شأن فقیه، تعیین حکم شرکت در انتخابات نیست

رضا شوقی

آیت‌الله منتظری در سایت شخصی‌اش در پاسخ به پرسش‌های ستاره درخشش، خبرنگار ایرانی مقیم آمریکا که از او در مورد انتخابات پرسیده، گفته است:

"وضعیت فعلی کشور مناسب مردم عزیز ایران نیست. مردمی که با‏ ‏شعار "استقلال و آزادی‌" هزینه‌های زیادی را تحمل نمودند، اکنون مورد‏ ‏بی‌مهری مسوولین واقع شده‌اند. آزادی که مورد تاکید اسلام و تصریح‏ ‏شده در قانون اساسی است، مظلوم واقع شده است‌. وجود زندانیان سیاسی به‏ ‏بهانه‌های واهی و مطبوعات توقیف شده فراوان که خیرخواهانه نظرات‏ ‏انتقادی خود را بیان می‌کردند شاهد این مدعاست. نمونه بارز و بسیار تاسف آور آن ردصلاحیت‌های گسترده این دوره از‏ ‏انتخابات است که بدون در نظر گرفتن قانون و مصالح ملی و صرفاً با اغراض‏ ‏سیاسی صورت گرفته است. مخصوصا متهم نمودن رجال سیاسی متدین، به‏ ‏التزام عملی نداشتن به اسلام، گناهی است نابخشودنی که عواقب آن گریبان‏ ‏همه را خواهد گرفت."

آیت‌الله منتظری در ادامه اظهار امیدواری می‌کند که مسوولین تصمیمات خود را تغییر دهند:
‏"امیدوارم مسوولین امر تجدید نظر کلی در رفتار خود نمایند و با کنار گذاشتن‏ ‏خود‌خواهی‌ها، مصالح مردم و اسلام شریف را رعایت نمایند و روشهای‏ ‏ناپسند خود را اصلاح کنند.‏اینجانب به عنوان فردی از افراد این ملت که عمری سردی و گرمی روزگار را‏ ‏چشیده است، به مسوولان امر متذکر می‌شوم ادامه وضعیت فعلی باعث‏ ‏تضعیف کشور در ابعاد داخلی و خارجی است. ‎از فاصله گرفتن حاکمیت و‏ ‏ملت جز بدخواهان کسی سود نمی‌برد، و این مردم رنج کشیده اند که باید تاوان‏ ‏آن را پس دهند; مردمی که برای پیاده کردن احکام حیات بخش اسلام و برای‏ ‏اجرای عدالت سیاسی و اقتصادی به میدان آمدند."

آیت‌الله منتظری در پاسخ خبرنگار هفته‌نامه ایتالیایی "اسپرسو" که پرسیده است: "با توجه به این که مشکلات زیادی از جهت اجتماعی، سیاسی و‏ ‏اقتصادی برای مردم حاصل شده، با انتخابات چه چیزی باید عوض شود؟" می‌گوید:

"در حال حاضر بحث های انتخاباتی داغ است و‏ ‏انتخابات با این شرایط "بلایی" برای مردم ما شده است. شعارهای اولیه و اصیل انقلاب "استقلال، آزادی ،‏ ‏جمهوری اسلامی‌" بود. از برخی از این شعارها فقط اسمش باقی مانده‏ ‏است و از عمل به آن خبری نیست‌. از جمله آزادی و آزادی انتخابات.‏ ‎هنگامی می توان از آزادی آن هم در انتخابات سخن گفت که شرایط به‏ ‏گونه ای عادلانه و مناسب باشد که تمام اقشار و به ویژه نخبگان و افراد‏ ‏متخصص بتوانند وارد عرصه شوند، نه این که افراد خاص با گرایش خاص‏ ‏فقط بتوانند خود را در معرض رأی مردم قرار دهند و بسیار کسانی که‏ ‏لیاقت دارند جرأت حضور نداشته باشند چون هراس دارند به آنها‏ ‏اتهامهای واهی زده شود. ملاحظه می‌کنید که آقایان امسال را سال اتحاد‏ ‏ملی نام گذاشته‌اند ولی به‏ ‏گونه‌ای عمل کرده‌اند که قشر وسیعی رد‌صلاحیت شده‌اند تا جایی که‏ ‏برخی از نمایندگان فعلی مجلس هم از نظر آقایان صلاحیت ندارند. آنها در نطق‌ها و سخنان خود مطابق میل آقایان حرف نزده‌اند. ‏انتخابات آزاد، یعنی مردم انتخاب کننده باشند نه شورای نگهبان و قشر‏ ‏خاص‌، وگرنه این دیگر اسمش "انتصابات " است نه "انتخابات".‏ با این اوصاف چه انتظاری هست که مردم اوضاعشان عوض شود و‏ ‏کشوری که از نظر منابع زیرزمینی مثل گاز، نفت و معادن کشور فقیری‏ ‏نیست‌، مشکلات اقتصادی اش تغییر کند؟ مردم فقط شعارها را شنیدند‏ ‏بدون این که جهت رفع مشکلات آنها اقدام عملی شود، و روز به روز تورم‏ ‏و گرانی سرسام آور مردم را با مشکل روبرو کرده است."

