رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۱ تیر ۱۳۸۸
گفت و گو با سعید رضوی فقیه، پیرامون انتشار سومین نامه‏ی مهدی کروبی به شورای نگهبان

«رهبر، مسئولیت ابطال انتخابات را بپذیرد»

مریم محمدی
mmohammadi@radiozamaneh.com

بررسی تحولات ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری، موضوع این برنامه‏ی «روی خط زمانه» است. پس از گذشت هفده روز از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، نتیجه‏ی قطعی این انتخابات، هنوز در هاله‏ای از ابهام قرار دارد و دامنه‏ی اعتراضات به برنده‏ی اعلام‏ شده‏ی آن در مرحله‏ی اول، محمود احمدی‏نژاد، رییس جمهور فعلی، هر روز اشکال تازه‏تری به خود می‏گیرد.

در حالی که از شدت اعتراضات و تظاهرات خیابانی مردم، آشکارا کاسته شده است، هر روز شخصیت‏ها و چهره‏های دیگری در سطوح بالای نظام، به این اعتراضات می‏پیوندند یا خواهان رسیدگی به آن می‏شوند و این در حالی است که اعتراضات موضعی و پراکنده در سراسر ایران، هر از گاه، روی می‏دهد.

انتشار سومین نامه‏ی مهدی کروبی، یکی از نامزدهای اصلاح‏طلب این انتخابات، به شورای نگهبان که خود آن را «آخرین نامه» خطاب کرده‏ و از جانب حامیان وی «اتمام حجت او با شورای نگهبان» نامیده شده است، موضوع آخرین بحث و گفت و ‏گوها است.

در این مورد، با آقای سعید رضوی فقیه، فعال و تحلیل‏گر سیاسی و مسئول ستاد دانشجویی آقای مهدی کروبی، گفت و ‏گو کرده‏ام.

Download it Here!

آقای کروبی، به طور مختصر، شرحی از عملکرد شورای نگهبان را طی بیست سال (حتا تقریباً سی سال) گذشته داده‏ و در شرح مختصر این عملکرد، به وضوح بیان کرده است که شورای نگهبان در طول تمام فعالیت‏های خود، به نحوی جناحی و یک‏جانبه‏ نگرانه عمل کرده و متأسفانه، دیگر هیچ اعتمادی به بی‏طرفی این نهاد ناظر و داور وجود ندارد.

ایشان هم‏چنین دلایلی را برای عدم حضور در شورای نگهبان، جهت گفت و ‏گو و مذاکره، در مسیر پی‏گیری شکایت و اعتراضات خود، در این نامه ارائه کرده است.

به نظر من، این نامه همان‏طوری که گفته شد، یک اتمام حجت و سخن آخرین با شورای نگهبان است و نوعی انذار، بگوییم هشدار، نه تهدید، مبنی بر این‌که اگر شورای نگهبان بخواهد بر عملکرد جناحی و یک‏ جانبه‏نگرانه‏ی خود در مقابله با رأی مردم پافشاری کند، اتفاقاتی مهم‏تر از آن‏چه طی شانزده هفده روز گذشته افتاده، در این کشور خواهد افتاد و جمهوری اسلامی با بحران‏های جد‏ی‏تری در آینده، مواجه خواهد شد.

در این نامه، گونه‏ای پیشنهاد وجود دارد و آقای کروبی بعد از شمردن مراتبی که اشاره کردید، با استناد به انتخابات دوره‏ی سوم مجلس شورای اسلامی و راهکاری که آن زمان شورای نگهبان از آقای خمینی گرفت، راهی را پیش پای شورای نگهبان گذاشته است که کمی سوال‏برانگیز است. معنی این، آن‏طور که برداشت می‏شود، این است که شورای نگهبان می‏تواند به رهبری مراجعه کند و صلاح‏دید او را بخواهد.

آن‏چه آقای کروبی به آن استناد کرده، این است که در زمان امام خمینی و در آستانه‏ی تشکیل مجلس سوم، شورای نگهبان بدون دلیل، بر ابطال بخشی از صندوق‏ها و حوزه‏های انتخابیه که جناح راست آن زمان در آن به طور کلی ناکام شده بود، انگشت گذاشته بود و اصرار داشت که انتخابات حوزه‏ی انتخابیه‏ی تهران را باطل کند.

