تظاهرات مردم فلسطین برای دموکراسی در ایران

پروانه وحیدمنش

درست ۳۰ سال پیش، آخرین جمعه ماه رمضان از سوی آیت‌الله خمینی رهبر وقت ایران، روز همبستگی با مردم فلسطین نامیده شد تا هر ساله ایرانیان برای حمایت از حقوق بر باد رفته آنان تظاهراتی نمادین داشته باشند؛ فارغ از این‌که در دنیای اعراب و بخصوص در خود فلسطین این روز تا حدود زیادی ناشناخته مانده است و علی‌رغم تلاش‌های دولت ایران در خصوص فلسطین، کودکان و جوانان فلسطینی این حرکت مردم ایران در حمایت از حقوق خود را نمی‌شناسند و آن را ترفندی سیاسی برای بقای رهبران ایران در منطفه می‌دانند.

جواد کرماوی، جوان ۲۱ ساله فلسطینی ساکن کمپ‌های اردن، تا به حال نام روز قدس را نشینده و با تعجب در خصوص راهپیمایی ایرانیان برای فلسطین می‌گوید: «چرا یک دولت عجم باید برای دولتی عربی دل بسوزاند؟»

جمال جوانک فلسطینی دیگری که در منطقه صبرا و شتیلا در لبنان ساکن است، اگر چه این روز را می‌شناسد، اما بر این باور است که دولت ایران تنها حمایت‌هایش از دولت فلسطین، نظامی است و هرگز در خصوص آموزش، فقر و بهداشت در کمپ‌ها و مناطق درگیری کاری نکرده و این نشان می‌دهد دولت ایران حسن نیت نداشته است.

وی می‌گوید: «ما بیشترین کمک را از سعودی‌ها دریافت می‌کنیم و بچه‌های فلسطینی، سعودی‌ها را بهترین دوست مردم فلسطین می‌دانند؛ نه ایرانیان را.»

سحر صالح زن ۵۰ ساله فلسطینی که اینک با گروه‌های حامی صلح در کشور امارات همکاری می‌کند، روز قدس را از سال‌های اولیه انقلاب ایران به یاد دارد و این را که مردم ایران در این روز راهپیمایی می‌کنند، حرکتی جالب توجه می‌داند و می‌گوید: «اگر مردم فلسطین زمین ندارند، مردم ایران آزادی ندارند. شاید باید مردم فلسطین برای آزادی مردم ایران تظاهرات کنند.»

ریم دختر ۱۷ ساله فلسطینی ساکن اردن نیز روز قدس را نمی‌شناسد؛ اما در اخبار ماه ژوئن گذشته در مورد ایران بسیار شنیده است. او متعجب است که مردمی در سرزمین خود و به دست رهبران خود کشته شده‌اند: «ما در فلسطین توسط اسراییلی‌ها کشته می‌شویم؛ اما نمی‌دانم چرا دولتی که رییس‌جمهورش می‌خواهد اسراییل را از روی زمین بردارد، مردم خود را می‌کشد؟»

ریم احمدی‌نژاد را قهرمان می‌دانسته و به او صفت «مردترین مرد» را می‌داده؛ اما بعد از انتخابات ماه ژوئن نظرش تغییر کرده است: «نمی‌توانم بفهمم کسی به خاطر این‌که بخشی از مردمش او را قبول ندارند، آدم بکشد و در همان حال از فلسطین و حقوق ما دفاع کند.»

ابوالفضل پسر ۲۳ ساله تهرانی روز قدس را نماد مبارزه با ظلم می‌داند و معتقد است فرقی نمی‌کند ظلم از کجاست؛ باید ریشه‌هایش را قطع کرد. مریم ۱۸ ساله اما هر نوع دخالت در امور کشورهای دیگر را واهی می‌داند و می‌گوید: «تا وقتی که در زندان‌های ایران به دختران تجاوز می‌شود و این همه جوان به خاطر تقلب در انتخابات کشته می‌شوند، حمایت از مردم فلسطین دروغی بزرگ است.»

این دومین بار ظرف سه ماه گذشته است که مردم ایران با استفاده از ابزارهای حکومتی چون نماز جمعه و راهپیمایی روز قدس به صحنه آمده‌اند و علیه دولت محمود احمدی‌نژاد شعار داده‌اند.

اگر چه هر سال مردم ایران در حمایت از مردم فلسطین به خیابان‌ها آمده‌اند، بازتاب این حرکت مردم ایران در کشورهای عربی بسیار کم‌رنگ‌تر از چیزی بوده که استحقاق آن را داشته است.

صندوق صدقات کمیته امداد در بیروت

این در حالی است که حمایت‌های مادی و معنوی دولت ایران از فلسطین و لبنان، نوعی انزجار داخلی را در ایران پدید آورده که نه به نفع ایران است و نه به نفع مردم منطقه. این انزجاز تا به حدی رشد یافته که در راهپیمایی امسال که حامیان اصلاح‌طلبان و جنبش سبز در آن حضوری فعال داشتند، شعار‌های «مرگ بر اسراییل» به «مرگ بر روسیه» مبدل شد.

در راهپیمایی روز قدس امسال، کمترین چیزی که مورد توجه قرار گرفت، فلسطین و اشغال آن توسط دولت اسراییل بود. شعارهای مردم در این راهپیمایی حکایت از این داشت که مردم در پیگیری خواسته‌های خود کوتاه نخواهند آمد و از هر فرصتی برای ابراز دیدگاه‌های خود بهره خواهند برد.

ترس شدید حاکمیت از حضور مردم منجر به استقرار نیروهای عظیم امنیتی درسرتاسر محل برگزاری راهپیمایی بود. هم‌چنین آیت‌الله خامنه‌ای در خطبه‌های نماز جمعه قبل بر مواجهه جدی با آشوب‌گران تأکید کرده بود.

همانند سازی دو جریان فلسطین اشغالی و ایران بعد از انتخابات میان مردم و جریان‌های اصلاح‌طلب، حاکمیت را دستپاچه کرده تا در این روز تاریخی چه طور با مردم برخورد کند. آیا هر برخورد حاکمیت با تظاهرکنندگان نمی‌تواند تلقی مشابهی از برخورد نظامیان اسراییلی با مردم فلسطین باشد؟