آیت‌الله منتظری در بخش پاسخ به سوال‌های سیاسی، در پاسخ کسی که از او پرسیده است: "به نظر حضرتعالی شرکت در انتخابات چه حکمی دارد؟" بر‌خلاف فقهای فعلی که شرکت در انتخابات را از لحاظ شرعی امری واجب اعلام می‌کنند، گفته است:

‏"تشخیص اینگونه موضوعات بر عهده فقیه نیست‌، خودتان با مشورت با‏ ‏افراد بصیر و خبیر نفیاً و اثباتاً تصمیم بگیرید."

حسین مرعشی، نماینده دور ششم مجلس در وبلاگش در یادداشتی با عنوان "انتخابات- قضاوت ملی" با کنایه به مسائل پاکستان، خبر از نوآوری‌های اصلاح طلبان در امر انتخابات می‌دهد:

‌"پیشرفت جوامع بشری امروزی که متکی به رای مردم هستند در گرو برگزاری عادلانه، آزاد و رقابتی انتخابات است. هر نوع خلل و ضعف در برگزاری انتخابات چه مربوط به قانون باشد و چه مرتبط با اجرا، باعث می‌شود که کشور از قضاوت واقعی مردم به عنوان بهترین داوران محروم شود که این محرومیت منشاء رکود، انحطاط و خدای‌ناکرده فساد در اداره کشور خواهد شد.
آنچه که در انتخابات جاری کشور با آن مواجه هستیم، تلاش وصف‌ناپذیر جناح حاکم برای ایجاد انحراف در قضاوت مردم در مورد مدیریت کشور است. ای کاش جناح حاکم بر دولت و مجلس می‌پذیرفت که قضاوت مردم هر چند به ضرر آنان است ولی به نفع کشوری است که آنان نیز در آن سهیم هستند. البته اصلاح‌طلبان به عنوان رقبای جناح حاکم در حدی از ظرفیت، توان، جسارت، نوآوری و ابتکار هستند که بتوانند در همین مدت کم باقیمانده، راهکاری برای عقیم ‌گذاشتن طراحی‌های عده‌ای معدود ارائه دهند. نه مخالفان اصلاحات قوی‌‌تر از ارتش پاکستان و رئیس‌جمهور نظامی آن هستند و نه اصلاح‌طلبان ضعیف‌تر از حزب مردم پاکستان و نه ردصلاحیت دوستان عزیز ما، غم‌انگیز‌تر از ترور خانم بوتو است. ان‌شا‌ء‌الله در روزهای آتی شاهد نوآوری‌های جبهه اصلاحات، برای پیشبرد امور انتخابات خواهیم بود."

