رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۸
گفت و گو با دکتر علیرضا نامور حقیقی، پیرامون لایحه جدید سناتورهای آمریکایی برای فشار بیشتر به ایران

«محدودیت صادرات بنزین به ایران، تأثیر چندانی نمی‌گذارد»

نیک‌آهنگ کوثر
nikahang@radiozamaneh.com

اصرار دولت ایران برای غنی‏سازی اورانیوم و رسیدن به سوخت هسته‏ای، در روزها و ماه‏های آینده، شاید منجر به افزایش محدودیت‏هایی برای دریافت سوخت خودروهای داخل کشور شود.

گروهی از سناتورها و نمایندگان جمهوری‏خواه و دمکرات آمریکا طرحی ارائه داده‏اند که فشار را بر شرکت‏های نفتی که به ایران بنزین صادر می‏کنند، افزایش خواهد داد.

به گزارش آسوشیتدپرس، سناتور جمهوری‏خواه، جان کیل، از ایالت اریزونا، گفته است: «ما باید به شرکت‏های نفتی این اختیار را بدهیم که یا طرف معامله‏ی آمریکا با اقتصادی سیزده تریلیون دلاری باشند یا طرف معامله‏ی ایران با اقتصادی دویست و پنجاه میلیارد دلاری.» این سناتور جمهوری‏خواه از حامیان اصلی این طرح است.

اما مقام‏های وزارت خارجه‏ی آمریکا، مقاومتی در برابر تصویب این طرح از خود نشان نخواهند داد. سناتور جوزف لیبرمن در‌باره‏ی این طرح با دنیس راس، نماینده‏ی ویژه‏ی آمریکا در امور ایران، گفت و ‏گو کرده و ظاهراً، دنیس راس هیچ‏گونه اعتراضی نداشته است.

Download it Here!

مقام‏های وزارت خارجه نیز گفته‏اند که در‌باره‏ی جزییات این لایحه، اظهار نظر نخواهند کرد. ولی از هر طرحی که ایران را متوجه حساسیت‏‏ها نسبت به برنامه‏هایش برای تولید سلاح هسته‏ای کند، حمایت خواهند کرد.

سناتور اِوان بای، عضو دمکرات سنا و یکی از بانیان این طرح، گفته است که هدف سناتورهای حامی و پیشنهاد‏ دهنده‏ی این لایحه، کمک به باراک اوباما است تا قدرت دیپلماسی او را در برابر ایران افزایش دهد و بتواند مانع دست‏یابی ایران به سلاح‏های هسته‏ای شود.

سناتور بای و همکارانش در سنا، عملاً با همراهی با سیاست «چوب و هویج» اوباما، چوب را در اختیار رییس جمهوری گذاشته‏اند تا بدون حمله‏ی نظامی‏، مانعی جدید بر سر راه ایران بگذارد. این طرح، شرکت‏های بزرگ نفتی را که طرف معامله‏ی ایران هستند، دچار مشکلات فراوانی خواهد کرد.

آسوشیتدپرس به اسامی شرکت‏های شل، بریتیش پتروولیم، ریلاینس و ویتول هندوستان اشاره کرده و وال‏استریت ژورنال هم از شرکت‏های دیگری، هم‏چون توتال فرانسه و شرکت‏های سویسی و هلندی سویسی گلنکور و ترافیگورا، نام برده است.

البته این لایحه تا زمان تصویب، راهی نسبتاً طولانی دارد و جلسات ابتدایی آن در تابستان برگزار می‏شود و احتمالاً در پاییز برای تصویب در صحن سنا خواهد رفت.

بعضی از نمایندگان کنگره، معتقدند که با تصویب این لایحه، ممکن است ایران تحت فشارهای داخلی، مجبور شود پای میز مذاکره بیاید.

مارک کرگ، از نمایندگان کنگره و حامیان طرح معتقد است: «یکی از اثرات تصویب این لایحه‏، می‏تواند اعتراضات داخلی در ایران، علیه آمریکا باشد. اما در درازمدت، منتهی به ته کشیدن منابع بنزین ایرانی‏ها خواهد شد که ضربه‏ی بزرگی به اقتصاد ایران وارد خواهد آورد و البته، افزایش بیکاری هم از نتایج دیگر آن خواهد بود.»

