همایش جوانان و دانشجویان ایرانی در برلین

پژمان اکبرزاده

همایش دانشجویان و جوانان ایرانی مقیم اروپا، روز گذشته، اول اکتبر (نهم مهرماه) در دانشگاه آزاد برلین آغاز شد.

این همایش که تا عصر فردا ادامه خواهد داشت، از سوی شماری از فعال‌ترین گروه‌های دانشجویی و جوانان ایرانی در اروپا سازماندهی شده و موضوع آن «دیالوگ» (گفت‌وگو) است.

همایش «دیالوگ» با یک دقیقه سکوت «برای قربانیان راه آزادی» گشایش یافت. در پی آن، متنی از سیامک پورجزنی- فعال دانشجویی- با عنوان «سرود دسته جمعی در برلین» قرائت شد.

در آغاز این متن آمده بود: «این از بازی‌های زمانه است که برلین، شهری که نامش با دیوار و جدایی پیوند خورده است، اکنون معنابخش اتحاد باشد.»

پورجزنی هم‌چنین در متن خود نوشته بود: «برلین میزبان واقعه‌ای است که سال‌ها انتظارش می‌رفت تا شهرها، شبکه‌ها و انجمن‌هایی را که پراکنده‌اند و هر از چندگاهی به خروش آمده‌اند گردهم آورد.»

آرزو پوراسماعیلی، فعال دانشجویی که از ایتالیا در همایش شرکت دارد در آغاز برنامه اعلام کرد: «قرار بر این نبود که این همایش به صورت دانشگاهی برگزار شود. قرار بود بخش عمده‌ی زمان به بحث و مشارکت شرکت‌کنندگان در موضوع همایش متکی باشد.»

پوراسماعیلی با ارائه پژوهشی درباره‌ی ضرورت سازمان‌یابی جوانان و دانشجویان خارج از کشور گفت: ظهور و افول جنبش اعتراضی اخیر در ایران، به نوعی ضرورت وجود یک تشکل دانشجویی را نشان داد.»

آرزو پوراسماعیلی از سه زاویه‌ی سرخوردگی‌های دانشجویان در رویدادهای هجدهم تیرماه سال ۷۸، مهاجرت فزاینده و انتخابات اخیر ریاست جمهوری در ایران به بررسی موضوع یادشده پرداخت و افزود: «روایتی یگانه، هر یک از ما را به اینجا آورده: ضرورت سازمان‌یابی، فراهم کردن امکان بهترین انتخاب برای این نقطه‌ی عطف تاریخی و تغییر بزرگ، از وضعیت انفعالی به وضعیت کنشگری. از معناپذیری به معناسازی است.»

یکی دیگر از سخنرانان که از وین در همایش شرکت داشت، آریا خسروی بود.

(فایل صوتی سخنرانی آریا خسروی)

این فعال دانشجویی، سخنان خود را بدینگونه آغاز کرد: «در شرایط کنونی ایران، ما جوانان دو راه در پیش رو داریم؛ ماندن یا سازگاری با شرایط موجود.»

خسروی دور هم جمع شدن جوانان را «لرزه ای بر اندام دیکتاتورها» دانست و بر همین اساس، گردهمایی جوانان در همایش «دیالوگ» را «نخستین موفقیت» دانست.

سخنران بعدی همایش جوانان و دانشجویان ایرانی در برلین، پژمان سلیم بود. او مشاور حقوقی و فعال دانشجویی مقیم هلند است.

(فایل صوتی سخنرانی پژمان سلیم)

سلیم در سخنانش گفت: «هر روز ما از خودمان می‌پرسیم برای مردم ایران چه می‌توانیم بکنیم؟ به عقیده‌ی من یکی از مهم‌ترین کارها، مشروعیت‌زدایی از حکومت ایران و جلب توجه به جنبش اعتراضی مردم ایران است.»
سلیم با استناد به مارتی وایت، نظریه‌پرداز تئوری‌های دیپلماسی افزود: «هرچند تئوری‌های واقعگرایانه در علوم سیاسی، منکر نقش بازیگران غیر دولتی در صحنه‌ی بین‌المللی هستند، با این وجود، در سده‌ی جدید شاهد ایفای نقش هر چه بیشتر بازیگران غیر دولتی در روابط بین‌الملل و دفاع از حقوق بشر بوده‌ایم.»

در برلین، شهری که هزاران ایرانی در آن ساکن هستند، حدود یکصدنفر در همایش «دیالوگ» شرکت کرده‌اند. در فراخوان همایش، تاکید زیادی روی جوان بودن سخنرانان شده بود و شاید به همین دلیل برخی از علاقه‌مندان از شرکت در آن - حتی به عنوان شنونده - صرف نظر کرده‌اند.

سارا دهکردی، از دانشجویان مقیم برلین به رادیو زمانه گفت که در ماه های اخیر، ریزش زیادی در بین اعضای گروه دانشجویی‌شان در برلین داشته‌اند.

وی افزود: «حتی برخی از پروفسورهای آلمانی که همراه با شاگردان ایرانی خود در پی انجام طرح‌های پژوهشی در ایران یا آسیای میانه بوده‌اند به دانشجویان خود هشدار داده‌اند که از شرکت در چنین همایش‌هایی خودداری کنند.»

یک ایرانی میانسال که خود در رشته‌های علوم تربیتی و ایران‌شناسی در دانشگاه برلین تحصیل کرده و هم‌زمان با همایش، در کتابخانه‌ی دانشگاه مشغول مطالعه بود به «زمانه» گفت تنها خواستار برچیده شدن جمهوری اسلامی در هر نوع آن است و نیازی به شرکت در همایش نمی‌بیند.

امید ابراهیمی یکی از هواداران میرحسین موسوی است که به عنوان شنونده در همایش شرکت دارد. وی که دانشجوی فیزیک در دانشگاه آزاد برلین است از حضور اندک دانشجویان هوادار میرحسین موسوی در این همایش سه‌روزه اظهار تاسف می‌کند و به «زمانه» می‌گوید:

(فایل صوتی گفتگوی امید ابراهیمی با رادیو زمانه)

«نمی‌دانم دلیل اصلی حضور ناچیز دانشجویان در چنین همایشی چیست. پیش از برگزاری همایش، نوعی جوسازی در محافل اصلاح‌طلب ایرانی به‌ویژه بین فعالان ادوار تحکیم در برلین صورت گرفت که در این همایش، تنها فعالان چپ‌اندیش شرکت دارند و جایی برای افکار دیگر نیست. در صورتی که با برگزاری این همایش می‌خواستیم همه‌ی گرایش های سیاسی را دور هم جمع بکنیم.»

این فعال دانشجویی می‌افزاید: «پس از انتخابات اخیر در ایران، دو سه گرایش سیاسی متفاوت در برلین پدید آمد که پس از یک سال‌واندی هنوز جو میانی به وجود نیامده است. این یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما در خارج از کشور است.»

بخش بین‌المللی همایش «دیالوگ» به زبان انگلیسی است. گزارش‌های تکمیلی درباره‌ی این همایش در تارنمای «زمانه» و در صفحه‌ی فیس‌بوک رادیو زمانه ارایه می‌شود.