بهاره هدایت، کاندیدای جایزه صلح دانشجویی

مریم محمدی

با وجودی که حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در نوع خود بی‏نظیر بوده و بسیاری از گروه‏ها و اقشار مردم را به صحنه‏ی مبارزات مدنی کشاند، ولی طبعاً نقش گروه‏هایی که همواره در این مبارزات شرکت داشته‏اند، برجسته‏تر بود. به همین ترتیب، امروز بیشترین تعداد زندانیان سیاسی را فعالان دانشجویی تشکیل می‏دهند.

آخرین دستگیری بهاره در نهم دی‏ماه، ساعتی پس از این مصاحبه‏ای بود که با رادیو زمانه انجام داد. در این مصاحبه از او که به شدت هم مریض بود، در باره‏ی برخی خشونت‏ها که در واکنش به خشونت ماموران انتظامی در روز عاشورا اتفاق افتاده بود می‏پرسم:

همان‏طور که شما الان در باره‏ی این مساله صحبت می‏کنید، متاسفانه بازتابی که چنین اعمالی از طرف مقابل پیدا می‏کند، اعمال خشونتی چندین برابر بدتر است. همان‏طور که الان صحبت از اعدام و یا حداقل تهدید به اعدام سران جنبش را به میان کشیده‏اند. این قطعاً برای جنبش پیروزی محسوب نمی‏شود.

بهاره با وجود این که بر بی‏فایده و حتی مضر بودن برخی رفتارهای رادیکال در حضورهای خیابانی تاکید می‏کند، اما معتقد است که:

این واکنش‏ها همان لحظه به وجود آمده است. مردمی که ماه‏ها است با پلیس ضدشورش روبرو می‏شوند و بدون اعمال هیچ خشونتی، کتک می‏خورند، حتی کشته داده‏اند و شاهد تبلیغات دروغ گسترده‏ی از سوی حاکمیت بوده‏اند، وقتی دوباره در موقعیت رودررو با همان مأمورین خشن امنیتی قرار می‏گیرند، خودبه‏خود واکنش احساسی نشان می‏دهند. یعنی اصلا نمی‏شود این برخورد را منوط به یک راهکار از پیش تعیین شده دانست.

مادر بهاره‏ هدایت در مورد وضعیت روحی و جسمی او در زندان می‏گوید:

بالاخره اسم‏اش زندان است دیگر! یکی دوبار هم که با بهاره ملاقات حضوری داشته‏ایم، می‏گوید: خوب‏ام! اما فکر نمی‏کنم… ما از طریق حرف‏ها و گفته‏های‏اش متوجه می‏شویم که این‏طور نیست. نگران‏اش هم هستیم. خیلی نگران‏ایم.

بهاره داروهایی را مصرف می‏کرد. آیا امکان استفاده از این داروها را در زندان دارد؟

خیر نمی‏گذارند داروها را به زندان ببریم. به مسئولین زندان گفته‏ایم، اما می‏گویند که نمی‏توانیم دارو به زندان بفرستیم. دارو که نه، خوراکی معمولی هم یک بار با خود بردیم، نگذاشتند و گفتند که امکان ندارد.

خانم هدایت، پنجمین بار است که دخترتان دستگیر می‏شود. به نظر شما، چرا این اتفاقات برای او می‏افتد؟

به هرجهت هر انسانی برای خود عقیده‏ای دارد. ایشان هم مانند دانشجویان دیگر عقیده‏اش با من که مادرش هستم، فرق می‏کند. هرقدر هم قبلا با او صحبت می‏کردیم، می‏گفت که بهترین راه را انتخاب کرده است و این راه را دوست دارد. من هم به او گفتم: خُب انشاالله موفق باشید. تو و دوستان‏ات هرکدام که پی‏گیر راهتان هستید، انشاالله موفق باشید.