محمد علی ابطحی در "وب‌نوشت" در نوشتاری با تیتر "نقش هنرمندان و بازیگران در انتخابات" به این نکته اشاره می‌کند که شهرت ورزشکاران و هنرمندان می‌تواند به رای آوردن خود آنها یا افراد مورد نظرشان در انتخابات کمک کند. ابطحی ضمن بررسی جوانب مثبت و منفی این مساله می‌نویسد:

"به عقیده‌ی من اگر اجبارهای مخفی و علنی برای استفاده از رأی و نظر و حمایت وجود نداشته باشد، حضور هنرمندان و بازیگران در عرصه‌ی حمایتی از کاندیداها اشکالی نمی‌تواند داشته باشد و کار مفیدی نیز هست. اجبارهای مختلف مثل فشارهای مخفی و علنی از سوی مثلاً مسوولان رسمی فدراسیون‌ها و یا وزارت‌های ذی‌دخل، کار زشتی است که معمولاً خود هنرمندان زیر بار آن نمی‌روند؛ و اگر هم جایی مجبور شوند چنین کنند، مردم آن را می‌فهمند و برای کاندیداها اثر معکوس دارد.
اما شکل دیگر حضور هنرمندان و اصحاب مشهور ورزش این است که خود کاندیدا شوند. در این نوع دخالت سیاسی اصحاب بازی و هنر تنها اگر خود از اصحاب سیاست باشند و احساس نمایند که عنصر مفیدی در مجلس و یا شوراها هستند باید خود را کاندیدا نمایند. چون اگر چنین نباشد استفاده از اشتهاری که به دلیل هنر آنان بوده است و می‌خواهند استفاده‌ی سیاسی از آن نمایند کمی ناجوانمردی و خیانت به اعتماد مردم است. کسانی هم که مسوولان انتخاب کاندیداها برای احزاب و جبهه‌ها هستند اگر افرادی را که صلاحیت کاندیدا بودن ندارند و آنان عنصر مفیدی برای مجلس و یا شوراها نیستند و آنان را معرفی نمایند سوء‌استفاده از اشتهار آنان است و در دراز مدت به شخصیت و اعتبار آن احزاب آسیب می رسانند. تاکنون در ایران هر دو تجربه دیده شده است. بسیاری از هنرمندان کاندیدا شده‌اند و عضو مفیدی برای جامعه خود بوده‌اند؛ و بعضی از این اصحاب اشتهار بوده‌اند که در مجلس و یا شوراها رفته‌اند و فقط شهرت خود را از دست داده‌اند و برای مردم هم مفید نبوده‌اند. در یک جمله، سوء‌استفاده از هنرمندان و یا بازیکنان چه توسط گروه‌ها و چه خود کاندیداها کار ناصوابی است که باید از آن پرهیز شود. هم چنان که استفاده‌ی صحیح و مفید هم امری پسندیده است."

ید‌الله اسلامی در وبلاگ "نسیم دشت" گزارشی از نشست اعضای مجمع نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی در باشگاه وزارت کار و امور اجتماعی را آورده است.
در این نشست ید‌الله اسلامی گزارش شورای مرکزی مجمع نمایندگان درمجمع عمومی بیست و نهم را ارائه کرده و در ضمن آن به این نکات اشاره داشته است:

"اما درمورد انتخابات هشتم باید چند نکته مورد توجه باشد. در این انتخابات رد‌صلاحیت برنامه‌ریزی و مهندسی شده اصلاح طلبان درسراسر کشور صورت گرفته است‌. اکثر کرسی‌های مجلس قبل از انتخابات ۲۴ اسفند تعیین تکلیف شده‌اند‌. بهانه‌های غیر‌منطقی و غیر‌قانونی مبنای رد بوده است، مثل شرکت در تحصن که امری غیر‌قانونی نیست و درقانون اساسی به رسمیت شناخته شده است‌. همانند نامه نوشتن به رهبری که امری معمولی است و بهانه مناسبی نیست و یا اظهار نظر درمورد پرونده هسته‌ای که به سرنوشت همه بستگی دارد و نمی‌تواند این اظهار‌نظرها دلیلی برای رد‌صلاحیت شناخته شود‌.
نوعی تقسیم کا‌ر بین هیأت‌های اجرایی و نظارت و شورای نگهبان صورت گرفته است‌. رد‌ صلاحیت گسترده و تأیید اندک برای اثرگذاری برافکار مردم برای خلا‌ف جلوه دادن نظران اصلاح‌طلبان درمورد رد‌صلاحیت گسترده نیروها‌ی اصلاح‌طلب‌. درحالت بی‌تصمیمی قرار دادن اصلاح‌طلبان با امید برگشت نیروهای اصلاح‌طلب به میدان انتخابات‌. مجمع نمایندگان مفهوم انتخابات‌؛ مفهوم رقابت ومفهوم نظارت‌، ومفهوم قانون اشاره داشته وبسیاری ازآنچه را که این روزها می‌گذرد با مفاهیم یاد شده هم خوان و دارای سازگاری نمی‌بیند."

