رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۸
ابوالحسن بنی‌صدر از روزهای عزل می‌گوید - بخش دوم

بنی‌صدر:‌ «سپاه گفت نمی‌توانیم بجنگیم»

a.roozbeh@radiozamaneh.com

در بخش اول گفتم، سید ابوالحسن بنی صدر روحانی زاده تحصیل کرده فرانسه، اقتصاددان و سیاستمدار ایرانی است که در بهمن‌ماه سال ۵۸ به عنوان نخستین رییس جمهوری ایران انتخاب شده بود و در آخرین روز از خرداد ماه ۱۳۶۰ توسط مجلس شورای اسلامی وقت از مقام خود عزل شد. مجلس آن زمان معتقد بود او عدم کفایت سیاسی دارد.


گفتگوی من با بنی‌صدر گفتگوی کوتاهی نبود. او در این صحبت به نوعی در مقام پاسخ به اتهام هایی بر آمد که در آن زمان بر او وارد شده بود. اما نکته قابل توجه این بود که ۲۸ سال بعد سردار رحیم صفوی و دریادار شمخانی با رویکردی دیگر در مورد او اظهار نظر کردند: بنی صدر خائن نبود.

بخش اول گفتگوی ما را پیش از این خواندید. حرف هایی از سقوط هویزه، دلیل اظهار نظر این دو فرمانده نظامی و مروری بر آنچه که در سال شصت خورشیدی در کوران انقلاب بر ایران گذشت، البته از منظر ابوالحسن بنی صدر. اینک بخش دوم این گزارش را می خوانید.

Download it Here!

سوال من این بود که اساسن نگرش او به سپاه پاسداران در سال شصت چه بوده:

نمی‌شود کسی فکر کند که سپاه امروز همان است که در سال ۶۰ بود. نه! سال ۶۰ سپاهی در کار نبود. عده‌ای استخدام شده بودند که به قول خودشان تفنگ در کردن هم بلد نبودند. آن وقت تمام همان عده هم در سراسر کشور، بیست هزار نفر اگر می‌شدند. نتیجه این‌که (وقتی می‌گویند) ارتش مقابل سپاه، سپاه امروز را می‌گیرند و می‌گویند آن روز بنی صدر ارتش را مقابل سپاه قرار داد. (آن زمان) سپاهی در کار نبود.

جنگی در کار بود و واقعیتی داشت. حالا باید وطن را حفظ کرد. آنجا در کرمانشاه به اصطلاح قبل از حمله عراق جمع شدیم که همین آقای صفوی می‌گوید من در آنجا گفته‌ام که به ایران حمله نخواهد شد. خب پس رفته بودیم آنجا چه کنیم؟ آن‌جا در حالی که رفته بودم از جبهه و محل استقرار نیروهای خودمان بازدید بکنم هلی‌کوپتر من سقوط کرد. اگر جنگی نبود من رفته بودم بازدید چه؟ اصلن من وقتی که نامزد ریاست جمهوری شدم گفتم خطر حمله عراق به ایران وجود دارد. به نظر من اگر خطری بود، مردم باید یک منتخب داشته باشند که بتوانند به او اعتماد کنند، که خطر هم جدی شد.


ابوالحسن بنی‌صدر، (عکس از سایت ایران مانیا)

در کرمانشاه از مرحوم فلاحی جانشین رییس ستاد پرسیدم: در صورتی که عراق به ایران حمله کند چند روز می‌توانید مقاومت کنید؟ گفت: چهار روز. با آن وضعیت که ارتش داشت و میزان آمادگی نیروی زمینی صفر بود، این حرف منطقی به نظر می‌رسید. من گفتم قبلن، نیروی زمینی را این آقایان متلاشی کرده بودند.

به این آقایان سپاه پاسداران که موضوع سوال شما بود، گفتم خب نظر شما چیست؟ آیا شما می‌توانید مقاومت کنید و بجنگید؟ گفتند: نه! نمی‌توانیم بجنگیم. حتا پرسیدم که شما در کردستان می‌توانید جانشین لشکرهای ارتش بشوید، که آن‌ها بتوانند بیایند در جبهه‌ها در صورتی که جنگ شد؟ گفتند: نه! آن را هم نمی‌توانیم. گفتم پس چه می‌توانید بکنید؟ گفتند ما نظرمان این است که بگذاریم عراق بیاید داخل، زمین ها را بگیرد. بعد به طریق جنگ چریکی بیفتیم به جان‌شان و مستاصل‌شان کنیم. گفتم نه، ما یک وجب از وطن را از دست نمی‌دهیم که بعد بدست بیاوریم.

