«جام‌جهانی غیرقابل پیش‌بینی است»

ایرج ادیب‌زاده

۱۰ روز به گشایش جام جهانی فوتبال ۲۰۱۰ در آفریقای جنوبی مانده است. ورود تیم‌های شرکت‌کننده به آن کشور آغاز شده و همچنین بازی‌های دوستانه و دست‌گرمی پیش از جام جهانی ادامه دارد.

چند خبر از ورزش ایران

تیم فوتسال یا فوتبال سالنی ایران در یازدهمین دوره‌ی قهرمانی آسیا، برای دهمین‌بار در تاریخش با شکست دادن میزبان، ازبکستان، در تاشکند، ۸ بر ۳ قهرمان قاره شد. یک پیروزی دیگر ورزش ایران در بسکتبال بود.

تیم فوتسال ایران برای دهمین بار قهرمان آسیا شد

تیم بسکتبال باشگاه مهرام ایران هم در دوحه‌ی قطر با پیروزی بر الریان میزبان، ۹۳ بر ۷۳، قهرمان باشگاه‌های آسیا شد. این دومین قهرمانی پیاپی این تیم در آسیا بعد از پیروزی در دور گذشته‌ی قهرمانی باشگاه‌های آسیا در اندونزی بود. باشگاه مهرام به این ترتیب، مجوز حضور در قهرمانی بسکتبال باشگاه‌های جهان را هم به‌دست آورد.

تیم بسکتبال مهرام قهرمان آسیا شد

سرانجام این که در مسابقه‌های رالی اتوموبیل‌رانی پکن‌ـ پاریس که از ایران هم عبور می‌کند، قرار است دو خواهر شیرازی، راضیه و مرضیه، با یک اتوموبیل پیکان جوانان در این رالی بین‌المللی شرکت کنند.
سایت خبری دنیای خودرو، نام خانوادگی این دو خواهر را نبرده است. مسابقه‌ی رالی اتوموبیل پکن - پاریس در تابستان برپا می‌شود.

ده روز تا جشن جهانی توپ گرد

در فاصله‌ی ده‌روز مانده به گشایش جام جهانی فوتبال ۲۰۱۰ در آفریقای جنوبی، بازی‌های دوستانه و دست‌گرمی پیش از جام جهانی ادامه دارد.

در این میان مکزیک با یازده بازی دوستانه، بیش‌ترین بازی‌های تدارکاتی را داشته و اروگوئه نیز فقط یک بازی، آن هم پیروزی ۴ بر ۱ برابر اسراییل به مربی‌گری لوئیس فرناندز فرانسوی داشته است.

تیم ملی فرانسه در تونس برابر تیم ملی این کشور یک بر یک مساوی شد. انگلیس دو بر یک ژاپن را برد. دو گل انگلیس را ژاپنی‌ها به دروازه‌ی خودی زدند، اگر فرانسه قهرمان جهان شود، فدراسیون فوتبال این کشور به هر بازیکن ۳۰۰ هزار یورو دستخوش می‌دهد. این مبلغ در اسپانیا ۵۵۰ هزار یورو و در انگلیس ۴۵۰ یورو است.

اما آیا بازی‌های دوستانه می‌تواند نمایانگر قدرت تیم‌ها در جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی باشد؟
این پرسشی است که با آقای فریدون شیبانی، روزنامه‌نگار و کارشناس جهانی فوتبال در هلند درمیان گذاشته‌ام:

فریدون شیبانی، روزنامه‌نگار و کارشناس جهانی فوتبال

آن‌چه تا حالا مرسوم بوده است در مسابقه‌های دوستانه‌ای که قبل از جام جهانی برگزار می‌کنند، اهداف مربی بوده که مثلاً فرض کنید با تیم‌های ضعیف بازی می‌کنند، برای این که روحیه‌ی تیم و روحیه‌ی گل‌زنی تیم بالا رود و یا بعضی‌وقت‌ها در آخرین لحظات یک‌سری آزمایش را روی پست‌ها و بازیکن‌های خاصی انجام می‌دهند.

