دیگر این فضای کشتی جای من نبود

فرنگیس محبی

علی‌رضا حیدری قهرمان پیشین کشتی که دارای شش مدال طلای جهانی و المپیک است، به‌طور ناگهانی از جهان کشتی خداحافظی کرد. حیدری تصمیم بر کناره‌گیری‌اش را بر روی تشک کشتی در رقابت‌های جام تختی و در حالی که حریف خود جعفر دلیلی را شکست داد، اعلام کرد، که تعجب بسیار مربی او و اطرافیانش و تمجید بی‌نهایت حاضران و تماشاچیان را برانگیخت.

با این ورزشکار باارزش و قهرمان پیشین جهان به‌ گفت‌وگو پرداختم و از او درباره‌ی کنار‌ه‌گیری‌اش از کشتی پرسیدم:

علی‌رضا حیدری، قهرمان پیشین کشتی

راستش من بحث کشتی‌ گرفتن‌ام را بعد از مسابقات جام جهانی باکو دنبال کردم و تمرین‌هایم را طوری انجام دادم که بتوانم بروم به المپیک. ولی شرایط کمی برایم سخت شده بود و محیط برایم یک‌مقدار محیط خوبی نبود که بتوانم با آرامش تمرین کنم و احساس می‌کردم که دیگر شرایط برای این که بخواهم راحت تمرین کنم و مسابقه بدهم نیست و احساس کردم که با وجود این اگر من بکشم کنار و فضا را بدهم به جوان‌ها، بهتر است و آنها بهتر می‌توانند نتیجه بگیرند. به اضافه‌ی این که من دیگر خیلی اذیت نمی‌شوم.

این فضایی که شما صحبت‌اش را می‌کنید، فضایی بود که سرمربیان یا مسئولان فدراسیون کشتی برای شما ایجاد کرده بودند؟

همان محیطی که در آن داشتم تمرین می‌کردم، به اضافه‌ی نشریات و مطبوعات و یک‌سری مسایل این‌چنینی که (وقتی می‌گذاشتم کنارهم)، احساس می‌کردم که خیلی دیگر برایم قشنگ نیست این محیط را تحمل کنم.

از قبل چنین برنامه‌ای داشتید، چون طبیعتا این تصمیم...

نه، نه! من برنامه را طوری ریخته بودم که بروم المپیک کشتی بگیرم، ولی طوری شد که دیدم که از لحاظ شخصیت من جوری نیست که تو فضایی که من را نمی پذیرند، بخواهم بروم زور بزنم و خودم را تحمیل بکنم.

سختی کار، دشواری تمرینات و خستگی‌ها خیلی اهمیت نداشتند. آن محیط و فضایی که برایم ایجاد شده بود و می‌دیدم که خیلی پذیرایم نیست، برایم مهم بود. نمی‌توانستم تحمل کنم و به خاطر همین کار را دیگر تمام کردم و دیگر نیامدم.

شما شش مدال جهانی برای ایران به ارمغان آوردید و الان هم در هر صورت در اوج آمادگی از کشتی خداحافظی کردید. این باید تصمیم خیلی مشکلی بوده باشد برای شما. درست است؟

بله، خیلی سخت بود. به دلیل این که من کشتی را دوست دارم و اصلا خیلی تمرین کردم برای این که دوباره بتوانم خودم را به این سطح از آمادگی برسانم. هر کسی که من را در جام جهانی باکو دیده بود، با توجه به شرایط سنی‌ام و این که اصلا از فضای مسابقات دور شده بودم ،فکر نمی‌کرد که من یک‌ روزی دوباره بتوانم برگردم، دوباره بتوانم بیایم خودم را برسانم به این مرحله. ولی خب با تلاش زیاد خودم را رساندم.

وقتی دیدم شرایط برایم سخت است، دیدم که نه، بهتر است نباشم. خیلی هم این قضیه برای من اهمیت ندارد که بعضی می‌گویند در اوج آمادگی کنار رفتی. چون کشتی عشق من است. یعنی استدلال من این نبوده که بخواهم در اوج کنار بروم. زندگی کردن در این فضای کشتی برای من قشنگ است.


به نظر شما تجربه‌ی کشتی‌گیران و ورزشکاران برای حضور در المپیک نباید بیشتر مدنظر قرار بگیرد تا جوان‌گرایی؟

ببینید، جوان‌گرایی یک بحث است، بحث تجربه هم یک بحث دیگر است. ولی وقتی این دو قضیه تلفیق می‌شوند، خیلی قشنگ‌تر هم هست. من فکر می‌کنم من هم تجربه‌اش را داشتم، هم این که موقعی که در مسابقات کشتی‌ گرفتم، همه می‌‌دیدند که من می‌توانم راحت کشتی بگیرم. ولی گفتم، برای من شرایط دیگر سخت شده بود و احساس می‌کردم که دیگر نباشم. الان مدال گرفتن برای من کاری سختی نیست.