سرنوشت فلسطین برای همه ما کافی است. چیزی را که از دست دادی بعد به این سادگی نمی‌توانی پس بگیری. به فرماندهان ارتش گفتم، شما چهار روزتان را با تمام توان بجنگید. به لحاظ این‌که مردم او را انتخاب کرده‌اند از روز پنجم مسئولیت با رییس جمهوری است. او هم از مردم می‌خواهد که بیایند از وطن‌شان دفاع کنند. می‌دانید که یک فراخوان هم برای اسم نویسی افراد ذخیره دادیم و هشتاد هزار نفر اسم نوشتند.

آن زمان این‌ها را در نامه‌ای هم به آقای خمینی نوشتم که، از دید خود اداره کنندگان سپاه، سپاه نیروی نظامی کارآمدی به حساب نمی‌آمد. جنگ که شروع شد، به اصطلاح در جبهه‌ها از وجود افراد سپاه برای این‌که جاهای خالی را پر کنند که دشمن نتواند از این جاهای خالی برای نفوذ در پشت نیروهای ما بهره‌برداری کند، استفاده می‌شد.

اما در طول جنگ، بعدها ما می‌بینیم غلبه حضور نیروهای سپاه نسبت به ارتش بیشتر می شود...

یکی از دلایل ادامه جنگ این بود که ارتش را بفرسایند و سپاه را نیروی اصلی کنند. همین‌طور هم شد. به تدریج که جنگ پیش می‌رفت، با این خرید‌های اسلحه‌ای که می‌کردند و فقط به سپاه می‌دادند و امکاناتی که در اختیار سپاه می‌گذاشتند نتیجه کار وارونه شد. خب طول هشت سال جنگ که شوخی نیست.

ما الان دو تا ارتش داریم. در دنیا ظاهرن اگر تک نباشیم، مثلن در روسیه شوروی یا چین هم دوگانگی نیروهای مسلح وجود دارد. ما تنها کشور در دنیا هستیم با دو تا ارتش. که یکی در جریان جنگ هشت ساله قوت گرفت و یکی در جریان جنگ هشت ساله قوت از دست داده.

در حال حاضر ایران درگیر یک بحران است، نمی‌گویم بن بست. بنابر برخی تحلیل‌ها ما به نوعی درگیر انزوای جهانی نیز شده ایم. اگرچه که من نه تایید کننده و نه تکذیب کننده این تحلیل‌ها هستم. می‌خواهم بدانم که به نظر شما راه برون رفت در شرایط موجود چیست؟

(در بین) متصدیان اداره کشور، دائم هرکه با استعدادتر بوده جایش را داده به بی‌استعدادتر. طوری که الان رییس جمهوری ما شده آقای احمدی نژاد. به عنوان نمونه دانش این آدم در اداره امور همین بس که گفته است، قرار بوده تورم بشود هفتاد درصد ما در هفده درصد نگه داشته‌ایم. این (حرف) را رییس جمهوری ایران در قرن بیست و یکم می‌گوید. نه در دورانی که نمی‌دانستند اقتصاد چیست، تورم چیست، چطور بوجود می‌آید و چطور می‌شود جلوی آن را گرفت و آن را کم و زیاد کرد. پس مشکل اصلی این است. امروز آقای احمدی نژاد رییس جمهوری ایران است و وزرایی دارد که احتیاج به توصیف نیست.


بخش اول گفت‌وگو با ابوالحسن بنی‌صدر: چرا جنگ در سال اول تمام نشد

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

دانسته های اقای بنی صدر خیلی باید بیشترازدر مورد جنگ تنها باشد. ایا بنظر ایشان ظهور احمدی نژاد و انصار او همانند روزهای اول ورود خمینی به ایران نمی ماند که به همراه خود افراد ناشناخته ای مثل بنی صدرو یزدی و قطب زاده و رفسنجانی را به سوغات اورده بود؟ انصافا از نظر فهم و کمال ایشان چه تفاوتی بین احمدی نژاد و قطب زاده و رفسنجانی می بینند؟ این سوالها و هزاران سوال دیگر. کاشکی ایشان معمار می بودند واز خشت اول سخن می گفتند. قایم موشک بازی مال ۳۰ سال پیش بود نه حالا.

