شماره حسابی برای همدلی با تهیه کنندگان «سنتوری»

فرهاد سامانی

روزنامه اعتمادملی از خریداران کپی غیر مجاز فیلم سنتوری خواست تا مبلغی به حساب مشترک* داریوش مهرجویی و تهیه کننده این فیلم واریز کنند.

به نوشته این روزنامه این اقدام با هدف مبارزه با تکثیر غیرقانونی این فیلم انجام می‌گیرد. «این طرح می‌تواند قبل از هر چیز به همدلی و وفاق در سینما خصوصا سینمای فرهنگی و مستقل بینجامد. شاید مبلغ 1000 یا 1500 تومان بهای یک بلیت که از سوی خریداران این سی‌دی یا بینندگان آن به حساب تهیه‌کننده و کارگردان آن واریز می‌شود، مبلغ چندانی نباشد و همگان، حتی آنهایی که این سی‌دی را نخریده‌اند، مایل به همراهی با این طرح باشند، اما باید بدانیم که عواید این حرکت بیش از هر چیز به ثبات سینمای مستقل کمک می‌کند.»

داریوش مهرجویی

داریوش مهرجویی در این باره به اعتماد ملی گفته است: «من شخصا با این ایده موافقم. ژست قشنگی است و یک نوع وحدت و همدلی را می‌رساند. ما می‌توانیم شماره حسابمان را اعلام کنیم، ولی امیدوارم مردم عزیز در جریان باشند که ما محتاج نیستیم و هرچه به حسابمان واریز شود، صرف امور خیریه می‌شود.»

فرامرز فرازمند تهیه کننده سنتوری در این باره اعتماد ملی گفت: «اینجا مساله پول در میان نیست. ما باید به ضربه روحی فکر کنیم که به مهرجویی و بقیه عوامل فیلم وارد شده است. بحث من این است که می‌گویم اگر قرار بود سنتوری اکران نشود، چرا پروانه ساخت دادید؟!» او همچنین درباره این ایده گفت: «من قبلا هم گفته بودم که اگر سنتوری فروش داشت 50 درصد آن را صرف امور خیریه می‌کنم.»

این پیشنهاد البته با مخالفت‌هایی هم روبرو شده است. مصطفی در نظرخواهی سایت هنوز نوشته است: «به نظرم اصلن ایده خوبی نیست. به جای اینکه مردم رو مجاب به نخریدن فیلم قاچاق کنیم با این کار اون‌ها رو تشویق به خرید این فیلم می‌کنیم. بر فرض که با این کار گوشه‌ای از ضرر تهیه کننده جبران بشه، آیا ضرری که به نوعی به سینماداران هم وارد شده جبران می‌کنه؟ آیا این کار به نوعی راه رو برای ادامه قاچاق فیلم هموار و توجیه نمی‌کنه؟ به نظرم که می‌کنه»

در همین حال امروز پیامکی(SMS) منشتر شد که از دریافت کنندگان می خواست فیلم سنتوری را به صورت غیرمجاز از دست فروش ها نخرند و این پیام را برای دیگران نیز بفرستند.

عرضه غیرمجاز فیلم سنتوری بحث‌ها و نظرات متفاوتی را در وبلاگستان ایران پدید آورده و به یکی از موضوعات داغ در سایت بالاترین و دنباله تبدیل شده است.

عده ای معتقدند که با تحریم همگانی دستفروشان می‌توان جلوی ضرر مالی ناشی عرضه غیرمجاز این فیلم را گرفت. از سوی دیگر عده‌ای معتقدند که این فیلم به سرعت در حال تکثیر و توزیع است و نمی توان تحریم خرید کپی غیر مجاز آن امیدی داشت. رضا هاشمی دراین باره می نویسد: «به هر حال یکم دچار عذاب وجدان میشی و دوست نداری فیلمی را بخری که این همه بلا سرش آمده. الان که فیلم تموم شده تنها چیزی که بهش فکر نمی‌کنم خود فیلمه! نمی‌دونم کار درستی کردم که خریدمش یا نه! به هر حال این فیلم به دست خیلی میرسه و میبنندش. برای تهیه کنندگانش که بازگشت سرمایه نخواهند داشت متاسفم. اما اگر یک حساب اعلام کنند پول بلیط را به حسابشان میریزم.»

تکثیرغیر مجاز فیلم سنتوری از آنجا آغاز شد که یک سایت اینترنتی فیلم را در دوبخش برای دانلود کابران قرار داده بود. مسوولان سایت حتی امکان نمایش آنلاین آخرین ساخته مهرجویی را نیز فراهم کرده بودند.

خبرگزاری فارس خبر از کشف 1400 نسخه قاچاق این فیلم را داده است. اما هم اکنون فیلم سنتوری به صورت DVD و CD با قیمت 2 تا 4 هزارتومان توسط فروشندگان غیرمجاز فیلم‌های خارجی و داخلی در سطح شهر تهران عرضه شده است.

