«ایران نمی‌تواند حیات آمریکا را به خطر بیندازد»

کاوه اسفندیاری

مرکز کنترل تسلیحات و منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای در تحلیلی تازه به مقایسه توان نظامی متعارف ایران و آمریکا پرداخته و نتیجه گرفته که در مورد تهدید کنونی ایران، گزافه‌گویی شده است.

کارشناسان این مرکز می‌گویند کاخ سفید با بزرگ‌نمایی خطر بالقوه دستیابی ایران به سلاح اتمی، بر تنش موجود در روابط دو کشور می‌افزایند.

کارا اونگ، تحلیل‌گر امور ایران در مرکز کنترل تسلیحات و منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای می‌گوید: «کار خطرناکی است که بگذاریم گمانه‌زنی درباره این که ایران در آینده ممکن است به چه توانی دست یابد، مباحثه در مورد تهدید امروز ایران را تحت‌الشعاع قرار دهد. آمیختن تهدیدهای آینده و امروز، حسی تصنعی از فوریت پدید می‌آورد که آمریکا باید برای دفاع از خود چه کار کند.»

هواپیماهایی مانند اف-۲۲ راپتور آمریکا به مراتب از هواپیماهای فرسوده ایرانی برتر است.

با این حال این تحلیل‌گر، این نکته را خاطرنشان می‌کند که ایران در حال حاضر آمریکا را با چند تهدید روبه‌رو کرده است. ایران می‌تواند به نیروهای آمریکایی در عراق حمله کند و از مجاورت حماس و حزب‌الله برای ضربه زدن به اسراییل بهره بگیرد. اما تقریباً بر اساس هر مقیاس کمّی، ایران در حال حاضر با زرادخانه تسلیحات متعارف خود، تهدیدی متوجه حیات آمریکا نمی‌کند.

یکی از دلایل این استدلال این است که آمریکا در سال مالی آتی، ۹۹ برابر ایران صرف دفاع خود می‌کند. به عبارت دیگر، در حالی که بودجه دفاعی ایالات متحده ۷۱۱ میلیارد دلار است، ایران تنها هفت میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار برای امور نظامی هزینه می‌کند.

در کل، بودجه دفاعی ایران، تنها نیم درصد هزینه‌های دفاعی دنیا را تشکیل می‌دهد و حال آن که آمریکا به تنهایی تقریبا نیمی از هزینه‌های نظامی جهان را به خود اختصاص داده است.

افزون بر این، آمریکا به ازای هر هواپیمای جنگنده ایران، حدود ۱۲.۵ جت تهاجمی دارد و هواپیماهایی مانند اف-۲۲ راپتور آمریکا به مراتب از هواپیماهای فرسوده ایرانی برتر است.

در حقیقت از بین ۲۴ مقوله قابل قیاس، برتری ایران تنها در دو مورد به آمریکا می‌چربد: واحدهای توپخانه (۱۵۰ واحد) و شناورهای گشتی و ساحلی رزمی، موسوم به قایق‌های تندرو (دو برابر)

با این حال، کارشناسان مرکز کنترل تسلیحات و منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای پیش‌بینی می‌کنند این دو برتری در هیچ رویارویی نظامی قابل تصوری، مایه برتری ایران نخواهد شد. تعداد زیردریایی‌های آمریکا ۱۲ برابر ایران است و نسبت تعداد هواپیماهای تجسسی و مخصوص جنگ الکترونیک آمریکا به ایران، ۵۰ به یک است.

بُرد موشک شهاب ۳ ایران (منبع)

جان ایساکس، مدیر اجرایی این مرکز، می‌گوید: «مقایسه توانمندی‌های متعارف نظامی ایران و آمریکا، برتری محرز ایالات متحده را نشان می‌دهد. بهتر است مردم به جای دامن زدن به رجزخوانی دو رهبر نامحبوب (ایران و آمریکا) وقت بیشتری را صرف ارزیابی‌های واقع‌بینانه کنند تا بتوان سیاست‌های هوشمندانه‌ای تدوین کرد.»

مرکز کنترل تسلیحات و منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای هشدار می‌دهد که افتادن سلاحی اتمی به دست ایران، خطرناک خواهد بود و آمریکا باید مانع از چنین تحولی شود؛ ولی توصیه می‌کند که مذاکره مستقیم با ایران بر سر مسأله ایران، آن هم بدون پیش‌شرط، شیوه‌ای است که دولت جورج بوش هنوز محک نزده است.

به گفته این تحلیل‌گران، همان گونه که مقایسه توان نظامی دو کشور نشان می‌دهد، آمریکا می‌تواند از موضع قدرت به مذاکره با ایران بپردازد. آن‌ها به نتایج یک نظرخواهی تازه مؤسسه گالوپ استناد می‌کنند که نشان می‌دهد ۵۹ درصد آمریکایی‌ها معتقدند دیدار رییس‌جمهور آمریکا با ایران، ایده پسندیده‌ای است.

کارا اونگ، کارشناس امور ایران در مرکز کنترل تسلیحات و منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای چنین نتیجه‌گیری می‌کند: «برخورد دیپلماتیک با ایران آسان نخواهد بود و تمام مسائل مورد اختلاف را یک‌شبه رفع نخواهد کرد. ولی رویکردی است که به امتحانش می‌ارزد؛ مخصوصاً با توجه به نتایج مصیبت‌باری که رویارویی نظامی بین آمریکا و ایران به بار می‌آورد.»

جدول مقایسه توان نظامی آمریکا و ایران، را در این‌جا ببینید.