ملاقات محرمانه وزیر علوم دولت نهم با همتای اسراییلی‌اش

مریم محمدی

انتشار یک عکس خبری از دیداری میان محمد مهدی زاهدی، وزیر علوم دولت نهم با همتای اسراییلی خود که محرمانه ذکر شده بود و گویا در سمیناری در کشور اردن، در سال گذشته اتفاق افتاده بود؛ جنجال تازه‏ای را درباره‏ی یکی دیگر از همکاران محمود احمدی‏‏نژاد دامن زد.

یکی از جریان‏های سرشناس داخل کشور که در باره‏ی این افشاگری، حرف‏هایی برای گفتن دارد؛ سازمان دانشجویی تحکیم وحدت است که سال گذشته به علت انتشار بیانیه‏ای در مورد حوادث غزه‏، از جانب وزیر علوم و همکارانش، به جانب‌داری از اسراییل متهم شد.
در این رابطه و در مورد مجموعه‏ای از مسائل که در آستانه‏ی بازگشایی دانشگاه‏ها، پیش روی جنبش دانشجویی قرار دارد؛ با مهدی عرب‏شاهی، دبیر تشکیلات تحکیم وحدت، گفت و ‏گویی کرده‏ام:

یکی از بنیان‏های نظری حاکمیت جمهوری اسلامی، از بدو امر تا به امروز، مخالفت با رژیم اسراییل بوده است که در دولت نهم به شکل افراطی شاهد آن بوده‌ایم. چه از ابتدا، به صراحت خواستار نابودی اسراییل شدند و بعدتر با طرح مسأله‏ی هولوکاست و مسائلی از این دست، رنگ و بوی خیلی جدی‏تری گرفت.
آقای زاهدی نیز به عنوان وزیر علوم دولت آقای احمدی‏‏نژاد، دولت نهم، اعلام کرده بود که استراتژی دولت، نابودی اسراییل است.

موضوع درگیری شما با وزارت علوم، بر سر «جانب‏داری شما از اسراییل» چه بود؟

سال گذشته، زمانی که فجایع غزه رخ می‏داد، ما از منظری حقوق بشری، نسبت به اتفاقاتی که در غزه می‏افتاد، اعتراض داشتیم و اسراییل را عامل نقض حقوق بشر در آن‏جا می‏دانستیم. اما در بیانیه‏ی ما انتقاد خیلی کوچکی هم به حماس شده بود.
این انتقاد چنان با واکنش سنگین دولت، وزارت علوم و تشکل‏های دست‏‏ساز وزارت علوم و رسانه‏هایی مانند کیهان و فارس، روبرو شد که برای ما غیرقابل انتظار بود و حتا این بیانیه را بهانه‏ای برای غیرقانونی اعلام کردن تحکیم وحدت کردند.

همان زمان هم ما معتقد بودیم که این برخوردها نه از سر یک باور ایدئولوژیک، بلکه به خاطر بازی‏های سیاسی در آستانه‏ی انتخابات، صورت می‏گیرد.

فکر می‏کنم، اتفاقی که افتاد و انتشار عکس دیدار آقای زاهدی با وزیر علوم اسراییل که تقریباً در همان زمان و مصادف با انتشار اطلاعیه‏ی ما و برخورد با آن صورت گرفته، نشان داد که هیچ‏کدام از این ادعاها درست نبوده و خود آنان روی‏کردی کاملا منفعت‏طلبانه دارند و اگر هم در جایی دم از حمایت مردم فلسطین می‏زنند، بنا بر منافعی است که ممکن است برای‏شان متصور باشد.

در آستانه‏ی بازگشایی دانشگاه‏ها هستیم. دیدارهایی از جانب اساتید و دانشجویان، تحت این عنوان، با مقام رهبری صورت می‏گیرد. در آخرین دیدار دانشجویی از این دست، دانشجویان در سخنرانی‏هایی صحبت‏های خود را گفته بودند. در سایت تابناک هم مطلبی منتشر شد، مبنی بر این که آقای خامنه‏ای گلایه کرده که صحبت‏ها همه یک‏دست بوده است و این افراد نمی‏توانند نماینده‏ی همه‏ی دانشجویان باشند. نمایندگانی که از سوی دانشجویان به این‏گونه جلسات می‏روند، چگونه انتخاب می‏شوند؟

حتا اگر نتایج آرای اعلام شده توسط حاکمیت را هم مبنا قرار بدهیم؛ جمعیتی نزدیک به چهل درصد با آقای احمدی‏نژاد در انتخابات همراه نبوده‏اند. بنا بر اعتراف خود آقایان، این نسبت در دانشگاه‏ها و شهرهای بزرگ بیشتر نیز می‏شود. یعنی حتا بر مبنای همان نتایج رسمی، طرف‏داران آقای احمدی‏‏‏نژاد در دانشگاه‏ها، در اقلیت هستند.
اما، اتحادیه‏های دانشجویی که به رسمیت شناخته می‏شوند و می‏توانند از بودجه، امکانات و مجوز دولتی استفاده کنند؛ بسیج دانشجویی، انجمن‏های اسلامی مستقل، دفتر تحکیم طیف شیراز، جامعه‏ی اسلامی دانشجویان و جنبش عدالت‏خواه دانشجویی هستند.

