رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۲۰ مهر ۱۳۸۸
گفتگو با حنیف مزروعی

کیفر خواستی برای استفاده از اینترنت

نیک‌آهنگ کوثر

پنجمین جلسه‌ی محاکمه‌ی متهمان وقایع بعد از انتخابات، در حالی برگزار شد که نماینده‌ی دادستان به خاطر استفاده‌ی بعضی از متهمان به اینترنت و دسترسی به سایت‌هایی ازجمله «بالاترین» کیفرخواست ویژه‌ای را علیه‌ آنان تنظیم کرد.

نماینده‌ی دادستان با اشاره به این که هم‌اکنون فناوری نوین زندگی بشر را تحت تأثیر خود قرار داده است، اینترنت را یکی از عوامل «تهدید» خواند. با توجه به کیفرخواست دادستانی عملاً ساختارهای امنیتی و قضایی اینترنت را به‌عنوان یک «تهدید امنیتی» علیه نظام جمهوری اسلامی ایران به‌حساب می‌آورند.

این در حالی‌ است که اینترنت برای دولت ایران درآمدزا است و بسیاری از شبکه‌های توزیع‌کننده‌ی اینترنت وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند.

در رابطه با دادگاه امروز و موضوع تهدید بودن اینترنت با حنیف مزروعی روزنامه‌نگار آنلاین و سردبیر سایت «نوروز» که هم‌اکنون متواری است گفت‌وگو کردم. نخست نظر حنیف مزروعی را درباره‌ی منطق حاکم بر متن کیفرخواست جویا شدم:

Download it Here!

این متن کیفرخواستی که نماینده‌ی دادستان امروز در دادگاه خواند، من هم آن چندخط، آن دو سه پاراگراف را چندین‌بار خواندم که در مورد اینترنت و فضای مجازی و سوءاستفاده از شبکه‌های اجتماعی بود. حقیقت‌اش این است چیزی که برایم عجیب‌تر و عجیب‌تر می‌شد این بود که متوجه‌ی منظور دادستان نمی‌شدم.

به نظر من واقعاً مشخص نیست مسئولینی که این کیفرخواست را تنظیم کرده‌اند، حالا مسئولین ارشد نظام، چه دیدگاه و چه نظری به اینترنت و فضای مجازی دارند؟ و واقعاً این جملاتی که در کیفرخواست آمده است، تنها می‌تواند باعث خنده‌ی دنیای بیرون بشود به داخل کشور و مسئولین کشور که این نگاه شاید بشود گفت به نوعی امنیتی را نسبت به یک فضای مجازی دارند که بسیار باز است!


خب مسئله‌ای که اینجا وجود دارد این است که دولت و به نحوی سپاه پاسداران توزیع‌کننده‌ی اینترنت در ایران هستند. عملاً دستگاه امنیتی وابسته به سپاه هم دارند اینترنت را شدیداً کنترل می‌کنند. چه دلیلی وجود دارد که دستگاه حاکم هم اینترنت را در اختیار مردم می‌گذارد، حالا با سرعتی بسیار کم، و از طرف دیگر آن را یک «تهدید» به‌حساب می‌آورد؟

ببینید، این چیزی که شما می‌گویید خودش یک مسئله‌ی بسیار مهم است که شاید مثلاً جامعه در جریانش نیست و جامعه فقط می‌نشیند و گوش می‌دهد به این صحبت‌هایی که از تلویزیون و از رسانه‌های رسمی در مورد اینترنت انجام می‌شود. حقیقت‌اش این است که دوستان برای کسب درآمد و بالابردن سودشان حاضرند از این ابزار بهترین استفاده‌ها را بکنند.

اما آنجایی که قرار می‌شود از این ابزار به‌عنوان یک رسانه‌ی اطلاع‌رسان استفاده بشود، معاند کشور، معاند نظام و تضیف جایگاه بین‌المللی و داخلی و اینجور اقلام از آن یاد می‌برند. اما جایی که برایشان منافع شخصی و منافع مادی داشته باشد، برای این که از این سودها استفاده کنند، حاضرند انواع کارشناس‌های داخلی و خارجی را جلب بکنند برای این که بتوانند منافع مادی خودشان را بالا ببرند.

