"صدای ما را به گوش جهان برسانید"

فرنگیس محبی

سازمان حقوق بشری عفو بین الملل روز جمعه با انتشار بیانیه ای در لندن خواهان آزادی فوری دهها روزنامه نگاری شده است که در جریان اعتراضهای اخیر در ایران بازداشت شده اند. عفو بین الملل بازداشت روزنامه نگاران در ایران را تکان دهنده خواند و درباره ی احتمال بدرفتاری با آنان ابراز نگرانی کرد. در این بیانیه از مجتبی پورمحسن (سردبیر روزنامه ی گیلان امروز و از همکاران رادیو زمانه)، محمد قوچانی (سردبیر روزنامه ی اعتماد ملی) و جمعی دیگر از روزنامه نگاران نام برده شده است. سازمان عفو بین الملل تاکنون بیانیه های متعددی در مورد بازداشتهای اخیر در ایران صادر کرده است. «دروری دایک» رییس کانادایی بخش ایران این سازمان حقوق بشری در گفتگویی که با او داشتم ابتدا درباره ی بیانیه ی اخیر توضیح میدهد:

ما خواهان آزادی این روزنامه نگاران هستیم. چون اکثریتشان در فضای محل کارشان دستگیر شدند. مثلا آنهایی که در روزنامه "کلمه" کار میکردند که روزنامه ی مربوط به آقای میرحسین موسوی است و دستگیر شدند و دیگر روزنامه نگارانی که به نظر میرسد برای اجرای حق آزادی بیان ومسایل مربوط به شغل خودشان ‎دستگیر شده اند. بنابراین ما مدافعان حقوق بشر چه در ایران چه در خارج از کشور میگوییم که زندانیان عقیدتی باید بدون قید و شرط آزاد بشوند.

در حال حاضر سازمان عفو بین الملل تلاشهای زیادی در این باره میکند و بیانیه های متعددی هم درباره ی بازداشت شدگان در ایران میدهد. آیا اقدام دیگری هم هست که این سازمان بتواند انجام بدهد برای فشار بر حکومت ایران، برای آزادی این روزنامه نگاران و صدها نفر دیگر که به منظور شرکت در راهپیماییهای مسالمت آمیز تاکنون بازداشت شده اند؟

ما یک سازمان غیردولتی هستیم. با دولت نیستیم، سپاه نداریم. همه این را میدانند. ما مثل همه سازمانهای غیردولتی هستیم که در دنیا هست، چه در ایران و چه در خارج. مسئله ای که در حال حاضر در ایران هست، مسئله ای داخلیست. صددرصد. ولی ما به عنوان عضو جامعه ی مدافعان حقوق بشر در دنیا وظایفی داریم. ولی سوای آنها فریادهای مختلفی از ایران دریافت میکنیم که آنها به ما میگویند لطفا سعی کنید، تلاش کنید برای این که صدای ما در دنیا و در نزد دیگران انعکاس داشته باشد و در دنیا صدای ما تاثیرگذار باشد. بنابراین ما وظیفه داریم که این بیانیه ها را صادر کنیم. در ضمن ما سعی میکنیم با تماسهایی که داریم با نمایندگان سازمان ملل، مخصوصا سازمان ملل، و با آن نهادهای بیطرفی که علاقه به حقوق بشر دارند با آنها کار بکنیم برای کسانی که در ایران تحت فشار هستند در مکانهایی نگهداری شوند که در آنجا استانداردهای بهداشتی رعایت میشود و در پایان این که آنها در محلی امن باشند.