در این رابطه، مکاتبات متعددی بین اعضای شورای نگهبان و شخص امام خمینی برقرار شد که در آن امام خمینی بر تایید انتخابات تأکید داشت و در نهایت، شورای نگهبان برای رفع تکلیف از خود و اجباراً، تایید آن انتخابات را پذیرفت. منتها مسئولیت تایید را به جای شورای نگهبان، بر عهده‏ی شخص رهبری گذاشت.


سعید رضوی فقیه / عکس: یاری‌نیوز

این نگرانی وجود دارد که این اتفاق، این بار به گونه‏ای دیگر، بیفتد…

مضمون پیشنهاد آقای کروبی این است که شورای نگهبان این انتخابات را با توجه به نظر رهبری، ابطال کند و مسئولیت اصلی آن را هم بر عهده‏‏ی رهبری بگذارد. این مضمون اصلی پیشنهاد ایشان است. ولی در واقع، راهکاری است برای این‌که شورای نگهبان بتواند از بن‏بستی که خود ساخته است یا وزارت کشور بر عهده‏ی او گذاشته، بیرون بیاید…

آیا این شرایط وجود دارد؟ آیا این پیش‏بینی وجود دارد که رهبری تجدید یا ابطال انتخابات را تایید کند؟

طبیعتاً، برای حل این معضل، دو راه حل می‏توانیم داشته باشیم. یکی این است که انتخابات توسط خود شورای نگهبان، با توجه به تخلفات گسترده‏ی انجام شده و به سخن دیگر، انتخابات مهندسی شده از قبل توسط دولت و وزارت کشور، ابطال شود و زمینه برای برگزاری یک انتخابات نسبتاً آزاد و سالم و رقابتی و عادلانه، فراهم شود.

راه حل دوم این است که اگر شورای نگهبان نمی‏خواهد مسئولیت ابطال انتخابات را بپذیرد، رهبری وارد صحنه شود و با توجه به مستنداتی که در زمینه‏ی تقلبات و تخلفات گسترده وجود دارد، ایشان از حکم حکومتی استفاده کند، مسئولیت ابطال انتخابات را بپذیرد و شورای نگهبان، با توجه به حکم رهبری انتخابات را ابطال کند.

اما، با توجه به این‌که نظر رهبری تا کنون، حمایت از آقای احمدی‏نژاد و تایید نتیجه‏ی این انتخابات بوده، آیا نامه‏ی آقای کروبی، پیشنهادی به رهبری هم نیست؟

به طور ضمنی، بله.

چشم‏انداز در این ماجرا چیست؟

واقعیت این است که آینده‏ی ایران در کوتاه مدت، در هاله‏ای از ابهام قرار دارد و می‏توان گفت روند تحولات بستگی تام و تمامی به تصمیمی که مقامات عالی نظام خواهند گرفت، دارد؛ شخص رهبری، شورای نگهبان، مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و هم‏چنین قوه‏ی قضاییه تا جایی که به آن مربوط می‏شود.

از سوی دیگر، رهبران این جنبش انتخابات آزاد، به طور مشخص، آقایان موسوی و کروبی و مردمی که خواهان صیانت از رأی خود هستند و نسبت به تک تک آرایی که به صندوق انداخته‏اند، حساسیت ویژه دارند، آن‏ها هم در شکل دادن به آینده‏ی کوتاه مدت ایران خیلی موثر هستند. اگر پایداری کنند، می‏توانند حاکمیت را وادار به پذیرش حق تعیین سرنوشت مردم بکنند. اگر کوتاه بیایند، به حاکمیت امتیاز انتخاب و انتصاب به جای آن‏ها و به نمایندگی از آن‏ها را داده‏اند.

این هر دو احتمال به طور کلی، وجود داشته است. ولی در لحظه‏ی فعلی، با توجه به نزدیکی شما به آقای کروبی و آگاهی از فعالیت‏هایی که در سطوح بالا صورت می‏گیرد، آیا از جانب حاکمیت امکان چنین تعاملی که اشاره کردید، با اعتراضات مردم، می‏رود؟

شخصاً، نسبت به روند تحولات خوش‏بین هستم و گمان می‏کنم این جنبش انتخابات آزاد، جنبش احیای جمهوریت و دفاع از جمهوریت، جنبش قدرت‏مندی است که تأثیر خود را در افکار و اندیشه‏ی حاکمان گذاشته است و آن‏ها به فکر پیدا کردن چاره و راه‏حلی برای بازگرداندن شرایط به ماقبل انتخابات هستند و گمان می‏کنم اگر مردم هم‏چنان در صحنه حاضر باشند، حاکمیت آرام آرام به خواسته‏های آنان تن خواهد داد. شخصاً نسبت به روند تحولات، خوش‏بین هستم.