اسلامی در ادامه نکاتی از گزارش صفدر حسینی را هم آورده است:

"گزارش آقای صفدر حسینی از روند بررسی صلاحیت‌ها نیز مورد توجه قرار گرفت. وی به آمار ثبت کنندگان اشاره کرد و گفت: درتمام کشور ۹۰۰ نفر از گرایش‌های گوناگون اصلاح‌طلب ثبت نام کردند که برخی از نیروهای مستقل نیز در این آمار جای می‌گیرد...درپایان گزارش او آمده است که از ۲۵۵ کرسی به غیر ازتهران تنها ۸۶ کرسی برای رقابت باقی مانده است که از این ۸۶ نفر ۴۰ نفر افراد ردیف نخست ما هستند و رقابت دراین چهل کرسی معنادار است که نیمی از اینها شانس ورود به مجلس را دارد. بقیه این ۸۶ کرسی افراد دست چندم ما هستند و شانس رای آوردن آنها کم است."

اسماعیل آزادی در وبلاگ "وب‌قلم" ذیل تیتر "گاف بزرگ" می‌نویسد:

"لطفاً به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:
۱. داشتن صلاحیت برای مجلس خبرگان مهم‌تر است یا مجلس شورای اسلامی ؟

۲. آیا می‌توان همزمان برای هر دو مجلس ثبت نام کرد؟

۳. آیا کسی که در مجلس خبرگان تایید صلاحیت شود صلاحیت نامزدی مجلس شورای اسلامی را دارد؟

۴. آیا در زمستان هم می‌توان یک بام و دو هوا داشت ؟

‌۵. آیا ۱۰۰ که آید ۹۰ هم در اوست؟

۶. گاف کیلویی چند است؟

بر اساس شنیده‌های موثق آیت ا...موسوی تبریزی نامزد نمایندگی مجلس خبرگان از تبریز به طور همزمان برای مجلس شورای اسلامی در قم نیز نامزد شده است.
صلاحیت آیت‌ا... موسوی تبریزی برای مجلس خبرگان تایید شده است اما صلاحیت ایشان برای مجلس شورای اسلامی رد شده است.

در واقع آقای موسوی تبریزی به عنوان یک مجتهد می‌تواند در مجلس خبرگان باشد اما برای مجلس شورای اسلامی صلاحیت ندارد.

به هر حال اتفاقی است که افتاده و از این پس:

۱. اگر ۹۰ آید ۱۰۰ در اوست

۲. در زمستان هم ممکن است که یک بام و دو هوا داشته باشیم.

۳‌. در مورد قیمت گاف هم باید از شورای محترم نگهبان استعلام کرد."

امیر در وبلاگ "ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم" در مطلبی با عنوان "اندیشه‌های شهید مطهری در زباله‌دان تاریخ" می‌نویسد: "در روزهایی که همه چیز شده است انتخابات و رقابت و به قول بعضی‌ها بداخلاقی‌های انتخاباتی اگر کمی دقت کنیم می‌بینیم که از شعار تا عمل هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم.
در ابتکاری جدید پس از رد ‌صلاحیت همه کسانی که حتی سر سوزنی به اخلاق و روشهای آقایان انتقاد داشتند و یا حتی بر وفق مراد آنان نبود (هر کس با ما نیست بر ماست) شورای نگهبان بصورت کتره‌ای (املای آین کلمه را بلد نیستم شما بخوانید فله‌ای) هر روز صلاحیت ۲۰۰ نفر از آنان را تأیید می‌کند و در نظر همگان این کار به‌به و چه‌چه دارد. غافل از اینکه هیچ چیز عوض نشده است.

