«جنبش سبز زنده است»

ایرج ادیب‌زاده

سه روز مانده به مراسم دهمین‌سالگرد انتخابات ۲۲خرداد، گزارش‌های رسیده از تهران نشان می‌دهد که فضای امنیتی بر تهران حاکم شده است: در میدان انقلاب، مقابل دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر، مقابل صدا و سیما و ... نیروهای ضد شورش، لباس‌شخصی‌ها، بسیجی‌ها، موتورسوارها و خودروهای ضدشورش آرایشی کاملاً نظامی به خود گرفته‌اند.

آقای سعید مدنی شما در تهران هستید. فضای تهران را امروز چطور می‌بینید؟

همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، نه تنها امروز بلکه تقریباً از هفت، هشت، ده روز پیش شواهد و علایمی مبنی بر حضور غیر عادی نیروهای امنیتی و پلیس در سطح شهر وجود داشت. موارد متعددی از لباس‌شخصی‌ها وجود داشتند که با موتور در سطح شهر گشت می‌زدند. اغلب هم مسلح بودند و اصراری هم در پنهان کردن آن نداشتند.

سعید مدنی

بنابراین می‌شود گفت که این روندی است که از حدود هفت، هشت یا ده روز پیش در سطح تهران به ‌تدریج قوت گرفت. الان به شکل کاملاً عریان در تمام سطح تهران نیروهای نظامی‌ـ امنیتی در مناطق حساس و در میادین و مراکز دیگر حضور دارند و به‌ صورت کاملاً علنی نقش خودشان را ایفا می‌کنند.

شما این حضور را به‌دلیل ایجاد ترس در مردم می‌دانید، یا ترس و وحشت حکومت از حضور مردم؟

آقایی گفته بود که این مانوری که امروز در خیابان‌های تهران می‌بینید، مانور ارتقای امنیت نیست، بلکه مانور وحشت از سبزها است. در واقع براساس ارزیابی‌هایی که وجود داشت و برخلاف آن‌چه معمولاً رسانه‌های رسمی می‌گفتند، عدم حضور جنبش در خیابان‌ها طی چندماه اخیر اصلاً به معنی نابودی یا افول آن نبوده و نیست. این باور نه تنها در میان هواداران سبز‌ها، بلکه در میان نیروهای امنیتی و نظامی هم با قوت وجود داشت.

یعنی عدم حضور سبزها، یا عدم امکان حضورشان در خیابان‌ها، به‌منزله‌ی این نبود که جنبش سبز خاتمه پیدا کرده و به افول رسیده است. به‌همین دلیل هم طبیعی بود که در مقاطع مختلف نیروهای نظامی‌ـ امنیتی با نگرانی از حضور سبزها در خیابان‌ ظاهر شوند و سعی کنند که با ایجاد فضای امنیتی از بروز آشکار سبزها جلوگیری کنند.

بنابراین در مجموع به‌نظر من این فرایندی است که ما پیش از این ملاحظه کردیم و پس از این هم ادامه دارد. در واقع جنبش سبز و نیروهای عامل آن دارند به زندگی و به حیات خودشان ادامه می‌دهند و این نیروهای امنیتی‌ـ نظامی هستند که به شکل انفعالی در مقاطع مختلف و می‌شود گفت در تمامی مقاطع به شکل آماده‌باش هستند. چون هر لحظه امکان بالقوه را برای آشکارشدن جنبش سبز و حضور آن در خیابان‌ها می‌بینند.

در حالی که حاکمیت بارها تکرار کرده که جنبش سبز را از بین برده است یا به‌قول خودشان «فتنه را خاموش کرده‌اند»، اما با توجه به وضعیت فوق‌العاده‌ی امنیتی در این چند روز که شما شرح دادید، به خصوص سه روز مانده به روز ۲۲ خرداد، این موقعیت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

همان‌طور که اشاره کردید، این نشان‌دهنده‌ی قدرت جنبش است. قدرت بالقوه‌ای است که در درون جامعه‌ی ایران وجود دارد و سمت و سویش هم خواست برای تغییر است. با این جنبش به شکل فیزیکی‌ نمی‌شود برخورد کرد و به حیات خودش هم ادامه می‌دهد.

به‌همین دلیل هم درهر مقطعی، در هر زمانی و در هر مکانی امکان دارد که بروز و ظهور پیدا کند. در واقع این فرایند، فرایندی است که نشان‌دهنده‌ی قدرت جنبش است و در مقابل به فرسایش نیروهای مانع جنبش منجر می‌شود.

بنابراین به‌نظر من در مجموع، این وضعیتی که به‌وجود آمده، کاملاً قابل پیش‌‌بینی بود و به‌نظر می‌رسد که با این شرایط، به‌هرحال جنبش سبز به شکل‌های مختلف و با تاکتیک‌های متنوعی به فعالیت‌ها و کنش‌هایی که دارد ادامه خواهد داد.

آقای مدنی اصل ۲۷ قانون اساسی تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها را بدون حمل سلاح، به شرط آن که مخل مبانی اسلام نباشد، آزاد اعلام کرده است. تشکل‌های اصلاح‌طلب برای برگزاری راهپیمایی ۲۲ خرداد با معرفی نمایندگانی به وزارت کشور خواستار راهپیمایی سکوت در ۲۲ خرداد شده‌اند. آیا تاکنون با این درخواست موافقت شده است؟

تاکنون، اخبار منتشر شده، مبنی براین است که از این تشکل‌ها خواسته‌اند تا شعارها و قطعنامه‌ و همین‌طور برنامه‌‌شان را برای روز ۲۲ خرداد اعلام کنند. آن‌ها هم می‌شود گفت که عاقلانه‌ترین و دقیق‌ترین جواب ممکن را داده‌اند.

یعنی گفته‌اند که در آن روز هیچ شعاری نمی‌دهند، راهپیمایی سکوت دارند، هیچ بیانیه‌ای منتشر نمی‌کنند و هیچ سخنرانی هم ندارند. در واقع می‌خواهند از حداقل حقوقی برخوردار باشند که در قانون اساسی تصویب شده است و آن یک راهپیمایی کاملاً آرام در فاصله‌ی میدان امام حسین تا میدان آزادی است.

تا جایی که من اطلاع دارم، علی‌رغم این که این گروه‌ها ویژگی‌های برنامه‌ی خودشان را اعلام کرده‌اند، تاکنون پاسخ روشنی برای صدور یا عدم صدور مجوز به آن‌ها داده نشده است.

گزارش‌های رسیده از تهران همین امروز، به خصوص از ساعت ۱۰/۵ صبح امروز، نشان می‌دهد که شهر تهران رنگی دیگر به‌خود گرفته است! آیا شما گزارش‌هایی دارید که حاکی از فضای امنیتی در دیگر شهرهای بزرگ باشد؟

من اطلاعی از این موضوع ندارم، ولی قابل پیش‌بینی است. با توجه به این که دامنه‌ی گستره‌ی جنبش سبز به حداقل شهرهای بزرگ مثل اصفهان، شیراز، مشهد و بسیاری شهرهای دیگر رسیده است. بنابراین قابل پیش‌بینی است که شرایط و فضای شهرها هم به همین ترتیب تهران باشد. چون طبیعتاً در کل کشور یک سیاست کلی در قبال جنبش سبز وجود دارد.