دستگیری کنشگران مدنی در تبریز

پانته‌آ بهرامی

چندی است که تبعید زندانیان سیاسی به شهرستان‌ها از سوی حکومت ایران رایج شده است. علاوه بر آن وضعیت زندانیان شهرستان‌ها به اندازه‌ی کافی از سوی رسانه‌های فارسی زبان پوشش خبری داده نمی‌شود. به این دلیل دست حکومت برای فشار بر آنان بازتر است.

در این زمینه نقی محمودی، وکیل دادگستری در آذربایجان در مورد شرایط موکلین خود می‌گوید: «چهار نفر از کل چهارده نفری که تقریباً به طور متناوب در ماه‌های گذشته دستگیر شده بودند، چهار روز قبل آزاد شدند. بقیه هنوز یا در زندان هستند و دو نفرشان هم در بازداشتگاه اطلاعات هستند که هنوز آزاد نشده‌اند. متاسفانه وثیقه‌های بسیار سنگینی برای این افراد در نظر گرفته‌اند که البته قرار وثیقه شامل دو نفرشان نمی‌شود که این دو نفر یعنی آقایان آیت مهرعلی بیگلو و ایرج حسنی هنوز در وزارت اطلاعات هستند و به زندان منتقل نشده‌اند. چهارنفری که آزاد شده‌اند آقای دکتر علیرضا عبداللهی، مهندس شهرام رادمهر، بهبود قلی‌زاده و نعیم احمدی هستند.

نقی محمودی

آیا این افراد به قید وثیقه آزاد شدند؟

به قید وثیقه‌ی ۲۲۰ میلیون تومانی آزاد شدند. وثیقه‌ای که برای این افراد در نظر گرفته شده بسیار سنگین است. تمامی این افرادی که دستگیر شدند یا دانشجو هستند یا دارای تحصیلات عالی هستند. اکثراً مهندس و دکتر هستند. اینها قصد فرار یا خارج شدن از ایران را ندارند. دستگیری اینها به‌صورتی بوده که مثلاً یکی را امروز دستگیر کنند و یکی را ده روز یا یک‌ماه بعد دستگیر کردند. پس هرکدام از این افراد اگر قصد فرار داشتند یا مرتکب عمل خیانت‌باری شده بودند قطعاً به این راحتی دستگیر نمی‌شدند یا حداقل در داخل کشور مخفی می‌شدند یا به خارج کشور مسافرت می‌کردند.

چه جوری می‌توانند بعدا از قید چنین وثیقه‌های سنگین آزاد شوند؟

این وثیقه‌ها به‌طور موقت برای‌شان صادر می‌شود که از زندان آزاد بشوند. چون الان بعضی از این افراد بیش از چهار، پنج و یا شش‌ماه است که در زندان هستند و این وثیقه در حقیقت تودیع می‌شود که این افراد تا زمان برگزاری دادگاه، بیرون از زندان باشند؛ یعنی تا روز محاکمه‌شان که مشخص خواهد شد رایی که در موردشان صادر می‌شود چه رایی خواهد بود.

من وکیل چند نفری بودم که در حقیقت حکم‌های‌شان صادر شده است. در مورد یک نفرشان آقای حسین نصیری و در مورد دو نفر دیگر آقایان ابراهیم اسماعیلی و حسین‌علی محمدی الوار بوده که یکی از آنها آقای ابراهیم اسماعیلی به اتهام جاسوسی و هم‌چنین جلب جاسوس برای سرویس اطلاعاتی آذربایجان دستگیر شده بود. آقای حسین‌علی محمدی در جریان مسابقات فوتبال و حضور در استادیوم برای تشویق تیم محبوب آذربایجان یعنی تیم تراکتورسازی دستگیر شده بود. در حقیقت دادگاه این افراد نیز هفته‌ی گذشته برگزار شد ولی حکم مقتضی هنوز صادر نشده است.

کسانی که الان در زندان هستند وضعیت‌شان چگونه است؟ آنان که محاکمه نشده‌اند و یا منتظر دادگاه هستند، در چه شرایطی به‌سر می‌برند؟

من موکلی به‌نام حمید والایی داشتم که ایشان وکیل دادگستری هستند و به نه ماه حبس تعلیقی و سه ماه حبس تعزیری محکوم شده بودند که اخیراً جهت اجرای حکم زندان، خودشان را به زندان تبریز معرفی کردند. هم‌چنین دو نفر دیگر که از موکلین بنده نبودند ولی باز خودشان را اخیراً به زندان تبریز معرفی کردند به اسامی آقای رسول بدلی که به دوسال زندان قطعی محکوم شده و هم‌چنین آقای مصطفی عوض‌پور که به شش‌ماه حبس تعزیری محکوم شدند که طی هفته‌ی گذشته خودشان را به زندان تبریز معرفی کردند.

