ممنوعیت از تحصیل، به خاطر دانش اتمی

لیدا حسینی‌نژاد

سال گذشته دولت هلند یک دستورالعمل ابلاغ کرد که در آن از موسسات آموزش عالی هلند خواسته بود در پذیرش دانشجویان ایرانی در برخی از رشته‌های مرتبط به فیزیک هسته‌ای، دقت بیشتری داشته باشند.

با توجه به این‌که مساله راجع به دانشجویان ایرانی بود، انتظار می‌رفت که آن‌ها فعال‌تر باشند. اما تعداد ایرانی‌ها و غیر‌ایرانی‌ها نصف به نصف بود. در همین رابطه با سه دانشجوی حاضر در تجمع گفت و گو کردم.

در ابتدا از سامراد قانع، عضو کمیته دانشجویان ایرانی، خواستم در مورد تجمع روز دوشنبه برای ما توضیح دهد.

وزیر آموزش و پرورش هلند، آقای پلاسترک، در آغاز سال تحصیلی جدید، اینجا سخنرانی خواهند کرد و حدود چهل پنجاه نفر جمع شدیم که تظاهراتی بر ضد تصمیم آقای پلاسترک و وزیر امور خارجه هلند داشته باشیم.

دولت، تعداد خاصی از درس‌های فوق‌لیسانس را برای ایرانی‌ها ممنوع کرده است و این‌ها درسهایی هستند که با انرژی هسته‌ای و شیمی و علوم مکانیک که ممکن است برای موشک‌سازی استفاده شود رابطه دارد.

به نظر ما این تصمیم خیلی غیر‌منطقی است و همان‌طور که دانشمندان هلند گفتند، اطلاعات حساسی در رشته‌های تحصیلی که در هلند وجود دارد، تدریس نمی‌شود که بخواهند یک ملیتی را از تحصیل محروم کنند.

تجمع دانشجوبان، مقابل سالن اجتماعات دانشگاه /عکس:زمانه

این ممنوعیت و محدودیت خاص ایران است؟

خاص ایران است. مساله خیلی بدتر از این است، شامل ایرانی‌های هلندی هم می‌شود یعنی حتی کسانی که ملیت هلندی دارند، اگر تابعیت ایرانی داشته باشند از حق تحصیل در این رشته‌ها محروم می‌شوند.

به‌عنوان طرحی است که قرار است تصویب شود و اگر این‌طور است قرار است از کی تصویب شود؟

این به صورت قانون نیست، چون توسط مجلس تصویب نشده است و خود دولت این تصمیم را گرفته و اجرا هم کرده است. در حال حاضر این قانون در حال اجراست.

از اواسط ماه جولای این قانون اجرا می‌شود و دانشگاه‌هایی که از این قانون سرپیچی کنند دچار تحریم یعنی مجازات می‌شوند.

فکر می‌کنید چکار می‌شود کرد که جلوی این قانون را گرفت؟

از الان چند برنامه داریم. یکی این‌که در خود دانشگاه‌ها مردم را مطلع کنیم، چون این مساله اواسط تابستان انجام شده و هنوز خیلی از دانشگاه‌ها و استادان اطلاعی از این قانون ندارند.

می‌خواهیم اطلاع‌رسانی کنیم که عمق این فاجعه را به همه‌ی کسانی که به این مساله مربوط می‌شوند نشان دهیم و کار سیاسی هم می‌کنیم.

داخل مجلس احزابی هستند که ما را حمایت می‌کنند چون این قانون هم ضد حقوق بشر است و هم ضد قانون اساسی هلند است که تبعیض را ممنوع کرده است.

موضعی که در سطح بین‌المللی گرفته شده نسبت به این قانون چه بوده است؟ فکر می‌کنم هلند یکی از معدود کشورهایی باشد که می‌خواهد این قانون را به اجرا در‌بیاورد. ایران واکنشی نسبت به این موضوع نشان داده است؟

من از طرف دولت ایران چیزی نشنیده‌ام. شما درست فرمودید هلند تنها کشوری است که این قانون را اجرا می‌کند و البته حرفشان این است که این را بر‌اساس قطعنامه سازمان ملل انجام می‌دهند.

قرار شده است یک سری اطلاعات خاص علوم هسته‌ای نباید به ایران راه پیدا کند و تعبیر دولت هلند هم این بود که تمام رشته‌های فوق لیسانس که به این موارد ربط داشته باشد، باید برای ایرانیان ممنوع باشد و تعبیری غیر‌منطقی است و به همین خاطر مردم تظاهرات می‌کنند.

عکس:زمانه

به سراغ مبین رفتم. یکی از دانشجویانی که در این تجمع شرکت کرده بود. در ابتدا از او پرسیدم در چه رشته‌ای تحصیل می‌کند؟

رشته‌ی اقتصادی می‌خوانم و هیچ ربطی به قضیه‌ هسته‌ای ندارد. بیشتر در رشته‌های فنی مثل شیمی و فیزیک و این‌گونه رشته‌ها از تحصیل ایرانیان جلوگیری می‌کنند.

پس برای چه امروز به اینجا آمده‌ای؟

به این علت که به‌عنوان ایرانی نمی‌توانم عقب‌نشینی کنم به هر حال جلوی آزادی‌هایی که داریم را می‌گیرند و اجازه نمی‌دهم و نمی‌توانم کنار خط بنشینم.

میریام، یکی دیگر از شرکت‌کننده‌ها در این تجمع بود که به همراه خیلی از هلندی‌ها و غیر‌ایرانی‌های دیگر در این حرکت حضور داشت. از او علت شرکتش را در این تجمع پرسیدم.

به اینجا آمدم، چون این تجمع دانشجویان ایرانی است و می‌خواهم اتحاد خود را به آن‌ها نشان دهم.

فکر می‌کنی چنین تجمعی کمک می‌کند؟

فکر می‌کنم همه چیز کمک می‌کند، به این معنی که اگر کاری نکنیم کمک نمی‌کند. شاید تجمع به این کمک کند که بحث در این زمینه باز شود و فکر می‌کنم که هر قانونی می‌تواند عوض شود و بازبینی شود.

بی‌معنی است بگوییم قانونی که یک‌بار به اجرا درآمده نمی‌تواند عوض شود. این‌ها خودشان مرتباً این کار را می‌کنند.

قانون‌های خوب و پیشرفته و منصفانه را مرتباً به قانون‌هایی که خوب نیستند و یا قانون‌هایی که تبعیض‌آمیز هستند، عوض می‌کنند. به نظر من اگر حزب‌های سیاسی دیگر فشار بیاورند و ما هم اعتراض کنیم موفق می‌شویم.