«نقش ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏شورای آمریکاییان و ایرانیان، بردن پیام نیست»

حسین علوی

دولت امریکا به انجمن غیردولتی و باسابقه‏ی ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏«شورای امریکاییان و ایرانیان» اجازه داده است که دفتری در ایران تاسیس کند. این مجوز را دفتر کنترل دارایی‏های خارجی دولت امریکا بعد از هماهنگی با وزارت خارجه و وزارت خزانه‏داری این کشور صادر کرده است.

با آقای هوشنگ امیر احمدی در‌مورد صدور اجازه‏ی تاسیس این دفتر و اهمیت آن در روابط بین دو کشور گفت و ‏گو کرده‏ام.

هدف از گشایش دفتر شورای امریکاییان و ایرانیان، در تهران چیست؟ و دولت امریکا به چه منظور این اجازه را صادر کرده است؟

هدف شورای امریکاییان و ایرانیان، همان هدفی است که حدود ۲۰ سال است دنبال می‏کند و آن هم، درک بهتری از مسایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی به روابط دیپلماتیک دو ملت و دو کشور بزرگ ایران و امریکا است.

این شورا امیدوار است وسیله‏ای برای ایجاد گفت‏ و گوهای شفاف و در سطح مورد قبول دنیای روشنفکری و آگاه امروز، فراهم بکند.

متاسفانه در روابط ایران و امریکا تا بخواهید، افسانه وجود دارد و حقایق گاهی به قدری تحت پوشش این افسانه‏ها قرار می‏گیرد که اصل قضیه به‌خصوص برای مردم، پنهان می‏ماند.

شورای امریکاییان و ایرانیان، یک سازمان غیرانتفاعی امریکایی است. بنابراین دفتر در ایران، به معنای وجود یک سازمان امریکایی در ایران است. ما هم با دولت امریکا و هم با دولت ایران خیلی شفاف خواهیم بود.

در‌مورد گشایش این دفتر با چه مقامات امریکایی گفت‏ و گو یا دیدار داشته‏اید؟ و مشخصاً چه نهادی این اجازه را صادر کرده است؟

ماه‏ها است که با وزارت خارجه‏ی امریکا مذاکره می‏کنیم و بالاخره آن‏ها را قانع کردیم که چنین دفتری در چهارچوب روابط دو کشور می‏تواند مثبت باشد.

آن‏ها از ما خواستند که طبق قوانین امریکا، این درخواست را کتبی از طریق وکلای شورا، برای وزارت خزانه‏داری امریکا، به دفتری به نام «دفتر کنترل دارایی‏های خارجی» بفرستیم.

این دفتر از طرف وزارت خزانه‏داری امریکا تمام تحریم‏های امریکا علیه ایران و یا هر کشور دیگر را، کنترل می‏کند که تخطی صورت نگیرد. این دفتر باید اجازه صادر می‏کرد و فرم درخواست را از طریق وکلا فرستادیم.

بعد از مدت‏ها بررسی، این دفتر با وزارت خزانه‏داری امریکا، وزارت امور خارجه و سازمان‏های مربوطه‏ای که در ارتباط با مسایل تحریم ایران هستند، هماهنگی کردند و بالاخره به این نتیجه رسیدند که این گواهی را صادر کنند، که هفته پیش صادر شد.

هوشنگ امیراحمدی، از فعالان امریکایی ‏ـ ایرانی مقیم آمریکا (عکس: روزنامه کارگزاران)

آیا مقامات ایران هم اجازه‏ی گشایش این دفتر را در تهران خواهند داد؟ و آیا شما قبلاً با مقامات ایران در این زمینه صحبت کرده‏اید؟

با ایران صحبت کردیم و درخواست داده‏ایم. هنوز از دولت ایران به‌طور رسمی اجازه نگرفته‏ایم و تا وقتی که اجازه رسمی از ایران نگیریم، نمی‏توانیم این دفتر را در آن‏‏جا باز کنیم.

این دفتر باید در چهارچوب قوانین ایران و در چهارچوب سیاست خارجه‏ی ایران هم مورد قبول واقع شود. امیدوارم دولت ایران مخالفتی نکند.

دلیلی هم برای مخالفت وجود ندارد. چون این دفتر، دفتری است که کار بسیار شفافی خواهد کرد. امیدواریم این اجازه به ما داده شود. به طور رسمی این درخواست را داده‌ایم. ببینیم چه اتفاقی خواهد افتاد.

تاسیس دفتر این شورا در ایران، چه سودی برای ایران می‏تواند داشته باشد؟ و چرا اساساً باید دولت ایران اجازه‏ی گشایش این دفتر را بدهد؟

فواید خیلی زیادی دارد. چند مثال می‏زنم: الان بین ایران و امریکا، گاهی مبادله‏ی مردمی می‏شود. شاعرها، نویسنده‏ها، روزنامه‏نگار، دانشگاهی، ورزشکار و… رفت‏ و آمد می‏کنند.

در ایران سازمان‏های دولتی‏ درگیر این مبادلات هستند. در حالی که در امریکا اکثراً سازمان‏های غیردولتی سازمانده این رفت و آمدها هستند.

