماه سال گذشته تاکنون در زندان به سر می‌برند و به تازگی سازمان عفو بین‌‌الملل هم با انتشار فراخوانی فوری اعلام کرد که نگران جان هفت تن از رهبران بهایی ایران است که قرار است در همین هفته محاکمه شوند. در همین ارتباط با ديان علايی، سخنگوی جامعه بين المللی بهايی در ژنو، گفت و گویی کرده ام که می خوانید:

خانم اعلایی، تاریخ برگزاری دادگاه هفت نفر از مسئولان سابق جامعه بهایی را در همین روزها قوه قضاییه ایران اعلام کرده‌است به خانواده‌ها. آیا دقیق هست این تاریخ و آیا در این روزها محاکمه‌ای برگزار خواهد شد؟

ما مطمئن نیستیم. چون اعلام تاریخ این دادگاه این هفت نفر را فقط علنا به خانواده‌هایشان گفته‌اند و در واقع هم دو تاریخ به آنها داده‌اند. بنابراین مطمئن نمی‌توانیم باشیم که واقعا در فلان تاریخ خواهد بود. ولی الان بیش از یکسال است که این هفت نفر در زندان هستند. خب ما فکر می‌کنیم که خیلی امکانش زیاد است که تا چند روز دیگر دادگاهشان برگزار بشود.

در طی این بیش از یکسالی که این تعداد از بهاییان در زندان هستند، اتهامات مختلفی علیه آنها مطرح شده‌است. الان اطلاع دارید که دقیقاً پرونده‌شان با چه اتهام مشخصی به دادگاه خواهد رفت؟

(علیه این) هفت نفر سه اتهام بوده. یعنی سه ماه پیش وقتی دیگر بازپرسی و بازجویی تمام شد، (اتهامات) عمل ضد امنیت کشور، جاسوسی برای اسراییل و توهین به مقدسات اسلام بود. ولی بعداً چند هفتهٔ پیش، بعد از این که تمام این بازرسی‌ها تمام (شد)، دوباره اعلام کردند که یک اتهام دیگر هم به این هفت نفر وارد شده و آن «مفسد فی‌الارض» است که خب خیلی باعث نگرانی شدیدی شد. برای این که حکم‌اش هم می‌تواند اعدام باشد.

آیا این اتهام به خانواده‌هایشان ابلاغ شده؟ این اطلاع از کجا هست؟

اینها را به خانواده‌هایشان گفتند.همان موقعی که اینها می‌توانستند فامیل‌هایشان را در زندان ببینند.

الان در چه وضعیتی هستند جامعهٔ بهاییان و آیا در ارتباط با داشتن تشکیلات در حقیقت تغییری ایجاد شده است؟ و آیا آنچه قوه قضاییه خواسته‌است از جامعه بهایی انجام شده است؟

اولا چیزی که ما باید روشن کنیم این است که تشکیلات بهایی یعنی در واقع اداره کردن جامعه و راهنمایی (روحانیون). هیچ کار دیگری ندارد. چون (تشیکلات) روحانیونی (دیگر) به آن اصطلاح وجود ندارد. بنابراین خب این محافل در تمام کشورها انتخاب (می‌شوند). درایران سالهای اول انقلاب (دو) محافل ملی که ادارهٔ این جامعه ملی را (به‌عهده داشتند)، دستگیر شدند و اعدام شدند. و بعداً اصلا دولت اعلام کرد که این تشکیلات بایستی باطل شود. جامعه بهایی آن موقع این محافل را باطل کرد. ولی خب بالاخره بعد از مدتی چند نفری مجبور شدند که به این سیصدهزار نفر (بهایی) کمک کنند، برای راهنمایی‌شان. راهنمایی برای ازدواج، طلاق، دفن کردن، تربیت بچه‌ها. (و اینها) گروههایی بودند که وزارت اطلاعات هم راجع به آنها کاملا آگاه بود و با این هفت نفری که الان در زندان هستند چندین بار حرف زده بود. یعنی در واقع می‌دانستند که اینها وجود دارند. ولی بعد که این هفت نفر دستگیر شدند، آقای دری نجف‌آبادی گفتند که اصلا اینها هم باید باطل بشوند و خطرناک هستند. و بازهم جامعه بهایی ایران خودش تصمیم گرفت و الان هیچ کس دیگر نیست که حتا این کارهای خیلی عادی را برای جامعهٔ مذهبی اداره بکند، مثل ازدواج و تربیت بچه‌ها.