یکی از سناریوهای محتمل که بین اصلاح‏طلبان هم صحبت آن را شنیده‏ایم، این است که مسأله‏ی ابطال انتخابات نباشد، بلکه به ترتیبی با پذیرش بخشی از آرای نامزدها، انتخابات به مرحله‏ی دوم برود. آیا چنین شمایی هم در نظر شما و اطرافیان آقای کروبی هست؟

اگر چنین اتفاقی بیفتد، می‏شود روی آن بحث کرد. این به نوعی عقب‏نشینی شورای نگهبان در برابر مقاومت مردم و رهبران جنبش اصلاح‏طلبی است. در آن مورد، در شرایط خاصی می‏توان فکر کرد. بنابراین، ما فقط روی ابطال انتخابات و صیانت از آرای مردم باید کار کنیم. اما چنان‏چه این پیشنهاد را خود شورای نگهبان یا کلیت نظام ارائه بدهد، در شرایط مشخصی می‏توان راجع به آن بحث‏های ملموسی داشت.

پرسش دیگر، با توجه به جایگاه رسمی آقای هاشمی در سطوح بالای نظام و نقشی که آقای خاتمی به عنوان عنصر ذهنی و سیاسی در این انتخابات داشت، این است که موضع‏گیری و جایگاه واقعی آقای هاشمی و آقای خاتمی در شرایط فعلی، چیست؟ این را با توجه به سکوتی که به نظر می‏رسد، آقایان هاشمی و خاتمی دارند، سوال می‏کنم. البته، آقای هاشمی در مراسم هفتم ‏تیر صحبت‏های کوتاهی داشت.

طبیعتاً از آقای خاتمی به عنوان یکی از حامیان آقای مهندس موسوی، انتظار این بود که چه قبل از برگزاری انتخابات و بعد از برگزاری انتخابات جدی‏تر وارد صحنه بشود.

آقای هاشمی رفسنجانی، با توجه به جایگاهی که دارد، قبل از برگزاری انتخابات، حرکت شجاعانه‏ای را آغاز کرد. هرچند که بعد از اعلام نتایج انتخابات، مدت‏ها سکوت کرد و بعد هم که سخنانی را در مجامع عمومی ایراد کرد، خیلی شفاف و صریح از خواسته‏های مردم دفاع نکرد.

اما، امیدواریم که آن‏ها، اگر در حمایت از جنبش مردمی انتخابات آزاد، به طور شفاف و صریح، به دفاع ازحقوق مردم نمی‏پردازند، حداقل با سخنان دو پهلو یا حکومت پسند، این جنبش را دچار یأس و سرخوردگی نکنند.

Share/Save/Bookmark

در همین رابطه:
اتمام حجت کروبی با شورای نگهبان

نظرهای خوانندگان

«رهبر، مسئولیت ابطال انتخابات را بپذیرد»
رهبر:
- فوتینا!

-- بدون نام ، Jul 1, 2009 در ساعت 03:58 PM

تنها گذر از این بحران به مرحله دیگر همان انتخابات جدید است اما این هم خود شکاف عیقتری در سیستم ولایت فقیه خواهد گذاشت !
اما ملت ایران خواهان یک سیستم دمکراتیک هستند که ازادی در تمام ساختمان ان سیستم موجود باشد!که فعلا هچکدام از این دو نیروی در گیر سران موجود ج.ا.ا. خواهان ان نیستند!
نتیجه = اگر ما خواهان گذار از این مرحله به ایرانی ازاد بطور مسالمت امیز باشیم! باید تمامی ارگانها وساختار سیستم جدید که مشمول قانون اساسی هم میگردد انتخابی باشد البته زیر نظر سازمان بین الملل!
زنده باد ایرانی ازاد ومستقل!
موسی

-- بدون نام ، Jul 2, 2009 در ساعت 03:58 PM