شما به عنوان یک مادر، فکر می‏کنید راهی که بهاره و دوستان‏اش می‏روند، چه راهی است؟

در واقع راهی است که به خاطر جامعه و به خاطر ملت ایران می‏روند. نه تنها ایشان، بلکه هر دانشجویی که دارد درس می‏خواند، از دور می‏بینند که در جامعه‏شان چه می‏گذرد. پس به خاطر هم‏وطنان‏شان هم که شده، خود را به آب و آتش می‏زنند. تا این که ببینیم… انشاالله که موفق باشند.

اینک در خبرها آمده است که بهاره‏ هدایت کاندیدای «جایزه‏ی دانشجویی صلح»، از سوی «اتحادیه‏ی سراسری دانشجویان اتحادیه‏ی اروپا» در سال ۲۰۱۰ شده است.

در گفت‏وگویی با آقای علیرضا کاظمی، هماهنگ‏ کننده‏ی «شبکه‏ی جوانان پیشرو در هلند» در باره‏ی این جایزه، نحوه‏ی کاندیداتوری و بهاره‏ هدایت پرسیده‏ام:

همان‏طور که می‏دانید جایزه‏ی صلح نوبل در کشور نروژ توزیع می‏شود. از سال ۱۹۹۹ ابتکاری در این کشور به وجود آمده است که جایزه‏ی دانشجویی صلح را نیز اهدا می‏کنند. هر دوسال یک بار در دانشگاه علوم و تکنولوژی تورنهایم در نروژ، فستیوال بزرگ بین‏المللی دانشجویان برگزار می‏شود. یکی از کارهایی که از سال ۱۹۹۹ در این فستیوال بین‏المللی دانشجویان انجام می‏شود، اعطای این جایزه است.

برندگان تاکنونی این جایزه چه افراد و یا نهادهای دانشجویی‏ بوده‏اند؟

اولین برنده‏ی این جایزه در سال ۱۹۹۹ «شورای همبستگی دانشجویان تیمور شرقی» بود. در سال ۲۰۰۱ به «فدراسیون تمام برمه» که اتحادیه‏ی دانشجویی برمه است، تعلق گرفت. همراه با این فدراسیون، رهبر آن هم به عنوان برنده‏ی جایزه معرفی شد.

در سال ۲۰۰۳ «اتحادیه‏ی ملی دانشجویی زیمبابوه» این جایزه را به خود اختصاص داد. در سال ۲۰۰۵ «اتحادیه‏ی دانشجویی کلمبیا» و در سال ۲۰۰۷ خانم چام تونگ ۲۵ ساله، فعال دانشجویی، فعال حقوق بشر و آموزگار برمه‏ای برنده‏ی این جایزه بودند.

آخرین جایزه نیز در سال ۲۰۰۹ به خانم دانشجوی ۲۳ ساله‏ای در صحرای غربی به خاطر فعالیت‏های‏اش در این منطقه تعلق گرفت. صحرای غربی منطقه‏ای در جنوب مراکش است که محل درگیری و مناقشات بین جبهه‏ی آزادی‏بخش پولیساریو و پادشاهی مراکش است. این خانم به خاطر فعالیت‏هایی که در زمینه‏ی حقوق تحصیل و حقوق بشر در این منطقه انجام داده بود، برنده‏ی این جایزه اعلام شد.

آقای کاظمی، اتحادیه‏ی سراسری دانشجویان اروپا، چگونه از فعالیت‏های بهاره مطلع شده است؟ و چه نوع اطلاعاتی شما یا احیاناً دیگر گروه‏های دانشجویی در مورد ایشان در اختیار این اتحادیه گذاشته‏اید؟

اتحادیه‏ی سراسری دانشجویان اروپا، به عنوان نهادی که ۴۵ اتحادیه‏ی بزرگ دانشجویی از ۳۷ کشور را دربر می‏گیرد، هر دوره‏، کاندیدایی برای دریافت این جایزه معرفی می‏کند که می‏تواند از مهم‏ترین کاندیداها باشد.
طی این مدت ما به عنوان شبکه‏ی جوانان پیشرو در هلند، تلاش ‏کرده‏ایم نه فقط به این اتحادیه‏ بلکه به همه‏ی شبکه‏های جوانان و اتحادیه‏های موجود در اروپا و یا حتی احزاب جوانان، در ارتباط با شرایط ایران و از جمله خانم بهاره‏ هدایت اطلاع‏رسانی کنیم. یعنی توجه را به موضوع ایران بربی‏انگیزیم.

