رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۳ دی ۱۳۸۸
سفرنامه‌ی ارمنستان- بخش یکم

ايروان؛ شهر دختران خوش‌پوش

مانی پارسا

چندی پیش سفری داشتم به کشور ارمنستان. همیشه حیف‌ام می‌آمد که ما ایرانیان چقدر در مورد این همسایه خود کم می‌دانیم. همسایه‌ای قدیمی که از سپیده‌دم تاریخ ایران همیشه با او بوده. نام «ارمنی» نامی است که ایرانیان باستان به این قوم داده بودند و خود ارمنیان خود را «های» می‌نامند. همین نام «ارمنی» که در زبان فارسی باستان به‌کار می‌رفته از طریق ایران و یونان به دیگر زبان‌های جهان راه پیدا کرده.


ایروان، آرارات بزرگ و کوچک

از هواپیما که پیاده شدم شب بود. پس از کمی راه رفتن روی آسفالت فرودگاه خود را با گروهی پانک و چند تا پیرزن در خرابه‌ای تاریک یافتم. آن‌ها هم‌سفران‌ام بودند و خرابه هم قسمت‌هایی از فرودگاه بود که در دست تعمیر به نظر می‌آمد. از تاریکی‌ها که گذشتیم به سالن فرودگاه رسیدیم. در آنجا دو چیز جلب توجه می‌کرد. یکی روسی بودن تمام مأموران امنیتی و کنترل گذرنامه، و دوم، قـُرُق کردن بیلبوردهای تبلیغاتی فرودگاه توسط تبلیغات رستوران‌های ایرانی ایروان.

صبح از پانسیون درآمدم و وارد خیابان شدم. دو قله آرارات بزرگ و آرارات کوچک چنان زیبا و باابهت بر شهر مشرف بودند که چشمانم را دقایقی به خود خیره کردند. به تراسی وسیع رسیدم که از زیر آن می‌شد توسط چندهزار پله بتنی به مرکز شهر رسید. زیر این پله‌ها هم فضای سرپوشیده بزرگی بود که در آن زنجیره‌ای از پله‌های برقی، افرادی که حوصله پله‌نوردی نداشتند را به بالا می‌آورد. بعداً از مردم شنیدم که شخص ارمنی ثروتمندی از آمریکا هزینه ساخت این مجموعه‌پله‌ها که کاسکاد نام دارد را تقبل کرده تا برای شهر یک جاذبه توریستی ایجاد کند. روی سطح مجموعه که راه می‌رفتی دختر و پسرهای عاشق را می‌دیدی که در لابه‌لای گل‌ها نشسته‌اند.

به مرکز شهر که رسیدم بوی کباب کوبیده بلند بود. کباب کوبیده‌هاشان حرف ندارد. آن‌ها را با جعفریِ خردکرده و پیاز، لای نان لواش می‌پیچند و همه‌جا می‌فروشند. لواش را لاواش می‌گویند و فکر می‌کنند که لواش نان اصیل و منحصربه‌فرد ارمنی‌ها است. جالب اینکه به لواشک هم می‌گویند لاواش!


قسمتی از پلکان (کاسکاد) در ایروان

«در ایران خوب می‌کنند دخترها را می‌گیرند»

در ايروان مواد مخدر رواج ندارد ولی اکثر مردها سیگار می‌کشند و بیشتر مردم موبایل به‌دست می‌گردند. در مرکز شهر هر طرف که نگاه می‌کنی مغازه‌ها و کافه‌های نو و به‌نسبت شیک دیده می شود ولی وقتی که سرت را بلند می‌کنی و نگاهت به پشت این مغازه‌ها می‌افتد جا می‌خوری. آنچه را که در تلویزیون از صحنه‌‌های آپارتمان‌های جنگ‌زده کوزوو و چچن به خاطر داری اینجا به‌چشم می‌بینی. ساختمانی را دیدم که روکارش چنان ریخته و خراب بود که آسانسور نیمه‌سوخته درون آن که هنوز کار می‌کرد و بالا و پایین می‌رفت از بیرون دیده می‌شد. قسمت‌هایی از راه پله پانسیونی که در آن می‌ماندم یکی‌درمیان ریخته و سوراخ بود و نور از لای آن به چشم می‌خورد.