بنابراین دقیقاً نمی‌توان گفت اگر مکزیک فرض کنید دو بازی را برابر هلند یا تیم دیگری باخته و یک بازی ۵‌ـ ۱ تیم ضعیف گامبیا را برده است، این نشان می‌دهد که مکزیک دارد سیر نزولی یا سیر صعودی را طی می‌کند. به‌هرحال دیگر این آخرین مسابقه‌های دوستانه‌ی پیش از شروع جام جهانی، بیشتر آن معیارهایی است که مربی‌ها برای خودشان دارند و می‌خواهند تیم را در جام جهانی به اوج برسانند.

اما آفریقای جنوبی میزبان جام جهانی ۲۰۱۰ در بازی‌های دوستانه‌اش نشان داده که تیم ضعیفی است. با وجود مربی‌ای چون کارلوس پری یرا که برزیل را در سال ۱۹۹۴ قهرمان جهان کرد. آفریقای جنوبی نهمین بازی دوستانه‌ی خودش را بدون شکست پشت سر گذاشت، البته بیش‌تر برابر تیم‌های ضعیف بازی کرده است. آخرین بازی‌اش برابر کلمبیا در ژوهانسبورگ در سو هتو بود که دو بر یک با دو پنالتی گفت‌وگو برانگیز برنده شد. سوهتو منطقه‌ای نمادین در دوران آپارتاید است. به‌گفته‌ی کارشناسان معلوم است که داوران هم می‌خواهند تیم آفریقای جنوبی بدون شکست وارد جام جهانی شود. پرسش این است: آیا ممکن است در جام جهانی هم داوران بخواهند هوای میزبان را داشته باشند؟

مسئله این نیست که به‌طور رسمی به آن‌ها گفته شود که به نفع تیم میزبان سوت بزنند، ولی باز در تاریخ جام جهانی، می‌بینیم که شاید قدرتمندترین تیم بدون شانس میزبان در جام‌های جهانی گذشته، مکزیک بوده و بعد در این اواخر ما می‌توانیم روی کره جنوبی و ژاپن تأکید کنیم.

در این مسابقه‌ها و در یک چنین جام جهانی‌هایی، تیم میزبان به موفقیت‌هایی رسیده است که تا حدودی مسئله‌ی داوری و گل‌هایی که می‌توانسته با موقعیت بازیکنان فرض کنید آفساید باشد یا نباشد و یا خطا بوده یا نبوده. داور به‌نوعی، به‌نفع تیم میزبان گرفته است و کار به آن‌جا می‌رسد که کره‌ی جنوبی چهارم می‌شود و مکزیک در جام جهانی‌هایی که خودش میزبان بوده به نتایج خوبی می‌رسد.
الان در این دوره، ما می‌توانیم آفریقای جنوبی را تیمی تصور کنیم که اعتبار کره جنوبی در آسیا یا مکزیک در آمریکای شمالی و مرکزی را ندارد. بنابراین چنین تیمی که حتی می‌توانیم ادعا کنیم که در فوتبال آفریقا نوپا است، وقتی که با دوبار سابقه‌ی حضور در جام جهانی می‌آید میزبان می‌شود.

خواه‌ناخواه همه‌ی تلاش‌ها براین است که یک میزبان موفق باشد. حالا منهای مسئله‌ی برگزاری و آن شرایطی که در طول جام باید داشته باشد، ازجمله امنیت جام و همه‌ی این‌ها، برای بازی‌اش هم خواه‌ناخواه آن‌طور به مشکل برنمی‌خورد. ما می‌بینیم که آفریقای جنوبی می‌آید و مسابقاتی را به صورت دوستانه‌ برگزار می‌کند که هیچ‌کدام از حریفان قدر جلوی آفریقای جنوبی قرار نگرفتند بیشتر هم پیروز می‌شود.