رسول بدلی

شرایط زندان تبریز برای زندانیان مدنی چگونه است؟ چون به هرحال پوشش خبری راجع به اوین زیاد هست، اما ما راجع به شهرستان‌ها خیلی کم خبر داریم. وضعیت زندان‌هایی که در آذربایجان هستند و شرایط زندانیان چگونه است؟

تقریبا می‌شود گفت که تا سال گذشته وضعیت نگهداری فعالان ملی آذربایجان در زندان تبریز تاحدی مساعد بود. یعنی اینها در بند مالی که وضعیت‌اش از هر جهت از بندهای دیگر بهتر بود نگهداری می‌شدند ولی متاسفانه در دوسه ماه اخیر وضعیت نگهداری این فعالین مدنی آذربایجان به لحاظ عدم تفکیک‌شان از سایر زندانیان و نگهداری آنها در بندهایی که حتی مجرمین خطرناک در آن بندها نگهداری می‌شوند و هم‌چنین از نظر بهداشتی در وضعیت مساعدی نبوده‌اند.

در صحبت خود اشاره کردید به فعالین مدنی – ملی. اکثر کسانی که دستگیر شده‌اند و موکل شما هستند، اتهام‌شان در این زمینه است؟ می‌توانید درباره‌ی این شرایط در آذربایجان توضیح دهید؟

الان در آذربایجان حس ملی و حس ناسیونالیستی در میان فعالان آذربایجان به شکل گسترده‌ای وجود دارد و این امر بهانه‌ای شده است برای دستگیری و محاکمه‌ی این افراد. درحالی که هیچ یک از فعالین مدنی آذربایجان نه اقدام قهرآمیز یا مسلحانه داشته‌اند و نه اینکه جاسوس یکی از کشورهای خارجی بوده‌اند.

تمام مطالبات فعالین ملی آذربایجان در چهارچوب مطالبات به حقی است که بخشی از آن در قانون اساسی و در اصول ۱۵ و ۱۹ در نظر گرفته شده است. همچنین رسیدگی به وضعیت جغرافیایی و اقتصادی آذربایجان به عنوان مثال خشکیدن دریاچه‌ی اورمیه در حال حاضر یک معضل بزرگ و یک تهدید جدی برای کل منطقه آذربایجان است. هم از نظر آب و هوایی، هم از نظر اقتصادی، هم از نظر بهداشتی و سلامتی. قطعاً از همین حالا هم آثار زیان‌بار خودش را نشان می‌دهد و طبعاً رفته رفته این آثار گسترده‌تر و بیشتر خواهد شد.

سیامک میرزائی

دانشجویان ستاره‌دار

یاشار حکاک‌پور مسئول روابط عمومی انجمن دفاع از زندانيان سياسی آذربايجانی ايران (آداپ) به بازداشت سیامک میرزایی فعال دانشجویی در شهر پارس آباد مغان اشاره می‌کند.

او ادامه می‌دهد: «این فعال دانشجویی آذربایجانی قبلاً هم در ماههای گذشته دستگیر و بعد از چنین هفته بازداشت و به قید وثیقه از زندان آزاد شده بود، اما دوباره ماموران اداره‌ی اطلاعات زمانی که او برای دیدار با خانواده از دانشگاه رشت به منزل پدری‌اش در پارس‌آباد مغان رفته بودند بازداشت‌ شدند. میرزایی در کنکور کارشناسی ارشد امسال ستاره‌دار هم شده و از ادامه‌ی تحصیل در مقطع فوق لیسانس محروم شده بودند.

یاشار حکاک‌پور

هم‌چنین شعبه‌ی سوم دادگاه انقلاب تبریز، حسین نصیری، فعال مدنی آذربایجانی را به یک‌سال حبس تعزیری محکوم کرده که استنادات قاضی برای صدور این حکم فعالیت‌های آقای نصیری در دفاع از حقوق انسانی و ملی آذربایجانی‌ها بوده است. دادگاه ایشان را از دو اتهام دیگر یعنی عضویت در گروه‌های معاند نظام، اجتماع و تبانی برای بر هم زدن امنیت کشور تبرئه کرده است. در جریان سفر آقای میرحسین موسوی به تبریز عده‌ای از آذربایجانی‌ها که نسبت به جوک نژادپرستانه‌ای که از طرف آقای خاتمی علیه آذربایجانی‌ها گفته بود به آن معترض بودند، مردم را به تجمع در حین سخنرانی آقای موسوی که آقای خاتمی هم جز کمپین انتخاباتی ایشان بود فراخواندند.