از آپارتمانی که فکر می‌کنی تازه بمباران شده یک‌دفعه دخترهایی درمی‌آیند که قیمت لباس و کفش‌های پاشنه‌بلندشان می‌تواند خرج تعمیر کل ساختمان را بدهد. پسرهاشان کمتر در قید لباسند ولی دخترهایشان با هم رقابت خوش‌پوشی دارند. آن‌طور که می‌گفتند مهاجرت فراوان پسرها برای کار به روسیه و آمریکا باعث کمبود شوهر و در نتیجه رقابت خوش‌پوشی و خوش‌هیکلی میان دخترها شده. خرج لباس و کفش دخترها هم از پول ارسالی برادرها و پدرهای سفرکرده تأمین می‌شود. وقتی که به خانم صاحب پانسیون که انگلیسی بلد بود گفتم که در ایران از خوش‌پوشی دخترها و اینگونه مسائل در خیابان‌ها جلوگیری می شود گفت "عجب کار خوبی می‌کنند. اینجا که دیگر شورش درآمده."

پارسکاکان لاوس

داشتم در گوشه پارک ترتیب دو سیخ کباب چنجه فرد اعلاء پیچیده در نان لواش را مشخص می کردم که دو پیرمرد کُت‌به‌دوش آمدند بغل دستم نشستند و هر کدام دستمالچه تروتمیزی را روی میز پهن کردند و پیک‌هایشان را از شیشه بغلی ودکا پر کردند. یکی‌شان بدون اینکه چیزی بپرسد به اندازه چند قلپ ودکا هم در لیوان نوشابه من خالی کرد. گفتم سر صحبت را باز کنم. از ارمنی فقط کلمه «لاوس» یعنی «خوب است» را بلد بودم. گفتم کوچاریان (رئیس جمهور) "لاوس"؟ گفتند نه. گفتم خروشچوف "لاوس"؟ گفتند آره او بهتر بود. البته به ساختمان‌های خرابه دوروبر اشاره کردند و از حرکت‌ها و حرف‌هایشان فهمیدم که این دسته گل را خروشچوف به آب داده و خواسته برای اینکه به‌سرعت آپارتمان‌های به ظاهر مدرن و تبلیغاتی بسازد کیفیت را فدای کمیت کرده. پیرمردها که رفتند دو تا پیرزن که آن‌طرف‌تر نشسته بودند آمدند و گفتند: پارسکاکان؟ فهمیدم می‌پرسند یعنی ایرانی هستی؟ گفتم بله. خوشحال شدند و معلوم بود دارند کلی از ایرانی‌ها تعریف می‌کنند. یکی‌شان دست روی شانه هم گذاشت و گفت: "پارسکاکان لاوس".


رقص زنان ارمنی

می‌دانستم که ایران در جنگ قره‌باغ هوای ارمنستان را داشته ولی بعداً فهمیدم که آن‌ها خیلی از ایران سپاس‌گزارند. در زمان آن جنگ که از ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۴طول کشید و بعد از آن ارمنستان شدیداً از همه طرف بلوکه شده بود و همه همسایه‌ها مرزها را به‌روی ارمنی‌ها بسته‌بودند به‌جز ایران.
طی آن سال‌ها وقتی که جمهوری آذربایجان مرز و همچنین خطوط نفت و گاز را به‌روی ارمنستان بست ارمنی‌ها در زمستان مجبور شدند برای گرم کردن خود درخت‌های خیابان‌ها را ببرند و به عنوان هیزم استفاده کنند.

ایران با ارمنستان ۱۵ کیلومتر مرز دارد و یک جاده این دو کشور را به هم وصل می‌کند. یک ارمنی به من گفت که در آن سال‌ها اگر این یک جاده و کامیون‌های ایرانی که خواروبار می‌آوردند نبود ارمنی‌ها معلوم نبود چه‌طوری می‌توانستند دوام بیاورند. بعد فهمیدم آن "پارسکاکان لاوس" که این‌ور و آن‌ور شنیدم از کجا آمده.

