حواشی حضور احمدی‌نژاد در اجلاس ٢٠١٠ان پی تی

پانته‌آ بهرامی

سخنرانی ۳۵ دقیقه‏ ای محمود احمدی‏نژاد در اجلاس منع گسترش سلاح‏های هسته‏ای، موسوم به «ان پی تی» در مقر سازمان ملل، تماماً به زبان فارسی بود و از روی کاغذ خوانده شد.

این نشست از سال ۱۹۷۰، هر پنج سال یک‏بار تشکیل می‏شود. هند، پاکستان و اسرائیل که احتمال دارد به تکنولوژی سلاح هسته‏ای دسترسی داشته باشند، حاضر نیستند به عضویت در این پیمان درآیند و کره‏ی شمالی هم در سال ۲۰۰۳ از عضویت در «ان پی تی» انصراف داد.

از میان ۱۸۹ امضا کننده‏ی این پیمان، امریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین دارای سلاح هسته‏ای هستند.

دیروز بان‏ کی‏مون، دبیرکل سازمان ملل متحد در سخنرانی خویش اظهار داشت: «ایران باید تردیدهای موجود در برنامه‏ی اتمی خود را برطرف کند». او از ایران خواست به درخواست‏های شورای امنیت عمل کند.

آقای بان‏ کی‏مون پیش از صحبت‏های محمود احمدی‏نژاد جلسه‏ی ان پی تی را برای حضور در نشست دیگری ترک کرد. عدم حضور او هنگام سخنرانی رییس یک دولت در مقر سازمان ملل متحد، خلاف عرف این سازمان تعبیر شده است.

علاوه بر آن، در طول سخنرانی آقای احمدی‏نژاد، نمایندگان کشورهای امریکا، فرانسه و انگلیس نیز اجلاس را ترک کردند.

سخنرانی رئیس دولت ایران، آمیزه‏ای از آموزه‏های دینی و انتقاد از سرمایه‏داری بود. او اعلام کرد: «مارکسیسم به زباله‏دان تاریخ رفته و به زودی سرمایه‏داری نیز سرنوشت مشابهی خواهد داشت». وی هم‏چنین به شدت از سیاست‏های اسرائیل در فلسطین انتقاد کرد.

رئیس دولت ایران، معمولاً از تریبون‏های بین‏المللی برای تبلیغات و حمله به اسرائیل استفاده می‏کند و این‏بار نیز از همین روش بهره برد. چه این رفتار وی مورد پسند مردم ناراضی کشورهای عرب است.

احمدی‏نژاد برای اصلاح نظام بین المللی پنج راه‏حل پیشنهاد داد:

اول اصلاح ساختار سازمان ملل متحد. وی خواستار انتخابات آزاد در فلسطین شد و اعلام کرد به گفته‏ی پیغمبر حکومت باکفر باقی می‏ماند، ولی نه با ظلم. او هم‏چنین به اشغال فلسطین، افغانستان و عراق اشاره کرد و ادامه داد: «وضعیت کنونی قابل دوام نیست».

هنگام سخنرانی آقای احمدی‏نژاد در سازمان ملل، مخالفان حکومت او که آنان نیز معتقد بودند که با ظلم نمی‏توان حکومت کرد، دست به گردهم‏آیی در مقابل سازمان ملل زدند و از خود می‏پرسیدند که چرا انتخابات آزاد در فلسطین روا است، اما در ایران مجاز نیست.

شیدا جعفری از گروه سبزهای «رأی من کجاست؟» علت حضور ایرانیان را این‏گونه توضیح می‏دهد:

می‏خواهیم بگوییم که خواسته‏های جنبش سبز در ایران هنوز جواب نگرفته است. یعنی حقوق بشر در مورد خیلی از ایرانیان رعایت نمی‏شود. ما این‏جا هستیم که بگوییم یادمان نرفته و در حالی که نزدیک به یک سال از انتخابات ریاست جمهوری گذشته است، ما هنوز منتظریم دولت ایران پاسخی به ما بدهد.

گروه دیگری که به حضور احمدی‏نژاد در مقر سازمان ملل متحد اعتراض داشتند، «کمیته‏ی همبستگی برای پیشبرد دمکراسی در ایران» بود.

کوروش پارسا، از اعضای این کمیته می‏گوید:

به چند دلیل در این‏جا جمع شده‏ایم: یکی این که امروز احمدی‏نژاد در سازمان ملل سخنرانی دارد و نکته‏ی اول ما اعتراض به حضور احمدی‏نژاد در این کنفرانس و رساندن این پیام است که او از طرف مردم ایران سخنرانی نمی‏کند و نماینده‏ی مردم ایران نیست.

دوم این که می‏خواهیم اصولاً اعتراض خودمان را به نظام ولایت فقیه و تئوکراسی در ایران اعلام کنیم و بگوییم که چنین نظامی با دموکراسی در تضاد است.