یعنی نه تنها این هفت نفری که الان در زندان هستند از زمان دستگیری‌شان هیچ گونه مسئولیتی در قبال سازماندهی جامعه بهایی ندارند، بلکه اکنون هم جامعه بهایی ایران مسئولینی از لحاظ سازمانی و تشکیلاتی برای ادارهٔ مسایل حقوقی و اجتماعی خودشان ندارند!

بله، کاملا درست است.


می‌دانیم که وکلای این هفت نفر بهایی خانم شیرین عبادی و همچنین آقای عبدالفتاح سلطانی هستند. ولی خب آقای عبدالفتاح سلطانی خودشان الان در بازداشت بسر می‌برند و خانم شیرین عبادی هم ظاهرا اکنون در ایران نیستند. اگر محاکمه‌ای برگزار بشود، وضعیت وکلای این زندانیان بهایی چه خواهد بود؟

خواست جامعه جهانی بهایی و تمام سازمانهای حقوق بشری این است که این هفت نفر چون کاملا بیگناه هستند، حداقل یک دادگاه عادلانه داشته باشند. و خب دادگاه عادلانه یعنی این که وکلای خودشان بتوانند از آنها دفاع کنند. حالا ما نمی‌دانیم که آیا این وکلا حضور خواهند داشت موقع دادگاه یا نه. ولی در هر صورت انتظار همه هست که اگر دادگاهی باشد، بایستی وکلای این هفت نفر هم حضور داشته باشند.

در ارتباط با این بهاییان بازداشت‌شده و محاکمهٔ احتمالی آنها اقدامات بین‌المللی وسیعی هم طی این یکسال انجام گرفته‌است. آخرین اقداماتی که برای برقراری یک محاکمه‌ عادلانه در مورد آنها در عرصهٔ بین‌المللی شده، چه اقداماتی است؟

کمیسیون حقوق بشر پارلمان اروپا بیانیه‌ای را دیروز صادر کرد. سازمانهای بین‌المللی حقوق بشر، مخصوصا دو روز پیش عفو بین‌الملل و (پیش از آن) فدراسیون حقوق بشر و دیده‌بان حقوق بشر نیز خواستار آزادی این هفت نفر شدند یا حداقل (حق داشتن) یک دادگاه عادلانه. و خانم رکسانا صابری که همه می‌دانند در ایران دستگیر شده بود و در زندان بود، اتفاقا دیروز یک نامه به کمیسیون آزادی ادیان آمریکا داده‌است. چون خودشان در این نامه می‌گویند که در همان سلول با این دو خانمی که جزو این هفت نفر هستند بوده‌است و او هم درخواست کرده‌است که اینها آزاد بشوند و از دولت آمریکا و جامعه بین‌المللی خواسته‌است روی دولت ایران فشار بگذارند و این هفت نفر بیگناه آزاد بشوند.

علاوه بر هفت نفر مورد نظر تعداد دیگری از بهاییان هم در زندانهای مختلف ایران تحت بازداشت هستند. در طی چندماه گذشته آماری حدود چهل نفر بیان می‌شد. آیا الان اطلاع دقیقی دارید که غیر از این هفت نفر چه تعدادی از بهاییان در بازداشت هستند؟

متأسفانه وضعیت حقوق بشر در ایران (به گونه‌ای) است که ایرانیان بهایی مرتباً دستگیر می‌شوند و بعضی وقتها هم با وثیقه‌های خیلی بالا آزاد می‌شوند. مثل بقیهٔ دگراندیشان در ایران. و الان تقریباً بیست نفر به اضافهٔ این هفت نفر در زندان هستند و خب فشار روی جامعه‌ بهایی ایران خیلی خیلی زیاد است. شاید (گویاترین) نشانه‌ای که واقعا نشان می‌دهد تمام اتهاماتی که به این هفت نفر می‌زنند کاملا درست نیست، و فقط این هفت نفر در زندان هستند چون بهایی‌اند، همان فشاری است روی بقیهٔ ایرانیان بهایی هم می‌آید. می‌توانم مثالی برایتان بزنم. الان در شهر سمنان که عدهٔ زیادی آنجا بهایی هستند، الان یکسال است که بعضی از روحانیون به آنجا (می‌روند) و در این نماز جمعه‌ ضد جامعه بهایی حرف زدند و مردم را علیه بهاییان (تحریک) کردند و رفتند منازل ایرانیان بهایی را سوزاندند. خیلی اذیت کردند. خیلی‌ها را دستگیر کردند. یعنی واقعا این یک نقشه کلی است که فشار خیلی شدیدی روی جامعهٔ بهایی باشد.