لشکر دانشجوی ایرانی

با این حال ارمنستانی‌ها درباره ایران خیلی کم می‌دانند. خیلی‌هاشان فکر می‌کنند کشوری عربی‌مانند و قرون وسطایی است. جوان‌های دانشجوی ایرانی هم که در ایروان زندگی می‌کنند معمولاً آپارتمانی می‌خرند و آن را نوسازی می‌کنند تا بعد پایان تحصیل آن را گران‌تر بفروشند. آن موقع که من در آنجا بودم می‌شد در ایروان با ۱۵ تا ۲۰ هزار یورو یک آپارتمان خرید. این‌که یک جوانک ایرانی با النگو و ریش بزی و عینک‌دودی آمده در یک ساختمان نیمه‌ویران برای خودش یک طبقه را گرفته نوسازی کرده و گچ‌بری کرده و دیش ماهواره‌اش هم از ساختمان به بیرون زده البته حسادت بعضی همسایه و هم‌محلی‌ها را برمی‌انگیزد.
البته حدود 5هزار دانشجوی ایرانی در ایروان که روی هم سالانه بیش از دو میلیون یورو شهریه می‌دهند برای این شهر و مردم‌اش (به‌خصوص تاکسیران‌هایش) خوب است و ارمنستانی‌ها هم این را می‌دانند.

ادامه دارد...

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

بیچاره مردم کشور ما باید فقط دنبال مواد مخدر باشند وقتی یک کافه یا یک دیسکویی در کشور نباشد تا جوان ها دخترو پسر ها بروند و گپ های دوستانه و عاشقانه بزنند باید این جوان های بیچاره تو سوراخ سمبه ها بروند و مواد مخدر بکشند .
این خیلی دردناک است

-- بدون نام ، Jul 1, 2007 در ساعت 08:28 PM

خيلي جالب بود آقا خيلي !!!
لاوس وري گود

-- آرش ، Jul 2, 2007 در ساعت 08:28 PM

خيلي جالب بود . ميشه گفت ايروان بجز دختران خوش پوش شهر كافه هاي خيلي زيبا هم هست كه همه جور مشروبي توش يافت ميشه . كشوري كه مردم خيلي شادي داره ولي مردمش پول زيادي ندارند درست برعكس ما

-- محسن ، Jul 2, 2007 در ساعت 08:28 PM

خیلی سفرنامه جالبیه .بقیش رو کی می نویسی؟؟موشته بازم یه لینک تو صبحانه بزار

-- ایلیا ، Jul 2, 2007 در ساعت 08:28 PM

I don't know why you write an article without knowing the language of the placd you visited. Don't you think your impressions are incorrect, if you don't have an interpreter? lk

-- بدون نام ، Jul 2, 2007 در ساعت 08:28 PM

خیلی جالب بود!
ما از ارمنستان و ارمنی ها خیلی کم می دونیم... مرسی

-- آرمین ، Jul 2, 2007 در ساعت 08:28 PM

ارمني آخچيك شات سيرونس

-- leo ، Jul 2, 2007 در ساعت 08:28 PM

خیلی جالب بود ، تازه این رفقای ارمنی برات نگفتند که تو جنگ قره باغ ایران کلی اسلحه و مهمات براشون ارسال کرد و مثل فلسطین و چچن و کوزوو و ... نرفتند هوای مسلمونا رو داشته باشند که هیچ به احدالناسی از آذربایجانیها اجازه ندادند وارد خاک ایران شود مثل افغانها یا کردهای عراقی جنگزده !

-- آرش تهرانی ، Jul 3, 2007 در ساعت 08:28 PM

به دوست بدون نام: سپاس از پیام شما. در بخش‌های بعدی سفرنامچه می‌آید که من با تماس و صحبت با ارمنی‌هایی که انگلیسی بلدند و همچنین ایرانیان ساکن آنجا که ارمنی بلدند تصویر دقیق‌تری از آن کشور پیدا کردم.

-- مانی پارسا ، Jul 3, 2007 در ساعت 08:28 PM

توضیحی در مورد لغات ارمنی استفاده شده در متن، در صورت تمایل اصلاح فرمایید:

لاو در زبان ارمنی خوب معنی می دهد، لاو اٍ یا در زبان عامیانه لاو آ به معنای "خوب است". اما لاو اِس یعنی خوب هستی. لغت پارسکاکان هم به معنای محصول، فرهنگ و ... ایرانی استفاده شده و در مورد نامیدن شخصی با ملیت ایرانی از لغت پارسیک استفاده می شود. به لواشک هم می گویند "تِتو لاواش" به معنای لواش ترش