-- بدون نام ، Aug 1, 2008 در ساعت 06:40 PM

آقای بنی‌ صدر کاش توضیح می‌دادند که هدف از تشکیل تیپ ذوالفقار در تهران و نگه داشتن آن در چهارراه قصر چه بود؟ چرا رئیس جمهور متخب (که البته دلیل انتخاب ایشان حمایت خمینی از ایشان بود و گرنه حتی یک رای هم نمی آوردند!) باید تلاش داسته باشد که نیرویی نظامی که برای جنگ خیابانی تجهیز شده است را تشکیل داده و در پایتخت برای خود نگه دارد؟
امروز سخنان آقای بنی‌صدر دیگر ارزش تاریخی دارد و کاش ایشان به همین ارزش وفادار می‌ماندند و هنوز در پی سیاست بازی نبودند.

-- hasan ، Aug 1, 2008 در ساعت 06:40 PM

بنی صدر یک شارلاتان سیاسی بیش نیست.

-- بدون نام ، Aug 2, 2008 در ساعت 06:40 PM

خانم یا آقای بدون نام و نیز حسن که کامنت گذاشته اند با این کامنت گذاریشان نشان می دهند که یا خود را می فریبند یا فهم و درک دیگر خوانندگان را به تمسخر گرفته اند. در میان مردان و زنان سیاسی معاصر ایران بعید می دانم کسی به اندازه بنی صدر سند و مدرک برای آگاهی عمومی منتشر کرده باشد. به این هموطنان توصیه دوستانه می کنم اگر بر آنند حق بجویند و در صدد یافتن پاسخ برای پرسشهای مطروحه دوران بنی صدر هستند سری به مجموعه آثار (البته نه آثار منتشره از سوی انتشارات سپاه) در باره دوران بنی صدر بزنند. خوشبختانه بسیاری حرفها و رفتارها الان آنلاین در معرض دید است. از نگاه خود من، به عنوان یکی از ایرانیانی که سالها به بنی صدر مظنون بودم، این مرد یکی از معدود شخصیتهای دانا و پرنسیب دار در عالم سیاست حتی در سطح جهانی است. اما ای کاش ما ایرانی ها این قدر چند رنگ نبودیم و مردان ملی و دانا را با مردان وابسته و ناآگاه جابجا نمی کردیم.

-- حسین مرزوقی ، Aug 2, 2008 در ساعت 06:40 PM

باید به کسانی که به
آقای بنی صدر ایراد می گیرند گفت در جمهوری اسلامی قدرت واقعی از ابتدا در دست چه کسانی بوده و هست. ازرییس جمهوری که به قول شما قدرتش را از آقای خمینی می گیرد و به راحتی آب خوردن هم توسط ایشان وباند هاشمی و خامنه ای کنار گذاشته می شود چه توقع زیادی می توان داشت؟!..(البته پاسخ به این سوال که چرا آقای خمینی بر خلاف میل و نظر حزب جمهوری اسلامی و خامنه ای و رفسنجانی وکاندیدای برگزیده آنها یعنی جلال الدین افغانی.. اورارا تایید ننمود یکی از رمزهای ناگشوده سیاست بازی های آن دوران است) فردی که شروع ریاست جمهوریش با یک جنگ ویران کننده همراه بوده و در داخل حتی قدرت تعیین نخست وزیر مورد نظر خودش را نداشت و رجایی را به او تحمیل کرده اند و هر روز مثل آقای خاتمی از بحرانهای جوراجوری که براش می ساختند شکوه می کرد..در واقع ایشان هم مثل خاتمی هیچگاه قدرت واقعی را در دست نداشت/ هدف از تشکیل سپاه در ابتدا یک میلیشیا و گروه شبه نظامی بود که وظیفه اصلی ان حفظ سران و نظام ولایت فقیه می بود و نه جنگ..

-- بدون نام ، Aug 2, 2008 در ساعت 06:40 PM

خانواده من هنگام درگیریهای زمان بنی صدر برعلیه بنی صدر بودند و من هم به تبع انها. اما امروز که خاطرات بنی صدر را مرور می کنم می بینم او در زمان ریاست جمهوریش خیلی بهتر از خاتمی و اصلاح طلبان 4 سال پیش می فهمید. او بر نقاطی دست گذاشته بود که اگر میتوانست جلویش را بگیرد حالا ما یک کشور دموکرات و ثروتمند داشتیم. دریغ که قدرش را ندانستیم و حالا هم دیر است.