تنها اتحادیه‏ی فعال که در طیف این تشکل‏ها قرار نمی‏گیرد و دولت آقای احمدی‏نژاد آن را به رسمیت نمی‏شناسد؛ «دفتر تحکیم طیف علامه» است.
به این ترتیب، تمام گروه‏های دانشجویی که از نظر دولت رسمیت دارند، طرف‏دار آقای احمدی‏نژاد هستند. یعنی با هرمبنایی که بخواهید جلو بروید، تمام امکانات مادی داخل دانشگاه در اختیار یک طیف فکری قرار گرفته است.

در چنین شرایطی، طبیعی است در چنان جلسه‏ای که ما دیدیم؛ همه تعریف کنند و کسی نقدی نداشته باشد. نقدی هم اگر بود؛ به مخالفان آقای احمدی‏نژاد، یعنی نقد آن‏ها به آقای جاسبی، آقای هاشمی، آقای موسوی و دیگرانی از این دست بود. این‏ نشان می‏دهد که این افراد دست‏چین شده‏اند و نمایندگان واقعی افکار عمومی دانشگاه‏ها نیستند.

تشکیلات دانشجویی دفتر تحکیم وحدت

با توجه به این که عواقب انتخاباتی که برگزار شد، هنوز در جامعه هست و با توجه به فعالیت چشم‏گیر دانشجویان در این انتخابات، آیا حضور مجدد دانشجویان در دانشگاه‏ها، بروز مجدد این اعتراضات را همراه خواهد داشت؟

همه شاید، به نوعی منتظر مهرماه هستند. هم کسانی که اعتراض و انتقادی داشتند تصور می‏کنند که با بازگشایی دانشگاه‏ها ممکن است کم‏رنگ شدن اعتراضات از بین برود و این اعتراضات دوباره رنگ و بوی تازه‏ای بگیرد. هم این که حاکمیت نیز هراس شدیدی دارد و تا حدی پیش می‏رود که گزینه‏ای مانند تعطیلی دانشگاه را نیز دارد بررسی می‏کند که در صورت امکان جلوی اعتراضات احتمالی را بگیرد.

به نظر من، نمی‏توان پیش‏بینی کرد که چه اتفاقی می‏افتد. زمانی شما با فعالان دانشجویی روبرو بودید که تعداد آن‏ها محدود و مشخص است و از حال و هوای ‏‏آن‏ها می‏شود حدس زد که چه تصمیمی خواهند گرفت. ولی الآن با توده‏ی دانشجویان سروکار داریم، با جمعیتی دو سه میلیونی که همگی سیاسی شده‏اند.
به هر حال، فکر می‏کنم که این جمعیت مثل یک انبار باروت است و با یک جرقه‏ی کوچک هم ممکن است منفجر شود. ولی این‌ که آیا این اتفاق خواهد افتاد یا نه، چندان مشخص نیست.

در این مدت، اعتراضاتی را هم در میان اساتید دانشگاه‏ها شاهد بودیم. به نظر شما، در چشم‏انداز آتی، مطالبات دانشجویان می‏تواند از حمایت یا هماهنگی با اساتید دانشگاه برخوردار باشد؟

تحلیل این مسائل با ملاک‏های قبل از بیست و دوم خرداد، امکان‏پذیر نیست. اساتید و حتا می‏توان گفت، روحانیون بلندمرتبه، همیشه جزو اقشار محافظه‏کار بوده‏اند. یعنی اگر اعتراضی هم داشته‏اند، خیلی سخت امکان داشته که نقد و یا اعتراض‏شان را بیان کنند.

ولی الآن چه در برخورد با اساتید و چه در ارتباط با مراجع که اخیراً دیداری نیز با آنان داشتیم و حتا در بین مراجع نزدیک به حاکمیت، می‏بینیم این نارضایتی‏ها آن‏قدر شدید شده است که کم‌کم دارد از حالت همیشگی خود که بیان نمی‏شد و یا صرفاً در محافل خصوصی طرح می‏شد؛ خارج می‏شود.
بر همین مبنا، تصور می‏کنم که همراهی اساتید با دانشجویان خیلی چشم‏گیرتر از سال‏های قبل باشد.