-- یک ارمنی شناس ، Jul 3, 2007 در ساعت 08:28 PM

سلام دوست عزیز. کی اومدی که خبری نبوده از شما. به هر حال تحلیل ها و گزارش هاتو خوندم تا اینجا و اکثرا تائید می کنم. البته جسارت نمی کنم و فقط به خاطر زندگی در اینجاست که این اجازه رو به خودم دادم. موفق باشی

-- خشایار ، Jul 3, 2007 در ساعت 08:28 PM

dokhtarane armani Khod foroshi mikonand va pole lebasehayeshan ra pardakht mikonand

-- mohsen ، Jul 4, 2007 در ساعت 08:28 PM

خیلی خوب بود. ارامنه همیشه با اراده بودند

-- آرش ، Jul 4, 2007 در ساعت 08:28 PM

نیکوست در باره فرهنگ كشور باستانی ارمنستان تصویر دقیق‌تر و کاملتری ارایه نماید.

-- آرمین ، Jul 4, 2007 در ساعت 08:28 PM

سلامت دختران ارمنستان رو تجربه کردم و افسوس که این سلامت در جامعه اسلامی ما به ندرت دیده می شود .
من کشورهای زیادی رفتم و اما سلامت دختران ارمنی رو می ستایم

-- علیرضا ، Jul 4, 2007 در ساعت 08:28 PM

سلام. لاوس به ارمنی یعنی خوبی؟ اونی که شما می‌خواین بگین می‌شه لاوا. ما که یه عمره تو این خوک‌دونی یه دختر قابل تحمل ندیدیم، حتمن این شیک‌پوش‌هایی که با هم کل‌کل دارن فقط برای شما ظاهر شدن. به هرحال، نوشته‌ی شما با این که خیلی به حقیقت نزدیکه، به دلیل داشتن سویه‌های عصبی و ظاهر یک‌سویه، به نظر من کارکردی نمی‌تونه داشته باشه.

-- بایا ، Jul 4, 2007 در ساعت 08:28 PM

به علیرضا: کشوری که این آقا سعی کردن ازش بنویسن، کشوریه که توش مدت‌هاست که تا مردمش می‌فهمن ایرانی هستم هزار جور تحقیر و تمسخر به خاطر چادر چاقچول دخترامون و وضعیت حکومت و مسخره‌بازی های کانال‌های ماهواره‌ای ج‌.ا دارم تحمل می‌کنم. تا می‌فهمن ایرانی هستم، سریع می‌پرسن که اینجا خوبه؟ آزادین اینجا نه؟ عرق می‌خورین؟ می‌تونین دوست دختر داشته‌باشین؟ اونوقت این آدم‌ها، قبل از ازدواج یا سکس ندارن، یا به خاطر عدم آگاهی درست و انکار این مساله توسط افکار عمومی، همیشه سکس‌هاشون به گند کاری و بچه و اینا منجر می‌شه. دختر‌های ارمنی، با شلوار بلند و تی‌شرت آستین دار کنار ساحل شنا می‌کنن، و دوست‌پسرهای بی‌کار و عاطل و باطل‌شون دوست‌دختر منو که با بیکینی داره آفتاب می‌گیره دید می‌زنن. شما یک بیماری اجتماعی رو با سلامت اشتباه گرفتین.

-- بایا ، Jul 4, 2007 در ساعت 08:28 PM

jaleb bod albate man dostane armany siad dashtam.arame mardomani khob va ba esteghamatand va as inke iran be anha komak karde khoshhalam va albate man va dostan dar selsele holnake 17 sal pish komak kardim sira anha hamsaye ma va josei jodanapasir as ma hastan.

-- farsan ، Jul 4, 2007 در ساعت 08:28 PM

سپاس از ارمنی‌شناس و بایای عزیز برای تذکر تصحیح واژه‌های ارمنی. کار اشتباهی که کردم حین سفر لغاتی که شنیدم را یادداشت نکردم و الان تلفظ آن‌ها نادقیق یادم است. البته نام مکان‌ها و افراد و ارقام و غیره را یادداشت کردم و امیدوارم در آن‌ها اشکالی نباشد.