نکته‏ی سوم و مهم‏ترین نکته هم این است که یک بار دیگر به تمام شکنجه‏ها، اعدام‏ها، سرکوب‏ها و دستگیری‏ها اعتراض می‏کنیم که نه تنها در سال گذشته که در ۳۰ سال گذشته، به طور دائم ادامه داشته.

الان هم بخش بیشتر و بزرگ‏تری از جامعه در جریان این سرکوب‏ها قرار گرفته‏اند. در طول یک سال گذشته، در ایران عده ی بیشتری فهمیده‏اند که این نظام سرکوب‏گر است و حقوق ابتدایی مدنی و شهروندی مردم را رعایت نمی‏کند.

در همان حال سخنرانی احمدی‏نژاد با راه‏حل‏های پنج ماده‏ای، هم‏چنان در مقر سازمان ملل ادامه داشت.

ماده‏ی دوم: اصلاح ساختارهای اقتصادی و برپایی مناسبات اقتصادی، اخلاقی و مبتنی بر عدالت واقعی.

ماده‏ی سوم: اصلاح مناسبات سیاسی بین‏المللی. خلع سلاح اتمی‏، شیمیایی و بیولوژیک و استفاده از فن‏آوری هسته‏ای برای منافع صلح‏آمیز.

ماده‏ی چهارم: اصلاح‏ساختارهای فرهنگی، ترویج اخلاق و معنویت.

در عین حال، معترضین به احمدی‏نژاد در بیرون محل سخنرانی، این سؤال را مطرح می‏کردند که اگر رئیس دولت ایران می‏تواند برای برون‏رفت از بحران جهانی راه حل ارائه دهد، چرا برای حل مشکلات مردم در ایران نمیتواند راه حل ارائه دهد؟ و چرا ترویج اخلاق و معنویت مورد نظر احمدی‏نژاد در زندان‏های ایران اعمال نمی‏شود؟

هادی قائمی، از «کمپین بین‏المللی حقوق بشر در ایران» یکی از سخنرانان برنامه‏ی معترضین بود و محور سخنرانی خود را این‏گونه تشریح کرد:

محوریت بر این بود که پیش از هر چیز، احمدی‏نژاد در سازمان ملل نه نماینده‏ی مردم ایران است و نه در دفاع از حقوق آنان به ‏اینجا آمده است.

چرا که کارنامه‏ی دولت او به روشنی نشان می‏دهد که هیچ احترامی برای حقوق مردم ایران قائل نیست و در یک سال گذشته با کشتارها، شکنجه‏ها و تجاوزها و زندانی کردن هزاران نفر، بی‏اعتنایی به حقوق مردم را بارها نشان داده است.

هم‏اکنون مهم‏ترین نگرانی ما صدها زندانی سیاسی‏ای هستند که در شرایطی بسیار بد به‏سر می‏برند. هم‏چنین این مسئله که قوه‏ی قضاییه عملاً استقلال خود را از دست داده و به عنوان اهرمی در دست وزارت اطلاعات درآمده، برای ما نگران کننده است.

در مورد احکام اعدامی که برای معترضین و شرکتکنندگان در تظاهرات صادر شده است و همین‏طور احکام طولانی مدت زندان برای فعالانی که هیچ جرمی به غیر از داشتن اندیشه‏ی آزاد ندارند نیز بسیار نگران هستیم.

رییس دولت ایران آخرین و پنجمین ماده برای برون‏رفت از بحران را این‏گونه به اتمام رساند: «اهتمام عمومی به صیانت از محیط زیست انسانی، رعایت قوانین و مقررات جهانی برای جلوگیری از انهدام ذخایر طبیعی».

وی در مقابل حیرت معترضان داخل و برون‏مرز ایران، اعلام کرد: اکنون که ملت ایران با پشت سر گذاشتن انتخابات باشکوه و دمکراتیک خرداد ماه، بار دیگر مسئولیت سنگینی را بر دوش او نهاده است، جمهوری اسلامی به عنوان یکی از دمکرات‏ترین و پیشرفته‏ترین حکومت‏های دنیا، آماده است که همه‏‏ی تلاش‏های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی خود را برای چالش‏های بین‏المللی به‏کار بندد.

آقای احمدی‏نژاد با این سخنان، در انظار جهانیان انتخابات ایران را هم باشکوه و هم دمکراتیک معرفی کرد. اما چرا پس از گذشت ۱۰ ماه از این «انتخابات دمکراتیک»، برای دو نفر به نام‏های جعفر کاظمی و محمد علی حاج‏آقایی به خاطر شرکت در تظاهرات اعتراضی به انتخابات ریاست جمهوری حکم اعدام صادر شده، تناقضی است که آقای احمدی‏نژاد باید پاسخگوی آن باشد.