این مبادلات هم بیشتر از طرف امریکا برنامه‏ریزی می‏شود و کنترل بر رفت و آمدها را عملاً امریکا دارد و ایران هیچ نقشی در آن ندارد.

این مساله در گذشته گاهاً دردسرهایی درست کرده است. مثل دردسرهایی که برای مرکز ویلسون در رابطه با ارتباطاتی که با ایران پیدا می‏کردند، به وجود آمد.

دفتر شورا در ایران می‏تواند بار بزرگی را از دوش دولت بردارد‌. این مبادلات را بین مردم و کاملاً غیردولتی کند و در عین حال که از هر دو طرف امکان یک‌سری کنترل به دولت‏ها می‏دهد، ولی در مجموع این مبادلات مردمی می‏شوند.

نکته‏ی دیگر این است که شورا می‏تواند با سازمان‏های غیرانتفاعی امریکا کار کند و دیگر لازم نیست دولت ایران خودش را در سطح سازمان‏های غیرانتفاعی امریکایی که گاهاً با او کار می‏کنند، تنزل بدهد.

شورا می‏تواند این بار را از دوش دولت بردارد و دولت جایگاه نظارتی خود را حفظ کند. همان‏طور که امریکا این کار را می‏کند.

طی ماه‏های اخیر در‌باره‏ی گشایش دفتر حفاظت از منافع امریکا در تهران، صحبت‏هایی شده و وزارت خارجه‏ی امریکا هم تلویحاً آن را تایید کرده است، بدون این‌که اقدامی در این زمینه صورت بگیرد. آیا اجازه‏ی گشایش دفتر شورای امریکاییان و ایرانیان، ربطی به این مساله دارد؟

نه، اصلاً. شورای امریکاییان و ایرانیان، یک شورای غیرانتفاعی کاملاً غیردولتی است. این شورا نه از دولت امریکا و نه از دولت ایران نمی‏تواند پول بگیرد و نمی‏گیرد.

بحث دفتر حفاظت، یک بحث کاملاً مجزایی است. امیدوارم که روزی در آینده‏ی نزدیک، دولت امریکا چنین درخواستی را به‌طور رسمی به ایران بدهد.

آقای احمدی‏نژاد شخصاً گفته است که اگر درخواستی در رابطه با دفتر حفاظت، به‌طور رسمی از واشنگتن به تهران برود، ایشان آن را به‌طور جدی مورد توجه قرار خواهد داد.

همان‏طور که می‏دانید، متاسفانه، روابط دو کشور بر سر مساله‏ی هسته‏ای هنوز دچار مشکل است و امریکایی‏ها نگران هستند که اگر چنین اقدامی بشود، ممکن است از آن برداشت‏های اشتباهی در تهران، در امریکا و در منطقه بشود. به همین دلیل خیلی محتاط هستند.

اگر ایران اجازه‏ی گشایش این دفتر را در تهران بدهد، آیا کارکنان امریکایی هم در آن مشغول به کار خواهند شد؟

بدیهی است شورای امریکاییان و ایرانیان حق دارد مثل هر سازمان امریکایی، فرد امریکایی استخدام کند. علاقه‏ی خود ما این است که یک نفر ایرانی ـ امریکایی استخدام کنیم.

کسی که شهروند دوگانه است، هم شهروند ایران است و هم شهروند امریکا. فارسی و انگلیسی را خوب بلد است و می‏تواند با هر دو دولت حرف بزند و کار کند و در ایران هم مشکلی نداشته باشد.

بدیهی است که ما در این رابطه کارهای‌مان را هم با ایرانی‏ها و هم با امریکایی‏ها فقط در چهارچوب قوانین هماهنگ خواهیم کرد.

همان‏طور که عرض کردم، ما یک سازمان غیرانتفاعی مستقل هستیم و برای استخدام کردن یک آدم، از کسی اجازه نمی‏گیرم.

به این ترتیب، دفتر شورای امریکاییان و ایرانیان در تهران هیچ‏گونه ماموریت سیاسی یا دیپلماتیکی نخواهد داشت.

اولاً این دفتر را لزوماً در تهران نخواهیم داشت. هنوز مطمئن نیستم که این دفتر کجاست؟ درتهران، شهرستان، یا یک منطقه‏ی آزاد است؟

در این مورد تصمیمی نداریم. اعضای هیات مدیره‏ی شورا دارند روی آن فکر می‏کنند. باز هم بستگی به این دارد که دولت ایران چطور و در کجا این اجازه را به ما بدهد.

حتماً شورای ما یک ماموریت سیاسی و دیپلماتیک نخواهد داشت. هدف‏ و ماموریت‏ شورای ایرانیان و امریکاییان همانی خواهد بود که در ۲۰ سال گذشته در امریکا داشته است.

ما فقط نقش درک درست ایجاد کردن داریم. نقش ما، نه واسطه و نه بردن پیام و… است. در ایران هم مثل امریکا، اگر به ما اجازه بدهند، کنفرانس خواهیم گذاشت.

جلسات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خواهیم گذاشت. در تمام این موارد، چون در ایران فعالیت می‏کنیم، با دولت ایران هماهنگ خواهیم کرد.