-- بدون نام ، Aug 2, 2008 در ساعت 06:40 PM

درپاسخ (بدون نام،Agu 2/2008):
اينکه کسي بهتر يا بقول شما خيلي بهتر از خاتمي واصلاح طلبان چهار سال پيش مي فهميدياهنوز هم مي فهمد،هيچ برتري يا امتيازي را ثابت نميکند. ولي براي داشتن يک کشور دموکرات وثروتمند، با آن امکانات و منابع طبيعي،هيچ وقت دير نيست.آدم اش را پيدا کنيد!

-- فعال سياسي ، Aug 2, 2008 در ساعت 06:40 PM

آقای بنی صدر حداقل این جسارت و صداقت را داشت که حرف و عقیده خوشو فدای مصلحت نکرد و حاضر نشد غلام حلقه بگوش حضرت رهبر شود تا مثل آقای خاتمی هشت سال رییس جمهور بماند

-- اصغر ، Aug 3, 2008 در ساعت 06:40 PM

برچم سبز و سفید و سرخ ما

-- بدون نام ، Aug 3, 2008 در ساعت 06:40 PM

جز جسارتا مشتی مزخرفات در مطالب شما چه از آن سید بدبخت و بداقبال(بنی صدر) و چه از حامیان خارجی (البته می دانم حامی داخلی که ندارد!!!) ندیدم. لطفا زیپ وسیله مناسبی است!!!

-- بدون نام ، Aug 3, 2008 در ساعت 06:40 PM

یکی از اشکالات ما این است که همه چیز را میخواهیم سیاه و سفید ببینیم ؛ نه آقا جان هیچکس کامل و بی عیب نیست.
در عین حالی که هنوز خیلی ها وامهای معروف به بنی صدری را یادشان هست که خدمت بزرگی به ملت ایران و کارمندان آنوقت بود ؛ داستانهای انقلاب فرهنگی و حرکات ایشان نیز یادشان هست که چطور ایشان به همراه مردم!!!(ارازل و اوباش) به دانشگاههای آنوقت حمله کرده و دفاتر گروههای سیاسی را تعطیل فرمودند.
امیدوارم روزی به آن درجه از آگاهی سیاسی برسیم که نیازی به اطاعت کورکورانه از رهبری هیچکس نداشته باشیم و خودمان دیکتاتور نپرورانیم.

-- علی ، Aug 3, 2008 در ساعت 06:40 PM

بله! زیپ همیشه وسیله مناسبی برای دیکتاتورها و تمامیت طلبان و انحصار گرایان و زورگو ها بوده..گاهی با زیپ دهنها را می بندید گاهی با مشتی محکم بر دهان به قول خودتان یاوه گویان!..و گاهی با خاموش کردن یک صدا برای همیشه...اگر راست می گویید چرا این همه از انجام یک رفراندم با نظارت سازمان ملل وحشت دارید؟از این که معلوم شود به اصطلاح
حامیان داخلی شما در اقلیتند وحشت دارید؟

-- بدون نام ، Aug 3, 2008 در ساعت 06:40 PM

جناب علي من نمي دانم شمن به چه چيز اعتقاد داريد كه راحت دروغ مي گوييد. بني صدر به دانشگاه حمله كرد؟ اگر چيزي از نوار آيت شنيده باشيد مي فهميد كه ماجراي انقلاب فرهنگي بخشي از كودتاي خزنده عليه بني صدر بود.

-- بدون نام ، Aug 11, 2008 در ساعت 06:40 PM

آقای بنی صدر نیز مانند بسیاری دیگر از کسانی که زمانی در راس قدرت بودند و اکنون روسیاهانه در محضر مردم سخن می گویند باید زمانی جواب جنایت هایشان را در قبال مردم کرد بدهند.ملت کرد فراموش نمی کنند که ایشان به ارتش جمهووری اسلامی دستور می داد :تا کردستان را نگرفته اید بند پوتین هایتان را باز نکنید.
ایشان هم مانند جلایی پور/سروش/ملی مذهبی ها وبسیاری دیگر در مورد مردم کرد خیانت و جنایت کردند و باید پاسخگو باشند. مردم کرد تنها حق زندگی می خواستند و ناجوانمردانه مورد هجوم همه ی کفتارهای قدرت طلب شدند.گناه شما کم از احمدی نژاد و رفسنجانی و ری شهری و خلخالی و غیره نیست.

-- d.k.o ، Sep 14, 2008 در ساعت 06:40 PM

بنی صدر انسان اندیشمندی است و من شخصا از ایشان زیاد آموخته ام و امیدوارام همچنان با تالیفات پر بارشان به ایران و ایرانیت خدمت نمایند.

-- عادل ، May 6, 2009 در ساعت 06:40 PM