شما درباره این مسئله با مسئولان فدراسیون که شاید آن محیط نامناسب و فضا را برای شما به وجود آورده بودند، صحبت نکردید؟

صحبت کردم. ببینید چیزی که مسلم است، آدمی که دارای تجربه است و شرایط سنی خودش را گذرانده، به لحاظ تجربی و مسایل مختلف، دیگر می‌تواند محیط را تشخیص بدهد. این چیزی نیست که من بفهمم، مربی نفهمد یا رییس فدراسیون وضعیت محیطی را که من دارم در آن زندگی می‌کنم، نفهمد. همه متوجه این قضیه هستند. من حتا گوشزد هم کردم. ولی می‌دیدم که راغب نیستند که من باشم دیگر.

من فقط رفتم کشتی بگیرم که بگویم شجاعت‌اش را دارم که دوباره بعد از این که همه فکر می‌کنند من نمی‌توانم دیگر کشتی بگیرم، بیایم داخل میدان و با کشتی‌گیرهایی که حالا جوان‌تر هم هستند، کشتی بگیرم. و هم این که آمادگی‌ام را به همه نشان بدهم و ببینند که اختلاف‌ام نسبت به بقیه هنوز زیاد است و تمام کسانی که روبه‌روی من ایستادند، اشتباه کردند که با من اینجور برخورد کردند.

آقای حیدری، به غیر از خودتان کشتی‌گیران دیگری هم هستند که قبل از المپیک از برخورد بعضی مسئولان فدراسیون آزرده‌خاطر شدند. مثلا یکی آقای تقی داداش‌زاده است که ایشان هم از پکن کنار گذاشته شدند. آیا غرضی در این تصمیمات می‌بینید، یا صرفا قضاوت‌های اشتباه است؟

کسی که در مجموعه‌ی فدراسیون و در هیات مدیره قرار می‌گیرد، حالا در هر مقطعی‌ یا در هر جایگاهی که هست، برای این که نتیجه بگیرد و موفق بشود، قاعدتا تلاش می‌کند. ولی گاهی اشتباه می‌کنند. شاید هم درست فکر می‌کنند و ما اشتباه می‌کنیم. ولی من کشتی‌گیری نیستم که به خاطر عشقی که به کشتی دارم همه چیز را تحمل کنم.

من نه در وضعیت اقتصادی‌ام مشکل دارم که بخواهم به خاطر پول کشتی بگیرم، نه به لحاظ اجتماعی مشکل دارم که بخواهم به خاطر آن بیایم که مثلا مطرح بشوم. نه از لحاظ مدالی احتیاج دارم که بیایم کشتی بگیرم. تنها چیزی که باعث می‌شد، عشق به من به کشتی بود و وقتی می‌بینم اینجا دیگر پذیرای من نیست، می‌گذارم و می‌روم دیگر.

این است که می‌خواهم به شما بگویم که شرایط کلی من طوری نبود که بخواهم این فضا را تحمل کنم. شاید با یک کشتی‌گیر جوان مثلا اگر چنین برخوردی بشود... من اصلا وقتی به گذشته‌ی خودم نگاه می‌کنم، خیلی برخوردهای سختی با من شد، ولی ایستادم. به خاطر این که آن روز ناگزیر بودم، ولی الان ناگزیر نیستم که بایستم. کشتی به من احتیاج داشت، من هم به کشتی علاقه داشتم و عشق داشتم، ولی وقتی می‌دیدم که دارم می‌روم زیر سوال، گفتم خداحافظ.

هیچ وقت صریحا به شما گفتند که شما را به پکن نمی‌برند، یعنی از پکن کنار می‌گذارند؟

نه، کسی نمی‌توانست من را نبرد، ولی آن چیزی که هست این است که برخورد... ببینید، یک موقعی بچه‌ای را توی خانه تنبیه‌اش می‌کنند، فیزیکی هم تنبیه‌اش می‌کنند. یک موقع هم هست که با یک نگاه و اخم این بچه بغض‌اش می‌ترکد از کسی که توقع ندارد، می‌دانید! من در فضایی بودم که بایست با من همراهی می‌کردند تا بروم کشتی بگیرم. ولی با من همراهی نشد، روبه‌رویم هم ایستاده بودند.

من هم دیدم که خب، بهتر است بروم دنبال زندگی‌ام و درسم را بخوانم و کارم را بکنم و حالا اگر توانستم در یک جایگاه دیگری خدمت بکنم برای کشورم، یک‌جایی که بتوانم موثر باشم.

