«خواهش می‌کنم به آن‌ها فکر کنید»

فروغ.ن. تمیمی

زنان هلندی در آستانه هشت مارس روز جهانی زن با برگزاری یک فستیوال بزرگ به استقبال روز زن رفتند. در هفته اول مارچ یک فستیوال بین‌المللی شش روزه فمینیستی Women INC در آمستردام برگزار شد. در شنبه ششم مارچ آخرین روز این رویداد مهم با برگزاری ده‌ها سخنرانی، ورک شاپ‌های متعدد، نمایش فیلم و اجرای کنسرت‌های گوناگون با استقبال بی‌نظیر و چند هزار نفری مردم روبرو شد.

با وجود سوز و سرمای روز شنبه صدها نفر در محوطه بیرونی و سالن‌های متعدد یک کارخانه قدیمی در غرب آمستردام در حرکتند. اگر چه اکثریت شرکت‌کنندگان را زنان از هر تیپ، دسته و یا پیر و جوان تشکیل می‌دهند، ولی مشاهده مردانی که اکثرا جوان هستند و حتی با کالسکه نوزادی در حرکتند، هم خیلی هیجان‌انگیز است.

برنامه‌ها متعدند و جلوی بعضی سالن‌ها صف طولانی دیده می‌شود. بیشتر بحث‌ها با حضور چهره‌های معروف رسانه‌ای، سیاست‌مداران، دانشگاهیان و نویسنده‌های محبوب اجرا خواهد شد. تعدادی از میزگردها به مسائل زنان در کشورهای دیگر اختصاص داده شده است.

به هر جا که سر می‌کشی با کار های هنری جالب، پوسترهای زیبا، چهره خندان زنان و نگاه تحسین‌آمیز مردان روبرو می‌شوی و با خودت فکر می‌کنی: چه آدم‌های شاد و پر تحرکی، کلی هم دوست و آشنا می‌بینی و مخصوصا از دیدن زنان خارجی با روسری‌های رنگی، لباس‌های محلی افریقایی و یا شرقی به وجد می‌آیی.

در یکی از سالن‌ها هم در کنار بساط ناشران، زنان موبلوند هلندی موهای خود را با مدل‌های مختلف روسری تریین می‌کنند و عکس می‌گیرند! هفته پیش زنان هلندی در جریان انتخابات شورای شهرداری‌ها با سر کردن روسری، علیه خیرت ویلدرز رهبر حزب دست راستی آزادی که می‌خواهد استفاده از حجاب را در هلند ممنوع کند، دست به اعتراض زدند. امسال هم مثل سال‌های پیش زنان مو طلایی برای ورک‌شاپ رقص عربی سر و دست می‌شکستند.

شور وشوقی که در فضا موج می‌زند، همراه با با اوج‌گیری موسیقی، بحث و جدل‌های جدی و هیجان‌انگیز فضای فستیوال را از تحرک و انرژی لبریز می‌کند.

در ورک شاپ «زنان و رهبری» دویست نفر شرکت کرده‌اند. آخنس یونخریوس Agnes Jongerius رهبر اتحادیه سراسری کارگری و کارمندی در هلند که سال پیش به عنوان پرقدرت‌ترین زن هلند انتخاب شد، در این ورک شاپ از خودش می‌گوید. از زندگی‌اش و اینکه چگونه از نردبان ترقی بالا رفت.

آخنس خطاب به زنان جوان می‌گوید: «رویا داشتن و آن را واقعیت بخشیدن، چیزی است که ما زنان به آن احتیاج داریم. وقتی که من ۱۷ ساله بودم می‌خواستم مثل مادرم معلم شوم. اما بعد از تحصیل در رشته تاریخ و شرکت در فعالیت‌های دانشجویی دنیای‌ام عوض شد و دیدم که استعداد معلمی ندارم.

کار آموزی در یک سندیکای کارگری مرا به فعالیت‌های اجتماعی جلب کرد. برای ترقی‌کردن در کار باید استراتژی‌های متعددی را به کار گرفت. از کمک خواستن نترسید و در مقابل قوی‌ترها احساس کوچکی نکرد. زن‌ها کنجکاوند و باید از این حس خداداد خوب استفاده کنند. زن ها تیزبین و انعطاف‌پذیرند و می‌توانند سریع خود را با شرایط جدید تطبیق دهند.»

از آنجا که هنوز تعداد زنان هلندی در سطح رهبری بخش خصوصی و هم در حوزه سیاست در مقایسه با کشورهای پیشرفته دیگر پایین است و حتی تعداد زنان در کادرهای بالای علمی هم رشد لازم را نکرده است. چند میزگرد به این مهم اختصاص یافته است.

آقای یورت کلدر Jort Kelder ژورنالیست و چهره دائمی بحث‌های تلویزیونی با چند نفر از مردان صاحب نفوذ و رهبران موسسات گوناگون به بحث نشسته است. در سالن چند صد نفر حضور دارند.

هر کدام از این آقایان به نوبت در مورد موانع رشد برابری جنسیتی و افزایش درصد زنان در سطوح رهبری بخش خصوصی صحبت می‌کنند. مردانی که به گفته خودشان برای پیشرفت کار و حرفه خود نتوانسته‌اند درتربیت و نگهداری از فرزندان‌شان پا به پای همسران‌شان حرکت کنند.

در هلند در چند سال اخیر بحث کمتر کار کردن مردها و به عهده گرفتن مسوولیت بیشتر در امور خانه مطرح است. حتی درصد کوچکی از مردان به خاطر پیشرفت شغلی همسران‌شان و گذارندن وقت بیشتر با کودکان، کار خود را نیمه وقت کرده‌اند!