کرگ هم‏چنین می‏گوید: «این فشارها نهایتاً، ایرانی‏ها را به پای میز مذاکره و چانه‏زنی خواهد کشاند.»

در همین رابطه، با دکتر علیرضا نامور حقیقی، مدرس دانشگاه تورنتو و کارشناس و تحلیل‏گر سیاسی، گفت‏ و گو کرده‏ام.


دکتر علیرضا نامور حقیقی، مدرس دانشگاه تورنتو

آقای دکتر حقیقی، به نظر شما، سناتورها و نمایندگان کنگره، از طرح این لایحه در این زمان، چه هدف یا اهدافی را دنبال می‏کنند؟

این فشارها چند هدف را دنبال می‏کند. با توجه به مشکلات اقتصادی که آمریکا در داخل خود دارد و معضلاتی که در عراق، افغانستان و به‏ویژه اکنون، در پاکستان دارد و در مجموع، نیروهای جامعه‏ی بین‏المللی توانایی چندانی برای حمایت از فشارهای اساسی علیه ایران، ندارند.

با توجه به سیاست جدید آقای اوباما هم که می‏خواهد دیپلماسی را جایگزین حمله‏ی نظامی کند و پیشرفت‏هایی که در حوزه‏ی مسایل هسته‏ای نصیب ایران شده، در مجموع دست به دست هم داده و جریانات مختلفی را درون جامعه‏ی آمریکا نگران کرده است. به ویژه جریاناتی که از قدرت ایران و تغییر موازنه‏ی قدرت در منطقه، نگران هستند.

آیا لابی‏ای مثل لابی «ای‏پک» هم در میان نقشی داشته است یا نه؟

لابی ای‏پک در آمریکا خیلی فعال است و دائماً دارد به رهبران آمریکا فشار می‏آورد که مذاکرات با ایران، بایستی در محدوده‏ی زمانی مشخصی انجام شود و با هدف دست یافتن به نتیجه‏ی‏ای که انتهای آن باید توقف غنی‏سازی در ایران باشد. یعنی حتا اگر مذاکرات بدون پیش‏شرط هم انجام شود، باید پایان مذاکرات با توقف غنی‏سازی همراه باشد.

تلاش ایران در برابر این فشارها و طرح‏هایی که می‏خواهند محدودش کنند، به کدام سمت خواهد رفت؟

با توجه به تحریم‏هایی که در گذشته هم اتفاق افتاده، دولت ایران دو راه را برای پیشگیری از مواجهه با این بحران دارد انجام می‏دهد.

یکی این‌که تلاش زیادی کرده که بتواند سرمایه‏گذاری سنگینی برای ساخت پالایشگاه‏ها بکند که البته با مشکلاتی مواجهه است. برای این‌که تولید بنزین این پالایشگاه‏ها نیازمند مجوزهایی است که ظاهراً دست آمریکایی‏هاست. ولی به هر حال دارد کارش را انجام می‏دهد.

دوم این‌که با افزایش قمیت بنزین، می‏تواند مصرف را کاهش بدهد. در حقیقت، با کاهش مصرف، می‏تواند میزان وابستگی‏اش را که الان چهل‏ درصد است، به ده تا پانزده درصد برساند و به این ترتیب، این تحریم‏ها، نمی‏تواند تأثیر چندانی داخل ایران بگذارد.

در موقعیت زمانی نزدیک به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، آیا چنین فشارها و طرح‏هایی می‏تواند تأثیری در انتخابات ایران بگذارد؟

این لایحه هنوز تصویب نشده. باید مطرح بشود، دست رییس جمهور برسد و مراحل طولانی را طی کند. بعید می‏دانم این لایحه قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران، به مرحله‏ی اجرایی برسد. بنابراین تأثیری در انتخابات ایران نخواهد داشت.

ولی در هر حال دارند آن را به عنوان یک عامل فشار و برگ چانه‏زنی مطرح می‏کنند تا ایرانی‏ها را تحت فشار قرار دهند که در روند مذاکرات هسته‏ای، مسأله‏ی توقف غنی‏سازی را قبول کنند.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

ارزو میکنیم که تمام بد خواهان ایران اسلامی اگر قابل هدایت نیستند از قید حیات خارج شوند زیرا وجودشان جز اسیب به انسانهای دیگر ثمری ندارد

-- بدون نام ، May 10, 2009 در ساعت 03:08 PM