یک فروشنده به روزنامه اعتماد ملی گفته است: «فروش تقریبی قاچاق این فیلم در کمتر از 2، 3 روز می‌تواند 150 تا 200 میلیون تومان باشد؛ ثروتی که هم از فروش هر نسخه آن به قیمت 50، 60 هزار تومان به تکثیرکننده‌های مختلف در سراسر شهر به دست می‌آید و هم درصدی از فروش‌های آن از تک‌تک نسخه‌های قاچاق در اختیار فروشندگان اصلی پدید می‌آید.»

داریوش مهرجویی از مردم خواسته این فیلم را نخرند: «خریدن این نسخه‌ها از نظر شرعی حرام است. صاحبان فیلم راضی نیستند. این یک سرقت هنری است»

فرامرز فرازمند تهیه کننده این فیلم با انتقاد از اکران نشدن سنتوری به ایسنا گفت: « چه فایده که دست‌هایی در کار بود که "سنتوری" تعطیل و ورشکست شود. چرا باید مسئولین به درخواست‌ها، نامه‌های ما جواب ندهند و اثری نگذارند، چون حتما ما جزو ناخودی‌های سینما هستیم و باید از گردونه خارج شویم، 2 سال زحمت و مشقت و ناراحتی برای تولید و حفظ یک اثر آموزنده و تاثیرگذار دستمزدی چنین در پی‌داشت که از مدیران فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کردیم، مردم جواب‌ ما را در جشنواره 25 دادند و آن را انتخاب کردند.»

فیلم سنتوری از داریوش مهرجویی

در همین حال کانون کاگردانان سینما از وزرات ارشاد خواست تا هرچه زودتر زمینه اکران این فیلم را فراهم کند. علیرضا رئیسیان در این باره می‌گوید: «وقتی فیلمی به شکل وسیع قاچاق می‌شود، چندین‌ برابر مخاطب سالن به صورت پنهانی و غیرقابل کنترل نسخه‌ی اصلاح نشده‌ آن را به تماشا می‌نشینند. بنابراین باید پرسید بازتاب تأثیر مخاطب در کدام یک از این دو صورت موجه‌تر است؟!»

مرتضی شایسته رئیس اتحادیه تهیه کنندگان فیلم، در گفتگو با سایت فردا دلایل اکران نشدن این فیلم را بهانه هایی واهی خواند و گفت: «فیلم سنتوری غیر از تهیه کننده در دست افراد دیگری هم بوده که طی رفت و آمدها به سرقت رفته و توزیع شده است. از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخواست کرده‌ایم که خسارات وارده به تهیه کننده فیلم محاسبه و پرداخت شود.» وی افزود: «بهتر است به جای تمام صحبت‌ها پرسیده شود که چرا این فیلم تا امروز اکران نشده که حالا مجبور باشیم ضرر یک تهیه کننده را جبران نماییم.»

مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی سینمای وزارت ارشاد مسئولیت عرضه غیرمجاز این فیلم را برعهده تهیه کننده فیلم دانست و به ایسنا گفت: «نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم، فیلم سنتوری از چه مرحله‌ای وارد عرصه‌ قاچاق شده است، اما در هر حال مسئولیت این ماجرا با شخص تهیه‌کننده فیلم است.»

محمود اربابی در گفتگو با ایسنا افزود: «فیلم سنتوری قبل و بعد از نمایش درجشنواره‌ فیلم فجر در اختیار تهیه‌کننده بوده است و بارها از اداره نظارت خود بنده مستقیما با تهیه‌کننده در ارتباط بودم که با توجه به ماده 5 فعلا صلاح نیست فیلم اکران شود. به طور مرتب از آن‌ها می‌خواستم مراقبت‌های لازم را از نسخه‌ی فیلم انجام بدهند.»

وی درباره اکران سنتوری که اکنون در سینماهای آمریکا و کانادا به نمایش درآمده گفت: «سنتوری در برهه‌ای از زمان پروانه نمایش داخلی داشت، اما برای خروج از کشور باید پروانه می‌گرفت، همه‌ این مراحل نشان می‌دهد که فیلم به شکل طبیعی مورد سرقت قرار گرفته است و تهیه‌کننده نمی‌دانم به چه دلایلی موضوع نمایش خارجی این فیلم را با ما پیگیری نکرده است؟!»

مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی سینمای وزارت ارشاد درباره‌ پیگیری‌های انجام شده توسط وزارت ارشاد برای جلوگیری از نمایش غیرقانونی فیلم به ایسنا گفت: «روزی که اطلاع یافته‌ایم فیلم در سایت خارجی دانلود شده است، تمام تلاش خود را انجام دادیم که این سایت‌ از نظر قانونی فیلتر بشود و از طریق مراجع قانونی در سطح شهر این سی‌دی غیرمجاز جمع‌آوری شود.»

آخرین ساخته داریوش مهرجویی که در جشنواره بیست و پنجم فیلم فجر با 95‌ درصد بهترین فیلم تماشاگران انتخاب شد. پس از آن با وجود حذف صدای محسن چاووشی خواننده تیتراژ و با وجود رایزنی‌های متعدد تهیه کننده با وزارت ارشاد، این فیلم مجوز اکران نگرفت.