کارلوس آلبرتو پری‌یرا

هیچ مسابقه‌ای نداشته است که حریف نیرومندی داشته باشد. بنابراین از آفریقای جنوبی هم نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که کاری بالاتر از مکزیک یا کره جنوبی، ژاپن و یا حتی در گذشته‌ی دورتر از سوئد و شیلی انجام دهد.

جام جهانی ۲۰۱۰ در آفریقا از نظر آب و هوا، تماشاگر و بسیاری نکات دیگر، برای تیم‌های آمریکای جنوبی بسیار مساعد است و به‌نظر می‌رسد که در جام جهانی آفریقای ۲۰۱۰، رویارویی اصلی، بین آمریکای جنوبی و اروپا باشد. نظر شما هم همین است؟

من صددرصد با این حرف موافقم. به‌دلیل این که آمریکای جنوبی تیم‌هایی مثل برزیل و آرژانتین دارد. بخصوص برزیل که با پنج‌بار قهرمانی رکورددار جام جهانی است. برزیل قهرمانی‌هایش را در تمام قاره‌ها تجربه کرده است و تنها قاره‌ای که مانده، آفریقا است.

تیم ملی فوتبال آرژانتین

البته اقیانوسیه هم هست اما چون فوتبال استرالیا به قاره‌ی آسیا پیوسته پیشتر برزیل در جام جهانی کره جنوبی و ژاپن قهرمان شده برزیل در اروپا قهرمان هم شده و تنها قهرمانی خودش را در خارج از آمریکای جنوبی و آمریکای شمالی و مرکزی در واقع در قاره‌ی اروپا تجربه کرده، برزیل به‌هرحال تیمی بوده که می‌تواند از هواداری تماشاگر بسیار موافقی که در قاره‌های دیگر دارد هم استفاده کند و قهرمان شود.

اسپانیا، قهرمان اروپا

تا حالا در چنین کاری موفق بوده و ما می‌توانیم انتظار این را داشته باشیم که در آفریقای جنوبی هم تیم‌های آرژانتین و برزیل از حمایت عالی تماشاگر که به‌هرحال نقش مؤثری دارد، برخوردار باشند.

شما برزیل و آرژانتین را به‌نوعی از شانس‌های این دوره‌ی جام جهانی معرفی می‌کنید. در اروپا هم می‌دانیم که اسپانیا حرفی برای گفتن دارد. نباید هلند، آلمان، ایتالیا، انگلیس و فرانسه را هم فراموش کرد. تیم ملی هلند را شما چگونه دیدید؟

یکی از زیبایی‌های جام جهانی این بوده که همیشه پیش‌بینی‌ها غلط از آب درآمده است. یعنی چهارسال پیش حتی اروپایی‌ها اعتقاد داشتند که برزیل با آن اوج‌‌گیری عجیب رونالدینیو قهرمان جهان می‌شود. در حالی که برزیل جزو چهار تیم هم نیامد.

تصور بر این بود که تیم آلمان آن قدرها قوی نیست که حتی به‌عنوان یک میزبان صاحب شانس باشد. در حالی که ما دیدیم به‌صورتی به ایتالیا در نیمه‌نهایی باخت که می‌توانست بازنده نباشد و تیم خوبی هم داشت. پیش‌بینی‌ها همیشه براساس نتایج قبلی تیم‌ها و شرایطی است که پیش از جام جهانی نشان می‌دهند.

فن پرسی، ستاره‌ی تیم فوتبال هلند

همان‌طور که شما هم گفتید، اسپانیا با توجه به این که در سال‌های اخیر در رقابت‌های بین‌المللی‌اش خیلی موفق و خوب بوده است و همین‌طور قهرمانی اروپا، که واقعاً چیزی کم از جام جهانی ندارد، هنگامی که در اروپا انجام می‌شود، یکی از بخت‌های خیلی بزرگ این مسابقات است و در واقع با آن شباهت‌هایی هم که با فوتبال آرژانتین و برزیل دارد، می‌تواند در درجه‌ی اول رقابت خیلی سختی کند با تیم‌های قدر آمریکای جنوبی.