تنها یکی از آنان آقای Salem Samhoud رهبر یک شرکت بزرگ خدمات مشاوره و مدیریت، تا آن‌جا که توانسته به همسرش در نگهداری از فرزندان کمک کرده اما البته نه به نسبت مساوی.

در این میزگرد این سوال که رهبران مرد مدرن و امروزی تا چه اندازه به افزایش نقش زنان در شرکت‌های خصوصی و داشتن شورای رهبری با مشارکت زنان اهمیت می‌دهند مورد بحث قرار گرفت.

همه آنان اذعان دارند که هنوز راه درازی در پیش است. مثلا مدیر شرکت ماکرو سافت امیدوار است که به تواند درصد مشارکت زنان را در سطح رهبری این شرکت تا چهار سال آینده به بیست و سه درصد برساند.

آقای سام هود ایده‌های بسیار مدرن و برابری‌خواهانه در مورد مشارکت زنان در هدایت بخش خصوصی دارد و معتقد است هرجا که رهبری بخش خصوصی از تنوع قومی و جنسیتی برخوردار شده، آن موسسه هم از نظر کیفی و هم کمی پیشرفت کرده و هم بازده مالی را افزایش داده است.

او می‌گوید اکثر زنان ما در خانه رییس هستند پس حتما می‌توانند رییس دنیا هم بشوند. در صد سال اخیر در هلند چهار ملکه به سلطنت رسیده‌اند. اما هنوز یک زن نخست وزیر نشده است!

در سالن دیگری بحث «آیا ما هنوز به فمینیسم احتیاج داریم» با حرارت تمام جریان دارد. دو نسل از زنان روبروی یک‌دیگر قرار گرفته‌اند. چالش فکری و کلامی آن‌ها حاضرین را سرا پا چشم و گوش کرده است.

زنانی که در سال‌های هفتاد قرن گذشته موج دوم فمینیستی در هلند را برپا کرده و با کوشش و تلاش شبانه‌روزی برابری زن و مرد را امکان‌پذیر کرده‌اند، بر این نکته تاکید دارند که مبارزه زنان در هلند تمام نشده و باید تداوم یابد.

در مقابل آنان زنان جوان‌تری قرار دارند که با زندگی در شرایطی دموکراتیک و استفاده از شانس‌های برابر، تمایلی به فعالیت‌های فمینیستی ندارند و حتی به آن حساسیت دارند. بعضی از آنان فمینیست‌ها را مسوول آزادی بی حد و حصر جنسی زنان می‌دانند و فمینیسم را در مبارزه برای آزادی جنسی خلاصه می‌کنند.

زنان موی سپید و دنیا دیده‌تر، از پیوند زنان در تمام دنیا و مبارزه جهانی برای آزادی و رهایی زنان صحبت می‌کنند. آن‌ها بر مبارزه علیه خشونت خانگی، گسترش فحشا، ختنه دختران و بسیاری از تبعیضات دیگر تاکید می‌کنند.

در این فستیوال زنان دیگری از چهار گوشه دنیا حضور دارند. زنانی که با مبارزه شبانه‌روزی در پیشبرد امر برابری در جامعه خود اکنون چهره‌های جهانی هستند. خانم شادی صدر حقوق‌دان و کنش‌گر حوزه زنان یکی از آن است. خانم صدر فردا برای گرفتن جایزه شجاعت وزارت امور خارجه امریکا به این کشور خواهد رفت. خانم صدر در کنار نه زن دیگر از کشورهای افغانستان، کنیا، زیمبابوه، سوریه و سریلانکا در شمار «زنان شجاع» سال ۲۰۱۰ معرفی شده است.

قبل از میزگرد «بررسی جنبش زنان ایرانی» با شرکت شادی صدر فیلم مستند «زنان در کفن» اثر مشترک محمدرضا کاظمی و فرید حائری‌نژاد که چندی پیش برنده جایزه عدالت «سینما برای صلح» شد، به نمابش گذاشته شد.

این فیلم به فعالیت‌های خانم صدر در حمایت از زنان محکوم به سنگسار و مبارزه برای لغو این قانون پرداخته است.

خانم صدر در گفتگو با خانم هاله قریشی مردم‌شناس و استاد دانشگاه در هلند به تشریح ویژگی‌های جنبش زنان در ایران پرداخت. خانم صدر خاطر نشان کرد که علی‌رغم تبعیضات قانونی، مذهبی و فرهنگی زنان ایرانی در سه دهه گذشته فعالانه در جامعه ما حضور داشته‌اند.

درحال حاضر فعالین جنبش زنان در ایران با محدودیت‌های بسیاری روبرو هستند و از جمله بیش از سی نفر از اعضای شیکه‌های زنان در چند ماه اخیر بازداشت و زندانی شده‌اند. جنبش زنان در کنار جنبش بزرگ مدنی فعلی خواهان تحقق حقوق برابر برای زنان است.

عکس‌هایی از فستیوال زنان در آمستردام

او خواهان توجه جامعه جهانی به موضوع حقوق بشر، تبعیضات رواشده بر زنان و حمایت بین‌المللی از جنبش مدنی و خشونت‌ستیز در ایران شد. خانم صدر با تاکید بر بالا رفتن آگاهی‌های جامعه، اتحاد و هم‌گرایی شبکه‌های گوناگون زنان در مبارزه با تصویب قوانین جدید در زمینه خانواده مثل چندهمسری مردان، خواهان همکاری شبکه‌های زنان غربی در دفاع از زنان ایرانی شد.

شادی صدر خاطر نشان کرد جنبش زنان ما مستقل، دارای چندگونگی فکری و مطالبات مشخص است. زنان ما خواهان حمایت جامعه ایرانی در داخل و خارج کشور و هم جامعه دموکراتیک جهانی از مطالبات خود هستند. خواهش می‌کنم که به آن‌ها فکر کنید!