علاوه بر آن، باید پرسید: چرا پس از این «انتخابات دمکراتیک و باشکوه» - به گزارش روزنامه‏نگاران بدون مرز - طی کم‏تر از ۱۵۰ روز، حدود ۱۰۰ روزنامه‏نگار در ایران بازداشت و بیش از ۵۰ روزنامه‏نگار مجبور به ترک کشور شدند.

هادی قائمی از کمپین بین‏المللی حقوق بشر در ایران، در پیوند با اعلام احکام اعدام دستگیرشدگان پس از انتخابات و روز مطبوعات می‏گوید:

بله. دو حکم اعدام دیگر در دادگاه‏ تجدید‏نظر تأیید شده است و ما اسامی ۹ نفر را که تاکنون در دادگاه‏ها به اعدام محکوم شده‏اند داریم و گمان میکنیم تعدادشان می‏تواند بسیار بیش از این هم باشد. چرا که قوه‏ی قضاییه با عدم شفافیت در صدور این احکام عمل می‏کند.

این ۹ نفر از کسانی هستند که پس از انتخابات دستگیر شده‏اند. چهار نفر از آنان در تظاهرات و پنج نفر دیگرشان که یک خانواده‏ی سه نفره (زن، شوهر و پسرشان) و دو تن از دوستان‏شان هستند، در خانه‏ی خود دستگیر شده‏اند.

وضعیت مطبوعات در دوران احمدی‏نژاد در سیاه‏ترین دوران ۲۰ ساله‏ی اخیر قرار دارد. امروز در «روز جهانی مطبوعات» شاهدیم که ایران بزرگ‏ترین زندان برای روزنامه‏نگاران است و هیچ‏کس نمی‏تواند به طور مستقل در روزنامه‏نگاری فعالیت کند. هم‏چنین ده‏ها روزنامه‏نگار ایرانی در هشت ماه گذشته مجبور به ترک وطن و خروج از ایران شده‏اند.

گروه‏های مختلفی آمده بودند که اعتراض خود را به احمدی‏نژاد به عنوان نماینده‏ی مردم ایران و به عنوان رییس جمهور ایران اعلام کنند. علت عدم تظاهرات مشترک را جویا شدم.

شیدا جعفری، از گروه «رأی من کجاست؟»:

واقعیت این است که ما خیلی دیر از آمدن ایشان مطلع شدیم و فرصت زیادی نداشتیم. ظرف سه چهار روز سعی کردیم برنامه‏ای ترتیب بدهیم. گروه‏ها همیشه با یک‏دیگر صحبت می‏کنند، اما این‏بار که برای گرفتن مجوز مراجعه کردیم، گروه‏های دیگر را ندیدیم.

ما میخواهیم برنامه ی مشترک داشته باشیم، اما به خاطر این که دو سه روز بیشتر فرصت نداشتیم، نتوانستیم با دیگر گروهها برنامهی مشترکی ترتیب بدهیم. ما هم باید خود را قوی‏تر می کردیم بتوانیم در عرض دو سه روز برنامه‏ ای را تدارک ببینیم.

کوروش پارسا، از «کمیته‏ی پیشبرد دمکراسی در ایران»:

ما با دوستان سبز صحبت کردیم و خواستیم یک سری از شعارهای ما، به خصوص شعارهایی که ضد دیکتاتوری و ضد تئوکراسی و نظام دینی است را در برنامه بگنجانند و ما پلاکاردهای خود را داشته باشیم. پلاکاردهایی را که در حد حقوق بشر بود، قبول داشتند. اما به پوسترهایی که اسم گروه ما در آن درج بود و برعلیه دیکتاتوری، نظام ولایت فقیه و تئوکراسی بود، اعتراض داشتند.

در نتیجه نتوانستیم با این دوستان به توافق برسیم. این دوستان مایل بودند که پلاکاردها و پرچم‏ها‏شان تنها سبز باشد. از این نظر فکر کردیم، به هر صورت همه‏ی ما در صفوف مختلف، علیه دیکتاتوری هستیم و اتحادی در تکثر خواهیم داشت. تکثر خودمان را نشان می‏دهیم ولی در ضمن، علیه دیکتاتوری متحد هم هستیم.

سخن آخر را به یکی دیگر از سخنرانان گردهم‏آیی اعتراضی به حضور احمدی‏نژاد در نیویورک می‏سپارم.

فراز صانعی، پژوهش‏گر، از دیده‏بان حقوق بشر، یک نکته در مورد حقوق بشر را یادآوری می‏کند:

بعد از این که ایران از عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل انصراف داد، به نظر می‏آید که جامعه‏ی بین‏الملل خیلی راضی شده است و می‏گویند که دیگر نباید روی این مسئله تمرکز کرد.

ولی ماه جون، به نظر من، ماه خیلی مهمی است. سازمان دیده‏بان حقوق بشر راجع به این مسئله بیانیه صادر کرده که باید به جمهوری اسلامی فشار آورد که توصیه‏های جامعه‏ی بین‏الملل در نشست شورای حقوق بشر در ماه فوریه به این کشور را بپذیرد.