امروز در دادگاه نامی از شبکه‌ی «فیس بوک» هم برده شد. شبکه‌ی «فیس بوک» به‌عنوان یک شبکه‌ی اجتماعی آنلاین گسترده کاربران زیادی در داخل ایران دارد. آیا این مسئله که دولت ایران می‌تواند از طریق دستگاه امنیتی رصد بکند استفاده‌کننده‌ها را، خطری را می‌تواند متوجه‌ی کاربران بکند یا نه؟ و از طرف دیگر آیا دولت ایران قادر خواهد بود استفاده از این شبکه را کاملاً کنترل بکند؟

ببینید، این حرفی که شما می‌زنید کاملاً محتمل، قابل پیگیری و قابل اجرا است، و خب خبرهایی هم که ما در طی این هشتادـ نود روز داشته‌ایم این بوده است که از همین طریق (رصدکردن) به صفحات شخصی بعضی از این دستگیرشدگان رفتند و وارد پروفایل‌های خصوصی دوستان این دستگیرشدگان شدند.

همه‌ی اینها این وسط رخ داده است. اما به نظر من مبارزه با این فضای اجتماعی کاملاً غیرقابل انجام است و حکومت هم شاید به این مرحله و به این نتیجه رسیده باشد که دیگر نمی‌تواند جلوی دسترسی به این فضای اجتماعی را بگیرد.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

موبایل دوربین دار و youtube دو ابزار از بینهایت امکانات رسانه ها هستند که به بند هیچ سانسور و حدّی گرفتار نمی شوند... همه چیز بستگی به آدم ایرانی دارد که در سال 1388 زندگی می کند و به اینترنت دسترسی دارد. هرکدام از این ابزارهای مدرن، ویژگی ها و خصوصیات فرهنگ مبدا خود را به همراه دارند. ویژگی ها و خصوصیاتی مغایر با هویت ما. چالش اصلی بر سر"ایرانی بودن" و "معاصر بودن" ماست، وگرنه موبایل دوربین دار و youtube که به بند هیچ سانسور و حدّی گرفتار نمی آیند...

-- رضا ، Sep 15, 2009 در ساعت 04:00 PM

ضمن ارج گذاشتن به زحمات و مرارت هائی که افرادی چون آقای مزروعی در این مدت کشیده اند، واقعا مشخص نیست که چرا برای هر موضوعی سراغ هر کسی میروید. آقای مزروعی که کارشناس رسانه است، نه کارشناس سیاسی، نه کارشناس رایانه. ایشان یک کارمند سابق برخی روزنامه ها هست که به واسطه پدرش در جاهائی که بیش از حد خودش بود قرار گرفته. بد نیست بدانیم که ایشان در عرصه روزنامه نگاری؛ روزنامه نگاری آنلاین! و موارد مشابه چه کاری انجام داده اند.
سایت نوروز هم که تکلیفش معلوم است و به طریق اولی تکلیف سردبیرش هم روشن.
متاسفانه شما هم در دامی افتاده اید که رژیم از چند سال قبل گسترد و با دستگیری و آزاد کردن بعضی افراد سطح چندم آنان را از نظر تبلیغی در موقعیتی قرار داد که بعد بتواند از طریق همانها به جنبش مردم ضربه بزند

-- بدون نام ، Sep 16, 2009 در ساعت 04:00 PM

چه بعضی سایتها در بعضی از کشورها فیلتر بشوند و چه نشوند، به هر حال اینترنت در همه جای دنیا تحت کنترل است.

در آمریکا هم سایتهایی مثل شبکه تلویزیونی الجزایر که برنامه های ضد آمریکا و اسرائیل دارند فیلتر می شوند اما بعضی از برنامه های آن را می شود در سایتهایی مثل YouTube تماشا کرد.

یکی از کاربردهای اصلی اینترنت (سوای مصارف تجاری و اداری آن) این است که بتوان کاربرهای آن را به راحتی شناسایی و در صورت نیاز کنترل نیز کرد که کاری است بسیار آسان و تقریباً هر کسی می تواند آن را انجام دهد. تقریباً هیچ امنیتی بر روی شبکه های اینترنتی وجود ندارد و کمتر سایتی هست که به سادگی قابل هک شدن یا ورود غیر مجاز نباشد. این کار این روزها آنچنان ساده است که حتی نوجوانانی با تجربه و سوادی اندک می توانند آن را ا نجام دهند.


-- خارجی ، Sep 17, 2009 در ساعت 04:00 PM

Please could you send me the english version of this article.

Thank you

-- Fereshteh ، Oct 12, 2009 در ساعت 04:00 PM