-- مانی ، Jul 5, 2007 در ساعت 08:28 PM

درود بر شما
اي كاش در مورد قوم كنگرلو كه الان در ايران زندگي مي كنند و يكي از قوم هاي مهم و اصلي ايروان بودند و هستند هم مطالبي مي نوشتيد . كنگرلو ها از مديران و حاكمان ايروان بودند .

-- دكتر ساحلي ، Jul 7, 2007 در ساعت 08:28 PM

راجع به کمکهای ایران به ارمنستان تاآنچا که این بنده اطلاع دارم کمک نظامی درمیان نبوده است .ولی یک بعدعمده کمکهای اقتصادی وهمکاری های وسیع اقتصادی ایران با ارمنستان ناشی ازنگرانی دولتمردان ایران ازخطر پان ترکیسم است واینکه تضعیف ارمنستان دربرابراین خطر، منافع طویل مدت ایران درمنطقه راهم به مخاطره می اندازد. غیرازاین، ایران وارمنستان ارزشهای تاریخی وفرهنگی مشترک زیادی دارندکه به عهدهخامنشیان می رسد ، به حدی که حتی وجود یک حکومت بنیادگرا درایران، نتوانسته است در روابط و پیوندهای دیرینه مردم دو سرزمین خللی واردکند.
ضمنا، نمی دانم شمامسجدکبود دریکی ازمناطق قدیمی واصیل ایروان را زیارت کردیدیانه؟ این مسجد که یکی ازجاذبه های توریستی شهر به شمارمی رود، بعدازاستقلال ارمنستان ، به ابتکار یکنفرآرشیتکت ایرانی-ارمنی به نام مهندس حق نظریان ترمیم وبازسازی شده است . شادوسرافرازباشید.
نظریان

-- نظریان ، Jul 12, 2007 در ساعت 08:28 PM

آقا دستت درد نکنه. واقعاً درست نوشتی. من خودم ارمنی هستم و 5-6 سال اونجا زندگی کردم. تا این حد که خواندم یاد روز های ارمنستان برام زنده شد. اگر راهنمایی از دست من بر میاد، من در خدمتم.

