رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۴ شهریور ۱۳۸۹

ادامه کوشش‌ها برای مستندسازی کشتار ۶۷

پژمان اکبرزاده
pejman@radiozamaneh.com

شنبه شب، چهارم سپتامبر ۲۰۱۰ برنامه بزرگداشتی برای قربانیان کشتار سال ۶۷ در ایران، در آلمان برگزار می‌شود. برگزار کننده این برنامه، کانون فرهنگی «رهاورد» است که در چند سال گذشته به شکل مرتب برگزارکننده برنامه‌های سالانه در این زمینه بوده است.

Download it Here!

برنامه امسال در کنار نمایش فیلم و عکس، دو میهمان اصلی دارد: جهانگیر اسماعیلی‌پور، زندانی سیاسی در دهه شصت که اکنون در هلند ساکن است و لادن برومند، مدیر پژوهش بنیاد برومند در ایالات متحده که فعالیت‌های گسترده‌ای در مستندسازی کشتارهای دهه شصت در ایران داشته است.


پوستر برنامه چهارم سپتامبر

جهانگیر اسماعیلی‌پور به تازگی نگارش کتاب خاطرات خود درباره دوران زندان در شیراز را به پایان برده است. این اثر به زودی توسط نشر باران در سوئد منتشر خواهد شد. اسماعیلی‌پور در گفتگویی به «رادیو زمانه» گفت: «بیشتر کتاب‌های چاپ شده درباره آن دوران، مربوط به زندان‌های مرکزی و تهران است؛ به ندرت درباره زندان‌های شهرستان‌ها نوشته شده؛ نوشتن خاطرات درباره زندان‌های شهرستان‌ها می‌تواند نوری برای روشن شدن این تاریکخانه و زوایای تاریخچه پنهان زندان‌ها در ایران باشد.»

این زندانی پیشین سیاسی همچنین افزود: «ماجرای کشتار سال ۶۷ به زندان‌های مرکزی محدود نمی‌شود و در شیراز نیز بیش از ۲۵۰ زندانی اعدام شدند و تفاوت زندان عادل آباد شیراز با زندان اوین یا گوهر دشت این بود که نوبت زندانی‌های چپ نرسید. خود من و یکی دو نفر دیگر تنها متهمان چپ بودیم که به دادگاه برده شدیم. شاید اعتراضات آیت‌الله منتظری و یک سری عوامل پنهان دیگر باعث جلوگیری از اعدام شدن چپ‌ها در آنجا شد.»


عکسی منتسب به گورهای دسته‌جمعی قربانیان کشتار ۶۷ فردای دفن

جهانگیر اسماعیلی‌پور که از سال ۱۹۹۶در هلند ساکن شده، به رادیو زمانه گفت: «بر خلاف تصور عمومی، در زندان‌های شهرستان‌ها فضایی پدید آمده بود که افراد برای نجات خود حاضر بودند دست به هر کاری بزنند. در این روند حدوداً چهار ساله بخشی از زندانیان با وزارت اطلاعات همکاری می‌کردند و بخشی در آزار دیگر زندانیان همکاری می‌کردند. زندانیان بیشتر با خودشان درگیر بودند تا با نیروهای اونیفورم‌پوش. سخت بود که همه بتوانند از زیر این امتحان سنگین بیرون بیایند...»


گورستان خاوران در تهران، محل گورهای دسته‌جمعی بسیار از قربانیان کشتار

لادن برومند، تاریخ‌نگار مسایل حقوق بشر و مدیر پژوهش بنیاد برومند در واشیگتن دی.سی نیز برای نشست آخن به اروپا آمده است. او فعالیت‌های این بنیاد را تنها محدود به اعدام‌های تابستان ۶۷ محدود نمی‌داند و می‌گوید بنیاد برومند در حال گردآوری اطلاعات درباره هر قتلی است که مسئولیت آن به نوعی متوجه دولت ایران می‌شود. وی می‌گوید: «اسناد و گزارش‌ها درباره اعدام ۶۷ در اختیار یک حقوق‌دان درجه یک بین‌المللی قرار داده شده تا نوع جنایت شناسایی شود. گام بعدی، انتشار نتیجه در دانشگاه‌ها، پارلمان‌های دموکراتیک و ... است و مرحله بعد با حضور خانواده‌ها، پی‌گیری قضایی موضوع است.»

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

بنده یکی از زندانیان سیاسی سالهای شصت هستم که در اوین و گوهردشت و قزلحصار حبس خود را گذراندم. با گوش دادن حرفهای آقای اسمعیلی لازم دیدم یک نکته را یاداوری کنم. این آقا مدعی شد که بسیاری از آقایان ساکن اوین بعد از آمدن به عادلآباد شیراز از شدت فشار توبه کردند یعنی شیراز خیلی زندانهای سختی داشته. فقط خواستم یادآوری کنم من به عنوان کسی که سالهای ۶۰ تا ۶۲ در اوین بودم و بسیاری چیزها را دیدم شاهد بودم که در ماههای خرداد تا بهمن شصت در اوین ما هفته ای سه روز اعدام داشتیم. مثل زنگ ورزش، مثل زنگ ریاضی، فقط فرقش این بود که بچه های بی گناه را می بردند و اعدام میکردند تا هم شرایط را کنترل کنند هم روحیه ما را خراب. تقریبا هر سری اعدام کمتر از ۵۰ تا ۷۰ نفر را به جوخه می بردند. چون اعدامها پشت بند ها انجام می شد ما میتوانستیم تعداد خلاصی ها را بشنویم. حالا این آقا که خود اذعان دارد فقط ۲۷۰ نفر در طول ۲ سال در آنجا اعدام شده اند چگونه می خواهد شرایط مخوف اوین سال ۶۰ را با جاهای دیگر مقایسه کند. زنده بیرون آمدن از اوین آن سالها هنری بود که فقط خداوند باید خالق آن هنر می بود وگر نه چیزی نبود مگر خواب و رویا.
م. مازندرانی از نیویورک

-- m.mazndrani ، Sep 3, 2010 در ساعت 06:35 PM

کاش از این مصاحبه جالب پژمان نازنین حوصله می کرد مطالب بیشتری از آقای جهانگیر اسماعیلی‌پور تایپ می کرد. مطالب جدی گفته شد که پرداختنش از واجبات کشتار سال ۶۷ در ایران است. حیف.

-- وحید ، Sep 3, 2010 در ساعت 06:35 PM

از سخنان آقای م. مازندرانی از نیویورک می شود نتیجه گرفت که همه کسانی که از اوین زنده بیرون آمده اند و اکنون دارند خاطرات را تنظیم می کنند «تواب» بوده اند. (یا هنوز هم هستند!؟)

-- میم ، Sep 5, 2010 در ساعت 06:35 PM

اقای mazndrani یا سواد ندارید یا مطلب را طوطی وار خوانده اید کجا اقای اسماعیلی‌پور همچی حرفی زده که شما اینو نوشتید ( این آقا مدعی شد که بسیاری از ساکن اوین بعد از آمدن به عادلآباد شیراز از شدت فشار توبه کردند) کجا این مقاله این را نوشته من از روی حرف شما ٣ بار مقاله را خواندم که ببینم ایا حرف شما درست که دیدم نه شما حتمن یک مقاله دیگر خوانده اید و کامنت اشتباهی اینجا گذاشته اید

-- kk ، Sep 5, 2010 در ساعت 06:35 PM