نهمین سالگرد «یازده سپتامبر» در ایران و آمریکا

پژمان اکبرزاده

امروز، یازدهم سپتامبر ۲۰۱۰، نهمین سالگرد حملات انتحاری به برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی است. عملیاتی تروریستی در نیویورک که بر اثر آن حدود سه هزار نفر جان خود را از دست دادند.

در این حملات که عموما" اعضای گروه القاعده اجرا کننده آن معرفی شدند، چهار هواپیمای مسافربری دزدیده شد. دو هواپیما به دو ساختمان مرکز تجارت جهانی کوبانده شدند، یک هواپیما به بخشی از ساختمان پنتاگون و هواپیمای چهارم در زمینی در ایالت پنسیلوانیا سقوط کرد. برخی منابع خبری از واشیگتن دی.سی به عنوان مقصد ربایندگان انتحاری این هواپیما خبر دادند.

عکسی از بالگرد پلیس نیویورک، دقایقی پس از حمله

گروه ‌هایی از جمله برخی خانواده‌های قربانیان، حملات یازده سپتامبر را در ارتباط با دولت این کشور می‌دادند و در وب‌سایت‌هایی مدارک خود را در این زمینه منتشر کرده‌‌اند؛ موضوعی که همچنان مورد بحث است.

انفجارهای یازده سپتامبر، دنیا را شوکه کرد. مردم با ناباوری به صحنه‌های برخورد هواپیماها به برج‌های عظیم مرکز تجارت جهانی نگرسیدند و این حادثه، ثاثیری ژرف بر تمام امور جهان به ویژه در عرصه سیاست، اقتصاد و اجتماع گذاشت. «یازده سپتامبر»، بزرگترین حمله تروریستی در تاریخ آمریکا به شمار می‌رود که در پی آن، دولت آمریکا، حمله‌ای گسترده به افغانستان را آغاز کرد؛ کشوری که طالبان در آن، به اعضای القاعده پناه داده بودند.

هواپیماربایان دربرگیرنده پانزده شهروند عربستان سعودی، دو شهروند امارات متحده عربی، یک لبنانی و یک مصری بودند اما در دادگاه تا کنون تنها زکریا موسوی، یک فرانسوی-مراکشی، به اتهام مشارکت در حمله محاکمه شده است که البته او در زمان حملات در زندان بوده است.

همدردی با قربانیان رویدادهای یازده سپتامبر در بسیاری از مناطق جهان، حتا در ایران هم صورت گرفت و گروه بزرگی از مردم با روشن کردن شمع در تهران یاد قربانیان را گرامی داشتند.

گرامیداشت یاد قربانیان حملات یازده سپتامبر در تهران

نُه سال پس از یازده سپتامبر، از شب گذشته، رسانه‌های خبری مملو از گزارش‌ها و ویدئوهای گوناگون از مسایل مربوط به این حملات هستند. از حال و روز خانواده‌های بازماندگان گرفته تا آخرین اطلاعات بدست آمده از سازماندهندگان حملات.

تارنمای شبکه تلویزیونی سی.ان.ان. امروز در صفحه نخست خود، تصویر و یادداشتی منتشر کرده با عنوان: «عکسی تسلی بخش از یازدهم سپتامبر». در این نوشته به کشته شدن گری باکس اشاره شده، آتش‌نشان سی و پنج ساله‌ای که در جریان عملیات نجات، حدود پنج ساعت فعال بوده است. پیکر گری باکس هیچگاه پیدا نشد و شرایط مرگ او در ابهام ماند.

در یازدهم سپتامبر ۲۰۰۹، کریستین، خواهر او، در حال بازدید از مرکز یادبود قربانیان بود که یکی از کارکنان مرکز از او می‌پرسد: «آیا در جستجوی فرد خاصی است؟» کریستین به برادرش اشاره می‌کند. آن کارمند، عکسی را به کریستین نشان می‌هد که نام «گری» را بر خود داشته، اما این گری، برادر کریستین نبود، بلکه یکی از همکاران او بود که در عملیات نجات، جان خود را از دست داده بود.

ولی این موضوع پدر گری باکس را به این فکر انداخت که شاید تصویری از پسرش هم به این شکل به‌دست آید. پدر، ساعتها در تارنمای مرکز یادبود، بایگانی آنلاین و ملی یازده سپتامبر به به جستجوی عکسی از فرزندش مشغول می‌شود ولی در نهایت، خسته، عصبی و بی هیچ نتیجه‌ای به خواب می‌رود. بامداد روز بعد، همسرش عکسی را به او نشان می‌دهد که یک آتش‌نشان در تونلی در بروکلین در حال دویدن است. اینبار، این عکس، تصویری از گری باکس، فرزند آنها بود.

سی.ان.ان: «عکسی تسلی بخش از یازدهم سپتامبر»

پدر برای خبرنگار سی.ان.ان شرح داده که از شدت خوشحالی قادر به کنترل خود نبوده و از خدا سپاسگزاری می کرده که دست کم تصویری از آخرین لحظات زندگی فرزندش به دست آورده است.

این عکس توسط یک بازرگان دانمارکی گرفته شده بود که در آن زمان برای شرکت در نشستی در منطقه بروکلین بوده است.

روزنامه یو.اس.ای. تودی هم تیتر یک خود را به مسایل یازده سپتامبر اختصاص داده است. ریک هامپسون در این یادداشت می نویسد: «پس جنجال آتش زدن قرآن توسط یک کشیش در فلوریدا و لغو آن، مردم برای بزرگداشت کشته شدگان حملات تروریستی یازده سپتامبر آماده می‌شوند. به نظر می‌رسد که برنامه امسال با اعتراض‌های خیابانی سازمان‌داده شده در نیویورک، سیاسی‌ترین سالگرد یازده سپتامبر باشد.».