-- آرتین Daddy ، Jul 19, 2007 در ساعت 08:28 PM

بسمه تعالی
ایروان محیط خوبی برای زندگی حتی ایرانی هاست . مردمان بسیار ارام و خوبی داره ، از آب و هوای بسیار خوبی برخوردار است و در منطقه کوهستانی قرار داره ، تقریبا در 80 کیلومتری ایروان دریاچه داره به نام دریاچه سوان ، که دارای اب بسیار خوبی است ، ارمنستان زیاد بزرگ نیست . ایروان که پایتخت اون هست از جمعیت زیادی برخوردارنیست من فکر می کنم حدود 000/1200 نفر در ایروان زندگی می کنند ، دانشگاههای خیلی خوبی داره ، دانشگاه دولتی ایروان تا مدرک دکترا در رشته های غیر پزشکی کاملا مورد تایید وزارت علوم جمهوری اسلامی ایران هست ، شهریه دانشگاه های ایروان نسبت به خیلی کشورها کمتر است من فکر میکنم به شهریه دانشگاه آزاد نزدیک است ، دانشجوهای زیادی از ایران در انجا درس می خونن . ارامنه در ایروان ایرانیها راخیلی دوست دارند. و ایرانی هادر اونجا ازموقعیت و آبروی خوبی برخوردار هستند من فکر میکنم این موقعیت ایرانیها درایروان به دلیل کنترل و نظارت خوب سفارت جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان هست ، ازامنیت بسیار خوبی برخوردار است ، من حدود 3 سال درانجا ساکن بودم ، درشب و روز درخیابان با خانواده قدم میزدم حتی یک مزاحمت هم ندیدم ، در زمانی که تنها اونجا زندگی میکردم ، درساختمانی که من در انجا ساکن بودم روابط بسیار محترمانه بین من و همسابه ها وجود داشت ، به طوریکه زمانی که من منزل را تخلیه کردم بعدا متوجه شدم که هفته ای یک بار میبایست مشاعات ساختمان را بر اساس نوبت یا تمیز میکردم یا هزینه نطافت اون راپرداخت می کردم ولی همسایه ها در طول مدت اقامت من این موضوع را با من مطرح نکرده بودند .
ایروان مردمان بسیارخوبی داره ، که آداب و معاشرت اجتمائی را بخصوص در مقابل یک خارجی و غریبه رعایت می کنند . خیلی ازایرانیهادرانجا آپارتمان خریدند و تابستانها به ایروان میروند قیمت اپارتمان نسبت به تهران خیلی ارزون تر است . هزینه زندگی از تهران مناسب تراست . مثلا گوشت ازتهران ارزان تر است . اجاره از تهران ارزان تر است . ارامنه بعضا در ایروان از امکانات خوبی برخوردارنیستند ولی بسیار مرتب و شیک در خیابان ظاهرمی شوند ، عمدتا دارای تحصیلات دانشگاهی و با مدارک فوق لیسانس و دکترا هستند ، من در طول مدت زندگی در ارمنستان با توجه به نیاز مردم حتی یک بار هم اخاذی ندیدم . و درمدت زندگی در ایروان بسیار راضی هستم .مردم خوب و بد همه جا مشاهده میشه ولی در ایروان و کم برخورد کردم بخصوص خانم هاشون بسیار آبرو داری می کنند و قابل اعتماد هستند .در ایروان تقریبا مرد سالاری هست و خانمها علیرغم اینکه خیلی زیبا تر از اقایان هستند ولی خیلی برای مردهاشون ارزش قاعل هستند و همه کارها را از قبیل کاردر خانه ، خرید ، کار بیرون و بچه داری توسط خانمها انجام می شود .مثلا ظرف شستن را توسط مردها خیلی بد می دونن ، و من شنیدم که حتی مردها در خانه یک لیوان را از مقابل خودشون بر نمی دارن ، و خانمها همه کارها را انجام می دهند . من شنیدم در انجا وقتی دختری ازدواج می کنه ، واون دختر به منزل شوهر میره در ان خانه مادر شوهر و بعضا خواهر شوهر و برادر شوهر هم هست که عروس جدید بعضا کارها ی مادرشوهر و خانواده شوهر را هم انجام می ده ، و هیچ اعتراضی نمی کنه ، آپارتمان ها شون تقریبا کوچک است و برای عروس جدید معمولا در خانه یک قسمتی را به اندازه یک تخت دونفره یا کمی بزرگتر برای عروس و داماد جدید فراهم می کنند . در ایروان خانمها بسیار کم توقع هستند و بسیار شوهر دوست و وفادار هستند خیلی از جوانهای ایرانی در اونجا ازدواج کردند. مردم ارمنستان چون شنیده اند که مردهای ایرانی خانواده دوست هستند حتی علاقه مند با ازدواج با ایرانی ها هستند .

-- احمد ، Aug 4, 2007 در ساعت 08:28 PM

خیلی جالب بود ، دستتون درد نکنه ، من فیلمنامه نویس هستم می تونم بگم از نوشته شما خیلی الهام گرفتم . قلم خوبی دارید ، زنده و جذاب .
لطفاً قلمتون رو زمین نگزارید و در مورد سفرهاتون بیشتر بنویسید.
با سپاسی فراوان

-- بنفشه ، Aug 7, 2007 در ساعت 08:28 PM

ازحسن نظر شما سرکار خانم بنفشه بسیار سپاسگزارم .با احترام احمد
GHAHROUDI_TALI@YAHOO.COM

-- احمد ، Aug 12, 2007 در ساعت 08:28 PM

جالب بود . ایران حامی ارمنستان بوده و هست . از سال1991 ایران 7 ملیارد دلار کمک تسلیحاتی و غذائی و انرژی در اختیار کشور دوست قرار داده.

-- ahmad ، Aug 14, 2007 در ساعت 08:28 PM

با سلام
بسیاردرست ودقیق بود آفرین برشما من چندی پیش آنجا بودم ممنون.

-- سلیمانی ، Sep 15, 2007 در ساعت 08:28 PM

کاش شما بیشتر تحقیق می کردین وبیشتر در جریان کمکهای ایران به ارمنستان و اهداف آن می دونستین و مطمئناً نظرتون با این چیزی که در این مورد گفتین بسیار فرق می کرد.الیته در این که ارمنستان کشور خوبیه ومردمانش قابل احترامند شکی نیست.
ولی چیزی که قابل تأمل وتا حد زیادی مایه تأسفه مسآله کمک ایران به ارامنه در جنگ با همسایه مسلمانش که برای دفاع از حق خود بودو.....