در این جهت برای آنان به طور منظم جلسات اطلاع‏رسانی تشکیل می‏دهیم و یا بولتن‏های خبری تهیه می‏کنیم. ما در این اطلاع‏رسانی‏ها به اخبار دستگیری‏ها و به طور مشخص در مورد خانم بهاره هدایت تاکید می‏کردیم.
برای این شبکه‏های دانشجویی و جوانان خیلی جالب توجه بود که خانم بهاره هدایت پنج بار دستگیر شده است.

اما در عین حال ایشان هم به گردهم‏آیی بین‏المللی روز جهانی دانشجو در ۱۷ نوامبر پارسال، پیام ویدئویی فرستاده بود و هم به گردهم‏آیی بین‏المللی‏ای که ما خودمان در روز ۱۶ آذر (روزدانشجو) در هلند برپا کرده بودیم، پیام دادند. این تلاش‏ها و زحمات خانم بهاره هدایت برای اتحادیه‏ی دانشجویان سراسری اروپا خیلی برجسته بود.

اگر ممکن است، توضیحی در مورد ترتیب انتخاب کاندیداها و روند اعطای جایزه به کاندیدای نهایی بدهید.

تعداد کاندیداهایی که می‏شود معرفی کرد، نامحدود‏ است. ولی یک سقف زمانی دارد که پانزدم آوریل است. ما نمی‏دانیم امسال چه تعداد کاندیدا معرفی شده‏اند. ولی انتخاب آن‏ها در دو مرحله انجام می‏گیرد.
در مرحله‏ی اول «کمیته‏ی کاندیداتوری» که نمایندگانی از پنج دانشگاه بزرگ در آن حضور دارند، همه‏ی این کاندیداها را بررسی می‏کند و از میان آنان سه کاندیدا را انتخاب می‏کنند.

بعد از این مرحله، کمیته‏ی بزرگ‏تری متشکل از چهار دانشجو که از سوی اتحادیه‏ی ملی دانشجویان و انجمن دانشجویان نروژ معرفی می‏شوند، به اضافه‏ی چهار متخصص از چهره‏های علمی، رسانه‏ای و سیاسی و یک مسئول، تشکیل می‏شود.

نهایتاً این کمیته تصمیم می‏گیرد که این جایزه به کدام یک از سه کاندیدای برگزیده اعطا شود. خود جایزه در سال ۲۰۱۱ اهدا می‏شود، ولی تصمیم در مورد برنده‏ی آن زودتر صورت می‏گیرد.

از علیرضا کاظمی می‏پرسم که آیا به سبکی که ایرانیان در انتخاب «مرد سال‏» یا «هنرمند سال» کمک می‏کنند، می‏توانند به این پروسه نیز کمک کنند؟ پاسخ او منفی است؛ اما از ایرانیانی که خواهان اختصاص این جایزه به بهاره هدایت هستند، خواهشی دارد:

کاری که ایرانیان می‏توانند در این راه انجام بدهند، شاید حتی ساده به نظر برسد؛ اما واقعیت این است که ما برای برجسته‏ کردن این کاندیداتوری و تبلیغات لازم در این جهت، حتی یک عکس مناسب با کیفیت بالا در دسترس نداریم.

به همین دلیل، از همه‏ی کسانی که ممکن است (مثلا گردانندگان سایت‏ها و یا دوستان خود خانم هدایت) عکسی مناسب و با کیفیت بالا از ایشان در دست داشته باشند، خواهش می‏کنم اگر امکان دارد این عکس را در اختیار ما بگذارند تا ما‏ بتوانیم در معرفی ایشان بیشتر تلاش کنیم.

چگونه می‏توانند با شما تماس داشته باشند؟

می‏توانند با ما به آدرس سایت شبکه‏ی جوانان پیشرو تماس بگیرند.

آدرس سایت ما:
http://iranpy.net