هلهله‌های سوگواری برای کیانوش

شیرین فامیلی

روز سه‌شنبه، نهم تیرماه مراسم ختم و سوگواری در شهر کرمانشاه برای کیانوش آسا، دانشجوی ۲۵ ساله که در جریان وقایع اخیر کشته شده از سوی خانواده او برگزارشد. در این مراسم هزار نفر از شهروندان کرمانشاه و دوستان دانشجو و استاد‌ان او شرکت داشتند.

کاوه قاسمی کرمانشاهی، فعال حقوق بشر در گفت و گویی با رادیو زمانه درباره چگونگی کشته شدن کیانوش آسا و نحوه اطلاع خانواده از این موضوع می‌گوید:

البته به خاطر آن شرایط روحی و موقعیتی که خانواده او در آن قرار داشتند امکان این وجود نداشت که بشود با آن‌ها صحبت کرد و اطلاعات بیشتری گرفت‌. ولی موثق‌ترین خبر این بود که در روز بیست و پنج خرداد و همان حوالی میدان آزادی کیانوش تیر می‌خورد و کشته می‌شود. و این‌که این جسد به دست چه کسی می‌افتد و کجا می‌رود، هنوز نمی‌دانیم.

نمی‌دانیم وقتی تیر شلیک می‌شود لحظه مرگ کیانوش هست و یا این‌که بعد از انتقال به بیمارستان این اتفاق برایش می‌افتد؟ برای ما هنوز مشخص نیست. ولی این‌که کسی مشخصاً شاهد این واقعه باشد نه چنین نبوده است. اگر چنین بود دوستانش و یا همراهانش به نوعی امکان این را داشتند که با جنازه به محل بیمارستان بروند و یا اگر هنوز زخمی بوده این کار را بکنند و به هر شکل قضیه را پیگیری بکنند.

به شکلی بوده که دوستان کیانوش با خانواده‌اش تماس می‌گیرند و اطلاع می‌دهند که بعد از حضور کیانوش در این تجمع ایشان گم شده و هیچ خبری از او نیست. خانواده او می‌آیند تهران و خیلی پی‌گیری می‌کنند و فکر می‌کنند ممکن است کیانوش تیر خورده باشد و به بیمارستان تهران مراجعه می‌کنند و به خیلی از بیمارستان‌ها برای حست‌وجو می‌روند. یکی از دوستان کیانوش در مراسم ختم او می‌گفت حداقل چند بیمارستان را با خواهر او گشته ولی هیچ نشانی پیدا نکرده بودند‌.

نهایتاً در پزشکی قانونی بعد از مشاهده چند جسد موفق می‌شوند جسد کیانوش را شناسایی کنند. و چون زمانی که این اتفاق افتاده هیچ مدرک شناسایی همراه کیانوش نبوده، پزشک قانونی هم خیلی راحت جنازه را تحویل خانواده‌اش نمی‌دهد و این‌ باعث می‌شود که تحویل جنازه به تأخیر بیفتد‌.

تا دو روز پیش که جنازه را از تهران به کرمانشاه آوردند و در مزار شهر کرمانشاه به خاک سپرده شد و تشییع جنازه‌اش هم خیلی اطلاع‌رسانی نشده بود و جز دوستان و آشنایان کسانی دیگر حضور نداشتند ولی روز سه‌شنبه، نهم تیر‌ماه که مراسم ختم او از طرف خانواده برگزار شد جمعیت کثیری از مردم کرمانشاه شاید حدود شش هزار نفر در مراسم حضور داشتند.

کاوه قاسمی کرمانشاهی

مراسم ختم کجا و چطور برگزارشد؟

مراسم ختم در تالار امام حسین کرمانشاه واقع در چهارراه شیر و خورشید بود که اتفاقاً مراسم یکی دیگر از کشته شدگان وقایع اخیر آقای «حسین طهماسبی» که همان روز دوشنبه ۲۵ خرداد در جریان تجمعی در کرمانشاه کشته شدند، هفته گذشته در همین تالار برگزار شده بود، اما تفاوتی که مراسم کیانوش داشت شلوغی بیش از اندازه مراسم بود یعنی تالاری که مراسم در آن بود چندین بار پر و خالی شد.