عکس از سازمان عفو بین اللملل

صحبت کردید از رساندن صدای بازداشت شدگان به دیگران. در شرایطی مثل شرایط کنونی ایران که همان طور که خودتان هم میدانید اوضاع خیلی حساس است، چرا مثلا سازمان عفو بینالملل برای رساندن این پیامها و صداها از رسانه هایی مثل رادیو و تلویزیون استفاده نمیکند. شما حتما به خاطر دارید که قبل از المپیک ۲۰۰۸ چین نقض حقوق بشر در چین پوشش بسیاری داشت در رادیو و تلویزیون و رسانه های بین المللی که این خیلی تاثیرگذار بود و فشار بسیاری روی دولت چین آورد. شما چرا بیشتر از رسانه های بین المللی استفاده نمیکنید؟

ما سعی میکنیم دررسانه ها و مراکز خبری بزرگ این صداها و این فریادها و این فراخوانها را منعکس بکنیم و تعدادی از بیانیه هایمان را هم میفرستیم برای آنها. اما آنها هم همینطور مجبور نیستند که پخش یا منعکس بکنند. اما برخی شان منعکس میکنند. می بینیم که در رسانه های بزرگ مثل بی بی سی یا دویچه وله یا فرانس اینترناسیونال و یا دیگران و همین طور خود ایرانیان توسط یوتیوب، توییتر و وبلاگها توانستهاند پیامشان را به دنیا برسانند. در این مورد خیلی موفق بودند و خب نقش ما در این شرایط این است که آنها را حمایت کنیم برای این که مطمئن باشیم که انعکاس صدایشان مداوم باشد، فکر میکنم در این رابطه تلاش ما خوب کار کرده در حال حاضر. البته شما میدانید که یوتیوب و فیس بوک و دیگران پر هستند از این ویدئوها و پیامها. ولی چه قدر تاثیرگذار هستند، خب در این مورد ما میتوانیم تاثیرگذار باشیم و با تایید کردن این ویدئوها ما سعی میکنیم دولتهای دنیا را با خبرکنیم با این پیام که آنها هم باید گوش کنند و متوجه باشند که حوادث اخیر در ایران خیلی مهم هستند، واین خیلی مهم است در روابطی که آنها با دولت ایران و با مردم ایران دارید در زمینه روابط تجاری و دیپلماتیک و یاد آور شویم که لازم است همه ی ما حوادث ایران را از نزدیک دنبال کنیم و سعی میکنیم هر چه زودتر حل بشود.

همان طور که خودتان هم میدانید بیانیه های سازمان عفو بینالملل که در این مورد بسیار مهم هم بوده اند، در رسانه های غیر از رسانه های فارسی زبان پوششی نداشته است در واقع. چرا خود سازمان عفو بین الملل پیشقدم نمیشود برای درست کردن برنامه های تلویزیونی؟ در حالی که، همان طور که خودتان گفتید، فیلمهای بسیاری از طرف ایرانیانی که در داخل کشور هستند به سایتهایی مثل یوتیوب فرستاده شده؟

چرا درست کردیم، هم به زبان فارسی وهم انگلیسی و به زبانهای دیگر. متاسفانه تاکنون خیلی گسترده نبودند. ولی من گفتم، ما سعی میکنیم امنیت وضعیت ایران و از نظر حقوق بشر بحران ایران را به گوش این رسانه های بزرگ برسانیم. ولی آنها خب مجبور نیستند که این ویدئوها، مصاحبه ها را پخش بکنند.

آخرین سوالی که از شما میکنم. تنی چند از خبرنگاران ایران که با من در تماس هستند و بسیار تحت فشار هستند و در واقع از جانشان میترسند، میپرسند که این سازمانهای حقوق بشری کجا هستند؟ سازمان عفو بین الملل چرا کاری نمیکند بجز صدور چند بیانیه؟ چه پاسخی برای این عده دارید؟

ما هم میتوانیم همین طور بپرسیم آن سازمانهای دیگر کجا هستند؟ ما شاهد هستیم هستیم. همه ی ما. چه دیده بانان حقوق بشر، چه آن کمپین بین المللی برای حقوق بشر در ایران. همه شان. ما همدوش هستیم با دوستان و همکارانمان در ایران و ما به عنوان شاهد از حوادث ایران و چیزهایی که می بینیم، سعی میکنیم به دیگران بگوییم چه هست و اهمیت اش چه هست و باید چه کار کرد. ولی سپاه نداریم، ارتش نداریم. ما رای عمومی داریم. ما سعی میکنیم با رای عمومی چه در ایران و چه در خارج، بیشتر در خارج برای این که اهمیت وضعیت را بفهمند.