کمپین، دستاوردهای مهمی داشته است

گفت‌وگو از حسین علوی

به مناسبت اولین سالگرد کمپین یک میلیون امضا در گفت‌وگویی که با نسرین ستوده وکیل دادگستری و یکی ازفعالان این کمپین داشتم، ابتدا از دستاوردهای یکساله‌ی این کمپین پرسیدم:

این برنامه را از اینجا دریافت کنید و بشنوید.

مهمترین موفقیتی که من می‌توانم در کمپین یک میلیون امضا به آن اشاره کنم، موفقیت درونی‌ست که نصیب این جنبش شده است. این جنبش می‌دانید که اولا به انتخاب خودش خود را در معرض آزمونی قرار داد تا خواسته‌های خودش را بتواند تحقق بدهد و زنان زیادی را گرد خواسته‌های مشخصی که در بیانیه‌ی یک میلیون امضا از آنها نامبرده است گردهم بیاورد. از این بابت به نظر من کمپین دستاورد بسیار مهمی داشته است و توانایی خودش را در معرض دید عموم قرار داده که توانسته است تعداد زیادی از زنان را دورهم جمع کند، بابت خواسته‌های برابری، ارث، دیه برابر، شهادت برابر زن و مرد، حق طلاق برابر که می‌دانید به‌موجب قوانین فعلی بطور یکجانبه مطلقا در اختیار مرد است و همینطور سن مسئولیت کیفری که بین دختران و پسران فاصله‌ای فاحش وجود دارد و دختران در نه‌سالگی مثل یک فرد چهل‌ساله به مسئولیت کیفری کامل می‌رسند، و نیز حضانت و ولایت اطفال.

استقبال خود زنان از کمپین یک میلیون امضا تا چه حد بوده؟

استقبال زنان به نظر من بسیار خوب بوده است. معهذا می‌دانید، فشارهایی که طی یکسال اخیر بويژه از اسفندماه بر جنبش کمپین یک میلیون امضا وارد شد، طبیعی‌ست که یکمقدار این جنبش را با مشکلاتی مواجه کرد، اما هرگز باعث توقف این جنبش نشد. این نکته‌ی مهمی‌ست. زیرا اگر شما در هرجای دنیا بابت یک جنبش مسالمت‌آمیزی مثل حقوق زنان در عرض فقط یکماه قریب ۵۰ مورد بازداشت و‌ دستگیری داشته باشید، ممکن هست که از بدنه‌ی این جنبش چیزی باقی نماند. اما تصور من این است که این جنبش آنقدر در بین توده‌های زنان رشد پیدا کرده بود که در واقع این مشکلات نتوانست این جنبش را به‌کلی از فعالیت بازبدارد.

در ارتباط با محدودیتهایی که برای فعالان کمپین وجود داشته و از جمله همین دستگیری حدود ۵۰ نفر، نوع این محدودیتها چگونه و تا چه حد گسترده بوده است؟

متاسفانه برخلاف انتظار عمومی فعالان کمپین یک میلیون امضا با دستگیری‌های مکرر و متعددی مواجه بودند، با بازداشتهایی که شاید طولانی‌ترین آنها در مورد آقای موسوی خوئینی‌ها بوده است. همانطور که گفتم، در عرض اسفند و فروردین‌ماه همین امسال ما با بیش از ۵۰ مورد بازداشت و دستگیری مواجه بودیم که فشارهای زیادی را بر این جنبش وارد آورد و در یکسال گذشته بیش از یک میلیارد تومان وثیقه در پرونده‌های متعدد برای فعالان حقوق زنان صادر شده است. احکامی که تاکنون برای زنان صادر شده، به جرات می‌توانم بگویم بی‌سابقه بوده است. ما از شش‌ماه تا هفت‌ماه حکم حبس داریم تا شش‌سال و توام با شلاق که در هیچ کجای دنیا برای فعالیت مسالمت‌آمیز اجتماعی مجازاتهای تحقیرکننده‌ای مانند شلاق را به‌کار نمی‌برند. اما در ایران برای فعالیت مسالمت‌آمیز زنان که در دفاع از حریم خانوادگی‌ خودشان خواست‌هایشان را بیان کرده‌اند،‌ متاسفانه حکم شلاق هم تعیین شده است. خانم دلارام علی موکل من و همینطور خانم عالیه اقدام‌دوست هرکدام به‌ترتیب ۱۰ضربه و ۲۰ ضربه شلاق، علاوه بر سه‌سال حبسی که برای آنها در نظر گرفته شده است دریافت کرده‌اند که واقعا جای تاسف دارد.

در سالگرد کمپین یک میلیون امضا آیا در تهران و شهرستانها مراسمی هم برگزار شد و آیا در این زمینه اقدامات جدیدی مدافعان حقوق بشر یا فعالان حقوق زن در دستور کارشان دارند؟

بله! در تهران، دیروز، کنفرانسی مطبوعاتی برگزار شد. سرکار خانم شیرین عبادی، همکار محترم من، در مورد احکام صادره در کمپین یک میلیون امضا سخنرانی مفصلی داشتند. همانطور که ایشان هم بیان کردند، ما مهمترین خواسته‌ی‌مان برای حمایت بین‌المللی از کمپین یک میلیون امضا آن است که سازمانهای بین‌المللی و کشورهای مترقی به وظایف قانونی و انسانی خودشان به درستی عمل بکنند و از دولت ایران بپرسند که چرا باید در تجمع میدان هفت تیر که تجمعی کاملا مسالمت‌آمیز و بدون حمل سلاح بوده، زنان مورد ضرب و شتم قرار ‌بگیرند و دست آخر قرار موقوفی تعقیب برای نیروی انتظامی صادر بشود، اما بجای آن از این طرف زنان به‌جرم برابری‌خواهی زندانهای طویل‌المدت و شلاق دریافت بکنند. این آن چیزی‌ست که ما از مجامع بین‌المللی درخواست داریم که از دولت ایران بخواهند پاسخ این پرسش را بدهند. اجازه بدهید من به نکته‌ای اشاره کنم. یکی از خواسته‌های این زنان در کمپین یک میلیون امضا برابری دیه بوده است. برابری دیه موضوعی‌ست که مورد مناقشه‌ی بسیار در فقه اسلامی‌ است، بسیاری از فقها این را مورد تردید قرار داده‌اند، بسیاری از فقها شهادت زن را برابر مرد دانسته‌اند، بسیاری از آنها سهم‌الارث را... و این بحثهایی بوده است که زنان آزادیخواه ایران نیز مطرح کرده‌اند. ولی چگونه است که اینها باید روانه‌ی زندان بشوند و شلاق را تحمل کنند! این آن چیزی‌ست که دولت ایران باید به آن پاسخگو باشد.