-- رشید دلداده ، May 27, 2008 در ساعت 08:28 PM

فوق الاده عالی بود لطفا در مورد شهر ایروان و دختراش بیشتر بنویسین

-- آرش ، Jul 30, 2008 در ساعت 08:28 PM

کدوم کشوره که الان از ایران تصویر مثبتی داشته باشه؟

-- منتقد ، Aug 26, 2008 در ساعت 08:28 PM

متشکرم از توصیف زیبایی که از کشور ارمنستان کردید. امیدوارم موفق و پیروز باشید. اران و ارمنستان با هم وجه مشترک و نقاط تاریخی مشترکی دارند که هیچ وقت بطور عمومی به آن توجه نشده.

-- آرمن ، Sep 10, 2008 در ساعت 08:28 PM

من چيز زيادي در مورد ارمنستان نميدونم. فقط در مورد ارمني ها بايد بگم مردماني با انصاف كاري خيلي زياد و بر عكس خيلي از مردمان ما كه در ظاهر پاك ولي در باطن فاسد هستند و دو رنگي را زرنگي ميدانند. آنها باطنشان خيلي به ظاهرشان نزديكتر است....
و بنده تصميم گرفتم كه به براي زندگي به ارمنستان مهاجرت كنم و از هر كسي كه اين نوشته رو ميخونه و در مورد مهاجرت و اقامت در اين كشور اطلاعاتي داره براي من بفرسته...

-- محسن ، Sep 26, 2008 در ساعت 08:28 PM

سلام.لطفا راهنمایی کنید من تصمیم دارم برای دکترای کشاورزی برم اونجا وهیچ اطلاعاتی ندارم. درصورت امکان یک دانشجوی ph.dکشاورزی به من معرفی کنید.ممنون

-- بهرام ، Dec 14, 2008 در ساعت 08:28 PM

آقای بایا شما که نظرتون رو درباره این متن دادید: احتمالا دوست دختر تون بیکینی هم نداشته که بهش اونجوری نگاه کردن من خودم یه ایرانی هستم که در ارمنستان زندگی کردم و مردم انجا را خوب می شناسم.

-- نازی ، Feb 2, 2009 در ساعت 08:28 PM

اولا که گزارش بی طرفانه و غیر مغرضانه ای بود و با اصول گزارش نویسی کاملا منطبق بود.ثانیا در رابطه با کمک ایران به اشغاگران ارمنی که باعث جنایات بی شماری در قره باغ گردید اشارات هرچند مختصر اما مفیدی شده بود
با تشکر از این گزارش زیبا

-- سولماز محمدی ، Feb 14, 2009 در ساعت 08:28 PM

محمد هستم من 3بار به ارمنستان سفر کردم وتمام حرفهای شما درسته وفقط باید اضافه کنم که مردمان بسیار صادق وخوش مشربی دارند ودیسکوهای بسیار شیک وارزان دارد وحتی یک استخر پارک ابی بسیارزیبادارد.مردم بسیار شاد ومهربان دارند وتقریبا به مناسبتهای مختلف درخیابانهابه جشن وپایکوبی میپردازند.من درسهاری که رفتم سه فستیوال خیابانی دیدم. که یک بار انرا شرکت ابجوسازی معروف کلکیا برگزار کرد وبه همه ابجوی مجانی میداد. با تشکر محمد ادبزاده
محمد

-- محمد ادبزاده ، Mar 6, 2009 در ساعت 08:28 PM

همه جا خوب و بد داره و وقتی مردم دو کشور با هم رابطه خوبی ندارن فقط تقصیر دولتهای اونهاست و یا شاید هم موش دوونی های کشورهای پیشرفته.
اما از این حرفها کذشته ، ارامنه ملت اصیلی هستند که همیشه به آنها ستم شده.
بیشتر خاک ارمنستان الان در کشور ترکیه هست و مقداری از آن نیز در کشور جمهوری آذبایجان

-- شهروند ایران ، Aug 21, 2009 در ساعت 08:28 PM

armanestan kheyli bad nam ast dar iran.hameye mardome iran fekr mikonan ke keshvare badbakhti ast,vali harchi ke hast az miran vaziatesh behtar ast.va mardomanesh farhange besiar khubi neesbat be irani ha darand.

-- ali ، Jan 3, 2010 در ساعت 08:28 PM