بسیاری از آنان که در دوران جنگ خون دل خوردند تا آقایان در حوزه ها از سنگر دین حفاظت کنند هنوز انگ عدم التزام به اسلام را یدک می‌کشند. روزهایی که حضرات در ناکجا‌آباد بودند برخی از این کافران از خدا بی خبر امروز که نه اسلام را می شناسند و نه ولایت را در خوزستان در زیر گلباران دشمن از همین اسلام و مملکت اسلامی دفاع می‌کردند.

آری همین مسلمانان امروز و دوستان از آش داغ تر آنها اگر عنوان فوق را بخوانند می‌گویند توهین به شهید مطهری غافل از اینکه توهین در عمل آقایان است، نه بیان عمل آنان توسط من.

شهید مطهری می‌گوید "باید به آن درجه از آزادی برسیم که کمونیسم را در دانشگاه های ما کمونیست‌ها تدریس کنند نه من اسلامگرا" این امر تا کجا رسیده است؟ تا چند سال آینده به آن می‌رسیم؟ آیا افق روشنی می‌بینیم؟"

امیر ادامه می‌دهد:
"رد‌صلاحیت افراد در انتخابات را از چند جهت می‌توان بررسی کرد: اول اینکه برخی از افراد حق شرکت در انتخابات را ندارند چون ما نمی‌خواهیم. دوم اینکه افرادی که رد صلاحیت می شوند و همفکران آنان نباید در انتخابات شرکت کنند چون آقایان توان رقابت با آنان را ندارند و اگر آنها باشند شکست می‌خورند و این اصلاًْ به صلاح نیست.

سوم اینکه مردم ما قدرت تشخیص ندارند و نمی توانند درک کنند چه کسی شایسته قانونگذاری است و بجای شرکت در انتخابات باید در انتصابات شرکت کنند. چهارم اینکه برای برقراری اسلامی که ما می شناسیم و ما می خواهیم باید از تمام ابزار و امکانات استفاده کرد. در واقع هدف که مقدس باشد وسیله توجیه شده است."

"وبلاگ تحلیلی طیف هواداران دکتر... " که توسط حامیان یکی از نامزدهای شهر لامرد اداره می‌شود در یادداشتی به اصلاح‌طلبان و افراد رد‌صلاحیت شده تاخته و در عباراتی که در واقع می‌توان آن‌ها را ذم‌بما یشبه المدح دانست این طیف را این گونه توصیف کرده است:

"با عنایت به سوابق نه چندان درخشان برخی از کاندیداهای اصلاح‌طلب منطقه همانگونه که از قبل، قابل پیش‌بینی بود هیأت های اجرایی در سطح منطقه و استان،مهر رد صلاحیت با عناوین مختلف از جمله سوء شهرت، داشتن سوابق کیفری و قضایی، عدم التزام عملی به ولایت فقیه و ... را بر نام اکثر آنان زدند. رد‌صلاحیت این افراد اعتراض شدید هواداران، نشریات و سایت‌های حامی این طیف را در منطقه به همراه داشت.
صرف نظر از سوابق برخی از این افراد در سمت‌های امامت جمعه، فرمانداری، وزارت اطلاعات، دادگستری، ریاست فرودگاه و‌... باید این نکات را در نظر داشت که:

آیا صرف داشتن امامت جمعه یک منطقه، دلیل بر صلاحیت شخص می‌باشد؟

آیا داشتن سوابق اجرایی در مناصب اجرایی و قضایی دلیل بر صلاحیت شخص می‌باشد؟

آیا سوابق مبارزاتی قبل از انقلاب و زندانی و شکنجه شدن در راه پیروزی انقلاب اسلامی صلاحیت شخص را احراز می‌کند؟

آیا برادر شهید و از خانواده شهید بودن کافیست؟"

مرتبط:
انتخابات مجلس هشتم و وبلاگستان
انتخابات مجلس و وبلاگستان

عبدی، مرعشی، شکوری راد و انتخابات

وبلاگ نویسان و تحریم انتخابات مجلس

دلایل وبلاگ‌نویسان برای مشارکت در انتخابات

انحلال سیاست

اکبر اعلمی، رضا حجتی، شهاب الدین طباطبایی

یک کرسی هم یک کرسی است

‌تاییدیه می‌خواهی بیا شورای نگهبان توبه کن