ترکیه از نفوذ کردها در منطقه می‌ترسد

رضا جمالی

چهار روز از ورود ارتش ترکیه به شمال عراق و تهاجم گسترده به مواضع حزب کارگران کردستان ترکیه موسوم به پ.ک.ک، می‌گذرد. بنابر گزارش‌ها دراین درگیری‌ها تعداد نامعلومی کشته و زخمی شده‌اند و دولت خودمختار کردستان عراق نسبت به ادامه‌ی حملات ارتش ترکیه، هشدار داده است. در ارتباط با این حملات نظامی، با صلاح‌الدین حسن عبدالکریم، روزنامه نگار کرد عراقی که به تازگی از منطقه‌ی درگیری‌ها به اروپا بازگشته است، گفت و گویی انجام دادم.

نخست وزیر ترکیه با اشاره به حمله‌ی ارتش این کشور به شمال عراق اعلام کرده که ترکیه باید به اهداف خود در شمال عراق که همان نابودی پایگاه‌های حزب کارگران کردستان است، برسد. چه اهداف دیگری را ارتش ترکیه در حمله به شمال عراق دنبال می‌کند؟
دولت ترکیه از روز اول حمله همیشه گفته که ما می‌خواهیم گروه پ.ک.ک را از بین ببریم. ولی من فکر می‌کنم که آنها اهداف دیگری دارند. مخصوصاً آنها از وجود دولتی کرد در شمال عراق خوشحال نیستند، و فکر می‌کنم از پشت پرده چیز دیگری می‌خواهند و پ.ک.ک، بهانه‌ای است که آنها همیشه بکار می‌برند برای اهداف دیگر.

منظور شما از هدف‌های دیگر چیست آیا در مورد وضعیت شهر کرکوک هست؟
همانطور که گفتم، ابتدا مساله‌ی پ.ک.ک است. ولی دلیل دیگرش ترس از قدرت گرفتن کردها در منطقه هم هست و بعد مساله منطقه‌ی کرکوک مطرح است. چون بعضی از ترکمن‌های عراقی‌، از حمله ترکها پشتیبانی می‌کنند مثل گروه جبهه ترکمانی.

همچنین ترکیه می‌خواهد قرارداد ۱۴۰ را نیز تحت تاثیر قرار دهد که بر اساس آن می‌بایستی اعراب مهاجر به کرکوک، یعنی به جای اولیه خودشان برگردند و سپس رفراندوم برگزار ‌شود که این شهر در منطقه اقلیم کردستان قرار گیرد و یا بیرون از دولت مستقل کرد اداره شود. قرار بود تمام این کارها در سال ۲۰۰۷ تمام بشود ازینرو دولت ترکیه از اجرای این قرار داد خشنود نیست.

گفته می‌شود حمله ترکیه به شمال عراق با تایید آمریکا انجام گرفته درحالی که آمریکا مایل نیست ثبات و امنیت شمال عراق به هم بریزد. چه ارتباطی است بین این قضیه که آمریکا از یک طرف خواهان ثبات و امنیت در شمال است و از طرف دیگر با ترکیه همکاری اطلاعاتی می‌کند که به شمال عراق حمله شود؟ این پارادوکس را چطور شما می‌بینید؟
من فکر می‌کنم آمریکا، اهداف خاص خودش را در منطقه دنبال می‌کند چون واحدهای نظامی زیادی از آمریکا در داخل ترکیه است. از طرف دیگر هم از ترکیه خواسته که حمله‌ی نظامی‌اش محدود باشد، چون می‌خواهد که هر دو طرف درگیر راضی باشند.

برگردیم به واکنش‌ها نسبت به حمله‌ی ترکیه به شمال عراق. فکر می‌کنید نقش کشورهایی مثل ایران و سوریه در اینگونه حملات چیست؟
فکر می‌کنم سوریه و ایران، فعلاً سکوت اختیار کنند تا ببینند وضعیت چطور می‌شود از طرفی نیروهای دیگری مثل پژاک هم وجود دارد که بال دیگری از پ.ک.ک هستند. اینها هم داخل ایران هستند و از آمریکا کمک می‌گیرند که به ایران حمله بکنند. پژاک الان نیروهای خودش را در مرز جمع کرده تا به نیروهای پ.ک.ک، کمک کند.

پس به نظر شما ایران و سوریه از حمله‌ی ترکیه به شمال عراق خشنود هستند؟
از طرفی برای آنها خوب است و از طرفی نه. فکر نمی‌کنم.

تاثیر حمله‌ی ترکیه بر ثبات و امنیت کردستان عراق را در دراز‌مدت چطور شما پیش‌بینی می‌کنید؟
‌قطعاً تاثیر مثبت ندارد. چون مرز شمالی برای کردستان خیلی مهم است، اغلب کارهای بازرگانی و تجارتی، از آن مرز انجام می‌شود. اگر جنگ ادامه پیدا کند، اقتصاد کردستان از بین می‌رود. اغلب شرکت‌های جهانی از آن راه می‌آیند و می‌روند. اینها همه برای کردها مشکلات زیادی را بوجود می‌آورد.

بطور کلی موضع رسمی دولت محلی کردستان در قبال گروه پ.ک.ک، چیست؟ آیا این گروه از نگاه دولت محلی کردستان عراق، به عنوان یک گروه تروریستی قلمداد می‌شوند و یا با عنوان یک جنبش مبارز به آنها نگاه می‌کنند‌؟
کردهای عراق حزب دموکرات کردستان و اتحاد میهنی کردستان چندبار با پ.ک.ک، مثلاً در سال ۱۹۹۵جنگیدند و خواستند که پ.ک.ک را از منطقه‌ی مرز بیرون برانند ولی پیروز نشدند چون آن نقطه، منطقه اسانی نیست. ولی بطور کلی فکر می‌کنم کردها می‌خواهند مساله‌ی کردهای ترکیه، پ.ک.ک، از طریق سیاسی حل بشود و نه از طریق جنگ. ولی تا حالا دولت اقلیم کرد، مستقیماً نگفته که پ.ک.ک، یک گروه تروریستی است. اخیراً مسعود بارزانی گفته که ما وقتی به آنها می‌گوییم تروریست، که با ترکیه مذاکره نکنند ولی آنها می‌خواهند که با ترکیه مذاکره کنند و این ترکیه است که نمی‌خواهد. چون ترکیه اصلاً به موجودیت قوم کرد در این کشور اعتقادی ندارد و به آنها مانند یک ترک کوهستانی نگاه می‌کند.