ولی در مورد این که ما بخواهیم روی ستاره‌ها برویم و نتایجی که داشته‌اند، در این‌جا هلند در جایگاه خاصی قرار می‌گیرد. ما الان ستاره‌هایی را در تیم ملی هلند می‌بینیم که هرکدام در باشگاه‌های بزرگ اروپایی حرف اول را می‌زنند.

تیم ملی هلند هم تا حدودی می‌توانیم بگوییم که از همان حالتی برخوردار است که تیم‌های برزیل و آرژانتین برخوردار بودند. یعنی بازیکن‌های اصلی تیم ملی هلند اغلب‌شان ستاره‌های تیم‌های باشگاهی خارج از کشورشان هستند. بنابراین این‌جا نقش مربی خیلی ارزنده می‌شود که آیا می‌تواند کاری انجام دهد؟

فرض کنید به‌عنوان مثال کاری که مربی تیم ملی دانمارک درقهرمانی ۹۰ جام ملت‌های اروپا انجام داد. یعنی این‌جا کاری که خیلی مهم بود از سوی یک سرمربی یا مربی تیم دیده شود، هماهنگ کردن مهره‌های بزرگ و باارزش در کنار همدیگر بود.

ما تیم ملی هلند را از این نظر تا به این لحظه، خیلی موفق دیده‌ایم. تقریباً تنها تیمی بوده که در سال‌های اخیر اصلاً شکستی را تجربه نکرده و یک تیم بسیار هماهنگ است که چهره‌هایی سرنوشت‌ساز نیز در آن هست. آیا هلند باز مثل دو سال پیش مسابقات قهرمانی اروپا، بعد از سه مسابقه‌ی خیلی درخشان، فوری فروکش می‌کند یا همان تیم جام جهانی‌های ۷۴ و ۷۸ می‌شود؟

این‌ها مسائلی هستند که روی آن‌ صددرصد یا با درصد بالا نمی‌توان پیش‌بینی کرد. باید ببینیم در آفریقای جنوبی چه می‌گذرد و آیا هلند آن تداوم را که در دو جام جهانی ۷۴ و ۷۸ داشت، باز خواهد داشت یا مثل قهرمانی اروپا یک جهش جرقه‌آسا خواهد زد که به همان شکل هم به سرعت خاموش و از رده‌ی رقابت خارج می‌شود؟

پس باید منتظر روز ۱۱ ژوئن باشیم و گشایش جام جهانی فوتبال ۲۰۱۰ و نخستین ضربه‌ی توپ جام جهانی!

من با حرف شما موافقم. حتی می‌گویم از روز اول که زنگ شروع زده می‌شود تا آخرین لحظه باید صبر کرد و دید که تیم‌های مدعی که از اروپا و آمریکای جنوبی برای قهرمانی می‌آیند، کدام‌شان بر همدیگر برتری نشان می‌دهند.

بیشتر پیش‌بینی‌ها روی قهرمانی تیم‌های برزیل و آرژانتینی و برخی تیم‌های اروپایی است برخی هم از شگفتی به وجود آوردن تیم‌های آفریقایی حرف می‌زنند ولی من تصور می‌کنم هنوز زود است که ما انتظار داشته باشیم در این جام جهانی تیمی از آفریقا یا قاره‌‌ی دیگری بخواهد مدعی قهرمانی باشد.

حرف آخر این که رادیو زمانه، برنامه‌ی ویژه‌ای برای جام جهانی ۲۰۱۰ تدارک دیده است. علاوه بر خبرهای جام جهانی، تفسیری بر مهم‌ترین دیدارهای روز نیز خواهیم داشت. جام جهانی را با زمانه دنبال کنید.