آقای حیدری، آیا امکان برگشت‌تان هست؟ یعنی این انتظار را از فدراسیون کشتی دارید که شما را برگردانند؟

من هیچ انتظار خاصی ندارم و من رفتم. حالا شاید در آینده متوجه بشوند که... نمی‌دانم، شاید هم اصلا یک کسی بهتر از من بیاید کشتی بگیرد و در این موقعیت بهتر از من نقش‌اش را بازی کند و بهتر حرکت کند. ولی در این فضا من احساس می‌کنم که بعدا متوجه می‌شوند که مثلا این آدم کی بوده و چقدر می‌توانسته موثر باشد.

من فارغ از این که خودم علی‌رضا حیدری هستم، خودم را می‌آورم و به عنوان یک شخص سومی که به این معادله نگاه می‌کند، نگاه می‌کنم و می‌بینیم که این آدم چقدر می‌توانسته موثر باشد، چقدر می‌توانسته اثر خوب در یک تیم داشته باشد. حالا هم مدال بگیرد و هم تیم هماهنگ بشود، هم حائل بین افراد تیم بشود و تیم خیلی خوب جمع بشود و هم خیلی مسایل دیگر.

ولی وقتی بیایم بیرون می‌دانم اگر کسی را هم جای من بگذارند، شاید مدال هم بگیرد. ولی آن نقشی که من می‌توانستم بازی کنم، بقیه نمی‌توانند انجام بدهند. چون این فضا را من در جام باکو دیدم.

اگر کارت سبز به شما بدهند برای حضور در المپیک و بگویند ما می‌خواهیم...

من کارت سبز را داشتم، من می‌توانستم دوتا کشتی بگیرم و بروم. من خودم نخواستم.

شما کمبودهای فدراسیون را در چی می‌بینید؟ آیا فدراسیون تحت نظر آقای یزدانی‌خرم فدراسیون بهتری شده، به نفع کشتی بوده است؟

آقای یزدانی‌خرم یک مدیر است، ولی محبوبیت خاصی ندارد. جامعه‌ی کشتی‌گیران هم با ایشان هماهنگ نیستند و همکاری نمی‌کنند. این باعث شده که حرکت‌ها و ذهنیت و مدیریت ایشان عقیم بماند. پس او نمی‌تواند خیلی موثر باشد. ایشان هم در یک آنپاس قرار گرفته، در یک شرایط جوی که نمی‌تواند خوب اعمال مدیریت بکند.

در همین حال علی کریمی فوتبالیست محبوب و قابل ایران که به دلیل انتقادش به فدراسیون فوتبال از عضویت تیم ملی فوتبال کنار گذاشته شد و بعد با وساطت رییس جمهوری و محمد علی‌آبادی رییس سازمان تربیت بدنی ظاهرا بخشیده شد، هنوز از سوی علی دایی سرمربی تیم ملی به تمرینات تیم دعوت نشده و هم‌اکنون هم به همراه تیم ملی که در دمشق به سر می‌برد، نیست.

علی کریمی در عکس‌العمل دیگر نسبت به عدم دعوت از وی به تیم ملی با ارسال نامه‌ای که در «ایرنا» به چاپ رسید، نوشت که «تیم ملی جایگاه بهترین و شایسته‌ترین فرزندان این آب و خاک است و ارثیه‌ی پدری هیچ‌کس نیست. امیدوارم مسئولیتی که امروز این امانت به دست آنها سپرده شده، بدون کوچک‌ترین حب و بغضی بهترین‌ها و آماده‌ترین‌ها را برای شادابی دل مردم به‌کار گیرند.»

کریمی همچنین اضافه می‌کند که «بسیار خوشحال‌ام که امروز بر همگان ثابت شده کنار گذاشتن من از تیم ملی کوچک‌ترین توجیه فنی و انضباطی نداشته و صرفا به سلیقه‌ی شخصی گردانندگان تیم ملی مربوط می‌شود. «این که عنوان می‌شود من آسیب دیده‌ام و در کنار تیم ملی نبوده و از تمرینات آن دور بوده‌ام، صرفا در جهت مخدوش کردن افکار عمومی‌ست.»

او ادامه می‌دهد که «بعد از پادرمیانی و وساطت بزرگان و خیراندیشان و به‌زعم سرمداران فدراسیون فوتبال در پی درخواست رییس جمهور محترم بخشیده شده‌ام، اما متعاقب آن هیچ چراغ سبزی را برای ورود به تیم ملی مقابل خود ندیده‌ام و کسی از من برای حضور در تیم ملی دعوت نکرده است.»

علی کریمی هم‌چنان در پایان گفت که این نامه را تنها برای آگاهی مردم ارسال داشته است.

Farangis Mohebbi
Interiew, Alireza Heydari

(Former World Wrestling Champion)