| رادیو زمانه > خارج از سیاست > تحولات رسانه ای > فروش آدمک‌های رییس‌جمهور فرانسه و شکایت سارکوزی | ||
فروش آدمک‌های رییس‌جمهور فرانسه و شکایت سارکوزی
رسانه‌های فرانسوی، از شکایت رییس‌جمهور فرانسه، نیکولا سارکوزی از انتشاراتی «ب و ک» به سبب پخش آدمک‌های وی خبر داده‌اند. آقای سارکوزی به عنوان شخص حقیقی، از این انتشارات برای «زیر پا گذاشتن حق پخش تصویر» خود شکایت کرده است. وکیل آقای سارکوزی خواستار جمع‌آوری این عروسک‌ها از بازار فروش و جریمه ۱۰۰۰ یورو در ازای هر ارتکاب جرم از این انتشارات شده است. به احتمال زیاد منظور از عبارت مبهم درخواست، مبلغ ۱۰۰۰ یورو در مجموع برای آدمک‌های به فروش رفته است. وکیل آقای سارکوزی، بابت ضرر و زیان معنوی از انتشارات «تیر پرود» (ناشر مادر انتشاراتی «ب و ک») مبلغ یک یورو را مطالبه کرده است تا با اثبات خسارت معنوی، جنبه‌ی نمادین شکایت و عدم مطالبه‌ی مادی را ثابت کند.
داستان از این قرار است که انتشاراتی «ب و ک» از تاریخ ۹ اکتبر ۲۰۰۸، آدمک‌هایی از نامزدهای دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۷ فرانسه (نیکولا سارکوزی و سگولن رویال) در شمارگان ۲۰ هزار نسخه را روانه‌ی بازار فروش کرده است. فروش این عروسک‌ها در مدت زمان اندک سپری شده، در کتابفروشی‌ها و بر روی اینترنت، مناسب بوده است. بهای فروش این عروسک‌ها کمتر از ۱۳ یورو است. اما نکته‌ی مهم، شیوه‌ی طراحی و اندیشه‌ی پنهان در طراحی این آدمک‌هاست. کیت و جعبه‌ی حاوی این آدمک‌ها، ۱۲ سوزن و دفترچه‌ی راهنمایی را در درون خود دارد که بر روی آن نوشته‌هایی از گفته‌ها و وعده‌های انتخاباتی و یا تکیه‌کلام‌ها و نقطه‌ضعف‌های این دو بر روی آن نقش بسته و در آن خواسته شده است تا بر اساس این دفترچه‌ی راهنما و به شیوه‌ی آدمک‌های افریقایی برای آیین چشم‌زخم یا ابطال طلسم، سوزنی را در مکان تعریف شده، فروکنند. بر روی آدمک سارکوزی ۲۶ عبارت نوشته شده است. عبارت‌هایی مانند «بیشتر کار کنید تا پول بیشتری در آورید»، «برو گم شو، احمق بی‌چاره!» (با اشاره به جمله‌ای که سارکوزی در دیدارش از نمایشگاه کشاورزی پاریس به یکی از شرکت‌کنندگان گفت که حاضر به دست دادن با او نشده بود)، «بی سر و پا» (با اشاره به عبارتی که آقای سارکوزی در زمان تصدی وزارت کشور خطاب به جوانان شورشی حومه‌ی پاریس گفته بود) «پاشنه» (با اشاره به پاشنه‌های بلند کفش وی) که یادآور گفته‌های آقای سارکوزی در مقاطع مختلف پیش و پس از ریاست‌جمهوری وی یا ویژگی‌های فردی وی هستند.
برای نمونه، در این دفترچه آمده است که برای شعار انتخاباتی «بیشتر کار کنید تا پول بیشتری درآورید» سوزنی در شکم آدمک سارکوزی، و برای «برو گم شو، احمق بی‌چاره!» سوزنی در سینه ی آن فرو کنند. آدمکی نیز مشابه خانم سگولن رویال، نامزد حزب سوسیالیست در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۷ فرانسه، اوایل ماه اکتبر امسال در تیراژی محدوتر (۱۲ هزار نسخه) همراه با شعارهای انتخاباتی وی (مانند نظام عادلانه) و تکیه‌کلام‌هایش روانه‌ی بازار شده بود. خانم رویال هم چنین ایده‌ای را نپسندیده ، ولی آن را «بهای شهرت» شمرده است. وکیل خانم رویال هم شکایت از این انتشارات برای «آسیب رساندن به شأن و حرمت شخص انسانی» را امکان‌پذیر دانسته است. در ۱۶ اکتبر امسال، وکیل آقای سارکوزی در نامه‌ای به این انتشاراتی، خواستار جمع‌آوری این عروسک‌ها شده بود؛ اما این نامه، بی‌پاسخ ماند. انتشاراتی «ب و ک» به دلیل جنبه‌ی طنزآمیز و بازی‌گونه‌ی این عروسک‌ها، واکنش آقای سارکوزی را کاملاً نامتناسب شمرده است و به گفته‌های آقای سارکوزی استناد کرده است که در سال ۲۰۰۶ در مقام وزیر کشور وقت، در جنجال مطبوعاتی و حقوقی انتشار کاریکاتورهای پیامبر اسلام در دانمارک و سپس بازنشر آن‌ها در مجله‌ی شارلی- ابدو، گفته بود که «زیاده‌روی در کاریکاتور را بر افراط در سانسور ترجیح می‌دهد.»
