وداعی دوباره با فریدون فرخزاد

اختر قاسمی

از «اينجا» بشنويد

فریدون فرخزاد، خواننده و هنرمند ایرانی، که به شوهای تلویزیونی‌اش از جمله شو «میخک نقره‌ای» مشهور بود، ۱۵ سال پیش در مرداد ۱۳۷۱ در کشور آلمان کشته شد. ديروز (شنبه) پیکر این هنرمند به مکان دیگری در شهر بن آلمان انتقال یافت. در همین رابطه گفت‌وگوی تلفنی داشتیم با همکارمان اختر قاسمی در آلمان. او در ابتدا از علت جابه‌جایی پیکر فرخزاد برای ما می‌گوید:

می‌دانید که حدود ۱۵ سال پیش وقتی که فریدون فرخزاد به دست عده‌ای ناشناس به قتل رسید، چون خانواده‌شان ممنوع‌الخروج بودند، نتوانستند به آلمان بیایند و پیکر ایشان را تحویل بگیرند و به خواست خودشان، در یک قبرستان دائمی به خاک بسپارند.

این بود که پیکر فریدون فرخزاد روی دست پلیس آلمان مانده بود و نمی‌دانست که با آن چه کار کند. یکی از دوستان آقای فریدون فرخزاد به نام آقای قلی‌پور، با دادن مشخصات خودشان به پلیس آلمان، از پلیس آلمان خواستند که پیکرشان را به وی تحویل بدهند تا آقای قلی‌پور مقدمات کار ‌خاکسپاری را به‌عهده بگیرند.

نمایی از تشییع جنازه فریدون فرخزاد

پلیس آلمان هم با گرفتن مشخصات این شخص، حاضر شد که این کار را بکند و آن موقع، این جا در قبرستانی در بن، در منطقه‌‌ای که به آن نوردفريدهوف (Nordfriedhof) می‌گویند و در شمال این قبرستان، جایی بوده از طرف شهرداری برای کسانی که خانواده نداشتند یا کسی را نداشتند و پولی بابت این زمین نیز نمی‌بایستی پرداخت می‌شد.

ولی این گونه زمین‌ها، بعد از ۱۵ سال دوباره با خاک یکسان می‌شوند و استفاده‌ی دیگری ازشان می‌کنند. این بود که وقتی ۱۵ سال از این تاریخ گذشت، شهرداری شهر بن با ایرانیان تماس گرفت و گفت که ما می‌خواهیم اینجا را با خاک یکسان کنیم و استفاده‌ی دیگری بکنیم.

اين بود که آقای قلی‌پور با آقای میرزا آقا عسگری (مانی) تماس گرفتند (چرا که ایشان کتابی در رابطه با زندگی فرخزاد نوشته‌اند) و این بود که آقای مانی و آقای قلی‌پور با خانواده‌ی فریدون فرخزاد که خانم پوران فرخزاد خواهر ایشان باشند، تماس گرفتند. خانم پوران فرخزاد، آقای قلی‌پور را وکیل کردند که ایشان مختار باشند که زمینی را بتوانند بگیرند و یک قبر دائمی برای آقای فرخزاد بخرند و ایشان را دوباره آن جا به خاک بسپارند.

هزینه‌ی قبر جدید را از کجا تأمین کردند؟

خود آقای قلی‌پور متحمل شدند. آقای قلی‌پور از دوستانشان بودند، گفتند که من آن موقع نمی‌دانستم این محل، محلی است که بعد از ۱۵ سال دوباره با خاک یکسان می‌شود. می‌دانید که در آلمان خرید قبر خیلی گران هست. یعنی چندین هزار یورو قيمت دارد و این است که خیلی‌ها، حتی این مشکل را هم دارند که بعد از فوتشان به چه صورت به خاک سپرده شوند. برای همین است که شهرداری یک چنین امکانی را برای کسانی که نمی‌توانند این مبلغ را بپردازند، گذاشته است. ولی بعد از ۱۵ سال،‌ همان طوری که گفتم، دوباره با خاک یکسان می‌شود.

آرامگاه فریدون فرخزاد

الان پیکر فریدون فرخزاد را به کجا می‌برند؟

ایشان در همان قبرستان، در محلی که توانستند خریداری کنند، به خاک سپرده شدند. یعنی الان ایشان در یک محل دائمی هستند و این قبر خریداری شده توسط آقای قلی‌پور و دیگر دوستان فرخزاد یک قبر دائمی است.

الان مردم جمع هستند و من هم کنار قبر هستم و یکی یکی، ایرانیان با دسته‌گل‌هایی در دست بر پیکر فریدون فرخزاد گل می‌بارند تا بعد هم مسئولین گورستان، خاک را به روی پیکر ایشان بریزند و با همه برای بار دوم وداع می‌کند.

برای انتقال پیکر مراسم خاصی در نظر گرفته شده بود؟

بله. این مراسم از امروز صبح ساعت ۱۱ در گورستان نوردفريدهوف بن شروع شد. ایرانیان همین‌طور با دسته‌های گل در در دست، با پرچم، همه واقعاْ از جاهای مختلف و از کشورهای مختلف اروپایی، اینجا حضور به هم رساندند.

ابتدا خود آقای قلی‌پور صحبت کردند در همین موردی که من الان خدمتتان عرض کردم و بعد از آقای قلی‌پور، آقای مانی میرزاآقا عسگری، در رابطه با فریدون فرخزاد صحبت کردند. سپس خانم لیلی گلزار قطعه شعری از خود ایشان خواندند.

بعد هم خانم جوان دیگری، یکی‌-دو آهنگ فریدون فرخزاد را با کمک آقای مانی بازخوانی کردند که برنامه خیلی مورد استقبال قرار گرفت و مردم تمام با دست زدن حمایت خودشان را از این برنامه، و همدلی و همبستگی خودشان را از فریدون فرخزاد و خانواده‌اش نشان می‌دادند.

الان من دارم می‌شنوم که آقای قلی‌پور از مردم می‌خواهد که از قبر دور بشوند تا این که مسئولین گورستان بتوانند که کار خودشان را انجام بدهند.