کیانوش از کردان اهل حق کرمانشاه بود و از وابستگان مذهبی آیین یا یارسان بود. تعدادی از جامعه اهل حق حضور داشتند و تعداد زیادی از هم‌دانشگاهی‌های دوره لیسانس کیانوش در دانشگاه رازی کرمانشاه آنجا بودند و تعدادی هم از هم‌دانشگاهی‌هایش از دانشگاه علم و صنعت آمده بودند. آقای اشرفی‌زاده، استاد کیانوش در دانشگاه علم و صنعت هم این‌ها را همراهی می‌کرد و صحبتی هم آنجا داشتند و سخنرانی هم در مراسم ختم کردند.

در این مراسم، از خانواده کیانوش هم کسی صحبت کرد و اساساً می‌دانید که خانواده درباره نحوه کشته شدن فرزندشان و پیگیری آن چه می‌خواهند بکنند؟

ببینید، هیچ کدام از اعضای خانواده صحبت نکردند گویا تحت فشار قرار داشتند که هیچ صحبتی از نحوه مرگ کیانوش در مراسم نشود. مراسم به همان شیوه سنتی از آغاز شروع شد‌. به هر حال سن کیانوش خیلی کم بود و در مناطق ما رسم است که وقتی جوانی ناکام از دنیا می‌رود یک سری سمبل‌هایی که در مراسم عروسی‌اش استفاده می‌شود در مراسم ختمش استفاده می‌کنند.

برادران کیانوش هم این کار را کرده بودند و یک ماشین را شکل ماشین عروس گل‌کاری کرده بودند و درب تالار پارک کرده بودند و مرتباً از قسمت زنانه تالار هم صدای هلهله‌هایی می‌آمد که به رسم هلهله‌هایی که برای عروس و داماد می‌کشند از طرف خواهرانش مرتب تکرار می‌شد و فریادهای گریه و شیون مادرش و یا اقوام دیگر کیانوش که فضای آن محل را گرفته بود این‌قدر تاثیر‌گذار بود که هنوز که چند ساعت از حضور من در آن مراسم می‌گذرد تحت تاثیر آن فضا قرار دارم.

گفتید دوستان دانشجو و استاد کیانوش آسا در مراسم ختم حضور داشتند، درباره زندگی و کار او چه صحبتی شد؟

کیانوش یکی از فعالان محیط زیستی در کرمانشاه بود. عضو انجمنی در کرمانشاه بود که در ارتباط با محیط زیست و فضای سبز فعالیت می‌کند. همچنین اهل موسیقی بود. تنبور بسیار زیبا می‌نواخت که دوستانش در این جمع همه به خاطرات تنبور‌نوازی و خاطراتی که در کرمانشاه در کنار کیانوش داشتند، اشاره می‌کردند.

مشخصاً دکتر اشرفی‌زاده، استاد کیانوش در مقطع فوق لیسانس دانشگاه علم و صنعت، در آن نیم ساعت پایانی مراسم سخنرانی داشت که در همان ابتدا تحت تاثیر فضای حاکم در مراسم مخصوصاً صدا‌های گریه و زاری و آن شیوه زاری مادر کیانوش که ایشان خطاب به حاضران اشاره‌ای داشت به سوابق علمی کیانوش و گفت من اعلام می‌کنم که ایران یکی از نخبگان خود را در رشته شیمی از دست داده است.

آقای دکتر اشرفی‌زاده خطاب به مادر کیانوش تأکید کرد که اگر شما فرزندت را از دست دادی من هم یک فرزند، یک شاگرد، یک رفیق و یک نخبه را از دست دادم و متاسفم برای درگذشت کیانوشی که سال‌ها باید بگذرد تا کسی مثل او متولد بشود. روی فضایل اخلاقی ایشان و دانش ایشان در علم شیمی تاکید داشتند. صحبت‌های دکتر اشرفی‌زاده جمع را خیلی تحت تاثیر قرار داد.

مراسم بعد از سخنرانی دکتر اشرفی‌زاده پایان یافت. از طرف خانواده اعلام شد اگر کسانی هستند که می‌خواهند خانواده را تا درب منزل همراهی کنند، می‌توانند همراه شوند و جمعیتی حدود دو هزار نفر که خیلی از آ‌ن‌ها شاخه‌های گل و عکس‌هایی از کیانوش را در دست داشتند، همراه خانواده شدند. مسیر در سکوت کامل و بدون هیچ شعاری طی شد. ولی حضور مأمورین امنیتی و انتظامی در مسیر راهپیمایی مشهود بود. هر چند که برخوردی صورت نگرفت و اتفاقی برای کسی نیفتاد.