این نخستین بار نیست که آقای سارکوزی پس از رسیدن به ریاست‌جمهوری فرانسه برای حفظ حریم خصوصی خود، به شکایت متوسل می‌شود. پیش‌تر وی از شرکت هواپیمایی رایان ایر برای استفاده‌ی بدون اجازه از عکس او و همسرش در تبلیغاتی از این شرکت، شکایت کرده بود. ۱۶ اکتبر نیز در پی انتشار خاطرات ایو برتران، رییس پیشین سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه، شکایتی مبنی بر افترا و دروغ‌پردازی و تجاوز به حریم خصوصی تسلیم دادگاه کرده بود. پیشینه: در سال ۱۹۷۰ ژرژ پمپیدو، آگهی تبلیغاتی برای موتور قایق مرکوری را به سبب استفاده بدون اجازه از تصویر او منع کرد. والری ژیسکار دستن نیز کارت‌های بازی با تصویر خود را (با نام ژیسکارت) که در آن تصویر او در لباس زنانه نشان داده شده بود و در بازی هفت فامیل به تمسخر گرفته شده بود، ممنوع کرد. ژیسکار دستن نمایش فیلم مستند رمون دپاردون (۱۹۷۴) با عنوان بخشی از رقابت (انتخاباتی) را تا ۳۰ سال بعد (۲۰۰۴) به تأخیر افکند.
پرسش اصلی شاید در این نهفته باشد که مرز حریم خصوصی و زندگی شخصی سیاست‌مداران در کجاست؟ این پرسش آن‌گاه از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود که نسلی از سیاست‌مداران ستاره پدید آمده‌اند که از رسانه‌ها برای پیش‌برد سیاست‌های خود بهره می‌برند؛ روابط خوبی با گردانندگان گروه‌های رسانه‌ای دارند؛ و مهم‌تر از همه زندگی خصوصی خود را نیز بیش از پیش آشکار می‌کنند و در راستای جلب محبوبیت سیاسی بیشتر، آن را در برابر دید همگان و رسانه‌ها قرار می‌دهند. آقای سارکوزی نمونه‌ی خوبی برای بررسی و یافتن پاسخی برای این پرسش است. در خلال ۱۷ ماه گذشته از ریاست جمهوری آقای سارکوزی، وی خواسته یا ناخواسته در برنامه‌های گوناگون خانواده‌ی خود را در برابر دیدگان فرانسویان قرار داده است. از حضور پررنگ خانواده‌ی سارکوزی در آیین انتقال قدرت در الیزه، تا ماجرای اختلاف با خانم سسیلیا سارکوزی و طلاق آن دو، و سپس حضور رسانه‌ای همراه با خانم کارلا برونی در انظار عمومی و سفرهای رسمی پیش از ازدواج، نشانه‌های خواست وی برای ارتباطی متفاوت با شهروندان فرانسوی نسبت به پیشینان خود در الیزه، و در برابر رسانه‌های همگانی (به سبک بازاریابی سیاسی آمریکایی و شاید تحت تأثیر نمونه‌ی خانولده‌ی کندی) است. اما این رویکرد، همواره به صورت یک‌سویه و القای یک طرفه از بالا به پایین صورت نمی‌گیرد و مواردی از اطلاع‌رسانی بر خلاف خواسته‌ی سیاست‌مداران را پدید می‌آورد. شکایت آقای سارکوزی را از این زاویه می‌توان نگریست. باید افزود که بیشتر این شکایت‌ها، به گونه‌ای با مجازات‌های سبک شاکی شخصی (شخص حقیقی آقای سارکوزی) و به منظور حفظ حریم شخصی دنبال شده‌اند. اما پرسش مرز امور خصوصی و عمومی نزد سیاست‌مداران هم‌چنان پاسخی جدی را می‌طلبد.  همین موضوع در رسانه‌های فرانسوی: • مجله‌ی لو پوئن • روزنامه‌ی مترو |
||