حسین نصیری

عده‌ای از افرادی که اعلامیه پخش می‌کردند بازداشت شدند و هم‌چنین در حین سخنرانی آقای موسوی عده‌ای از فعالین آذربایجانی که به این جوک نژادپرستانه معترض بودند توسط مامورین امنیتی و مامورین اداره‌ی اطلاعات مورد ضرب و شتم شدید قرار گرفتند و بازداشت شدند. برای‌شان احکام زندان صادر شده است. آقای بدلی یکی از این افراد است که به دو سال حبس تعزیری محکوم شد. او از روز ۱۳مهر ۱۳۸۹ برای تحمل حبس دوساله‌شان به زندان تبریز فرستاده شده است.

علاوه بر آن مصطفی عوض‌پور، فعال مدنی آذربایجانی و عضو سابق شورای مرکزی تشکل دانشجویی آرمان دانشگاه آزاد تبریز ۱۴ مهر ۸۹ برای اجرای حکم شش‌ماهه زندان به زندان تبریز فرستاده شد. ایشان ۱۷ فروردین ۸۵ توسط ماموران اداره‌ی اطلاعات در منزل پدری‌اش در تبریز بازداشت شده بودند و دادگاه انقلاب تبریز ابتدا او را به یک‌سال حبس تعزیری محکوم کرده بود که این حکم در دادگاه تجدید نظر به شش ماه حبس تعزیری کاهش پیدا کرد.

مصطفی عوض‌پور

اتهام آقای عوض‌پور عضویت در گروه پان‌ترکیسم و تبلیغ علیه نظام از طریق عضویت در شورای مرکزی تشکل دانشجویی آرمان دانشگاه آزاد تبریز و مجمع دانشگاهیان آذربایجان و هم‌چنین داشتن استعداد خواندن و نوشتن به زبان ترکی آذربایجانی و شرکت در مراسم مختلف قلعه‌بابک و برنامه‌های مشابه عنوان شده است. آقای عوض‌پور اتهامات وارده را رد کرده‌اند و ایشان ۱۴ مهر۸۹ برای تحمل حبس شش‌ماهه به زندان تبریز اعزام شدند.

دستگیری حاشیه‌ی مسابقه تراکتورسازی

در جریان مسابقه‌ی فوتبال تیم‌های فوتبال تراکتورسازی و نفت تهران نزدیک به بیست تن از تماشاگران و طرفداران تیم تراکتورسازی روز ۱۸ مهر ۸۹ بازداشت شدند که از آن جمله بهنام نورمحمدي، ولي روشني، كريم تيري، رحيم گلابي، مهدي گلابي، رحيم فوري، حسين پور فياض، سعيد حسين‌زاده، حسن رنجبر، حسن خوی اوشاغی و حمید هاشمی هستند. این افراد بعد از اینکه به اداره‌ی حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی تبریز انتقال داده شدند، برای انجام تحقیقات بیشتر به اداره اطلاعات و اتاق ۳۷ زندان تبریز منتقل شدند.

آنها هنوز آزاد نشده‌اند و از سرنوشت آنان اطلاعی در دست نیست. سعید مرادی نقده، فعال دانشجویی آذربایجانی و دانشجوی حقوق دانشگاه رشت که در کنکور کارشناسی ارشد امسال شرکت کرده بود بعد از اینکه برای دریافت نتایج اولیه‌ی کنکور به سایت سازمان سنجش مراجعه می‌کند متوجه می‌شود که در سایت نوشته شده که نقصی در پرونده‌ی او وجود دارد.

زمانی که برای پیگیری پرونده به سازمان سنجش مراجعه می‌کند مسئولین سازمان سنجش اعلام می‌کنند به خاطر فعالیت‌هایی که در عرصه دفاع از حقوق ملی و انسانی آذربایجانی‌ها داشته و مسئولیت ایشان در ستاد انتخاباتی مهدی کروبی در رشت ستاره‌دار و در نتیجه از ادامه‌ی تحصیل در مقطع فوق لیسانس محروم شده است.