دیوید پِین، یکی از پایه‌گذاران کمیته برگزاری برنامه یادبود ۱۱ سپتامبر به روزنامه یو.اس.ای تودی می‌گوید: «به باور خانواده‌های کشته‌شدگان، یازده سپتامبر باید ویژه دعا و یادبود قربانیان باشد ولی به نظر می‌رسد امسال، برخورد‌ و کشمکش از همیشه بیشتر خواهد بود.» دیوید پین همچنین عضو ائتلافی است که از هواداران ایجاد مرکز اسلامی در نزدیکی مرکز تجارت جهانی خواسته‌اند در روز یازدهم سپتامبر از تظاهرات خودداری کنند، ولی به گفته او: «دو گردهمایی برگزار خواهد شد؛ یکی ویژه هواداران این طرح و دیگری از سوی مخالفان.»

شبکه تلویزیونی «فاکس نیوز» هم در صفحه نخست تارنمای خودش، گزارش ویژه‌ای درباره رویدادهای یازده سپتامبر منتشر کرده است. در این گزارش آمده، هر سال برای چگونه گرامی‌داشتن یاد قربانیان، اخلاف نظر وجود داشته ولی دست‌کم همه بر این عقیده بودند که این مراسم، لحظه‌ای برای همبستگی است. امسال اما چنین چیزی وجود ندارد.

«فاکس نیوز» از قول یکی از خانواده‌ها نوشته که بازماندگان قربانیان، امسال بیش از پیش احساس منزوی بودن می‌کنند. یکی از بازماندگان می‌گوید که در راهپیمایی علیه اسلامی‌کردن آمریکا شرکت می‌کند و دیگری اظهار تاسف کرده که به‌جای رسیدگی و همدردی با بازماندگان، صحبت از طرح ایجاد یک مرکز اسلامی در منطقه و زمانی «نامناسب» است.

و اما در تهران، خبرگزاری نیمه رسمی «فارس»، گزارش‌های ویژه‌ای را در نهمین سالگرد حملات یازدهم سپتامبر منتشر کرده است. در یکی از این گزارش‌ها آمده: «بررسي شواهد نشان مي‌دهد حملات يازده سپتامبر سالها قبل از وقوع آن طرح‌ريزي و برنامه ريزي شده بود. اين شواهد به اندازه‌اي محكم است كه تنها در يكي از سايت‌هاي حقيقت ياب در آمريكا سه هزار نفر از محققان آمريكايي با بررسي شواهد اين حملات به اين يقين رسيده‌اند كه اين حملات ساختگي و از قبل طراحي شده بوده است.»

خبرگزاری فارس همچنین می نویسد: «به عقيده كارشناسان، يكي از كارهايي كه مي‌توان براي افشاي دروغ بزرگ يازده سپتامبر انجام داد شناساندن افرادي كه درباره يازده سپتامبر تحقيق كرده‌اند به مردم دنيا و بخصوص مردم آمريكا است. زيرا رسانه‌هاي آمريكا تحت كنترل صهيونيست‌ها است و اين امكان در آمريكا وجود ندارد.»

«فارس» همچنین به موضوع ساخت مرکز اسلامی در نزدیکی محل انفجارها در نیویورک اشاره می کند و از قول جما دجانی که او را تحلیلگر مسایل سیاسی در تلویزیون‌های آمریکایی معرفی کرده می نویسد: «برجسته كردن موضوع ساخت مسجد در محل حملات 11 سپتامبر ترفند آمريكا براي اسلام‌هراسي است.»

خبرگزاری «مهر» هم تیتر یک بخش بین‌الملل خود را به گفتگو با امیر لطیف، مدیر خبرگزاری بین المللی "آنلاین" پاکستان اختصاص داده که ضمن تشریح وقایع ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ تاکید کرده: «اقدامات آمریکا در واکنش به این حوادث وضعیتی را به وجود آورده که هم اکنون آزادی مدنی در ایالات متحده تبدیل به رویا شده است.»
امیر لطیف همچنین گفته: «امنیت آمریکا هنوز با تهدید روبرو است. آمریکا معتقد است که به واسطه حمله این کشور به عراق و افغانستان جهان به مراتب امن تر از قبل شده، اما این موضوع به هیچ وجه قابل قبول نیست.»

در رسانه‌های غیردولتی ایرانی اما نهمین سالگرد حملات یازده سپتامبر، حضور پررنگی ندارد. در «بالاترین»، یازده سپتامبر جزو هیچیک از موضوعات به اصلاح «داغ» شده نیست و تنها ویدئویی تازه از لحظه فروریختن یکی از برج‌های دو قلو و برنامه‌ای از سی.ان.ان درباره تئوری‌های توطئه درباره یازده سپتامبر، مخاطبان محدودی را به خود جلب کرده است.

در تارنمای «گویا» هم اثری محسوس از سالگرد حملات تروریستی دیده نمی‌شود و همچنین در فیس‌بوک. حتا در تارنمای انگلیسی‌زبان «ایرانیان دات کام» هم که از کالیفرنیا اداره می‌شود بازتابی از سالگرد یازده سپتامبر دیده نمی‌شود که این موضوع در رابطه با «پیوند نیوز»، تارنمای دیگر انگلیسی‌زبان در شمال کالفرنیا هم محسوس است.

شاید خبرهای پر از بحران و هیجان، از انفجار پرتلفات لوله‌های گاز در شمال شرق ایران گرفته تا استعفای کاردار سفارت جمهوری اسلامی در فنلاند و دستگیری پی‌درپی فعالان سیاسی و رسانه‌ای، دیگر چندان توجه ایرانیان را به نُهمین سالگرد حملات یازده سپتامبر جلب نمی‌کند.