| رادیو زمانه > خارج از سیاست > تحولات رسانه ای > رادیوی نسل سوم | ||
رادیوی نسل سوم
اين گزارش بر پايه مباحث همایش راديو 3.0 در لندن (۱۷ می) تهيه شده است که در آن حدود ۲۰۰ نفر از کارشناسان راديوهای بريتانيايی به همراه بی‌بی‌سی شرکت داشتند و به چالش‌های روياروی راديو نسل سوم پرداختند. از اواخر دهه نود میلادی که تکنولژی «پخش دیجیتال صدا» در بریتانیا مورد بهره برداری قرار گرفت شبکه ای رادیوئی با امکاناتی نوین در پخش برنامه‌های خود مواجه شدند. تجربه ده ساله استفاده از «پخش دیجیتال صدا» و تغییرات سریع در ابزارهای رسانه‌ای و ارتباطی باعث شده تا ساختار سنتی رادیو دچار دگرگونی شده و مخاطب را برای نحوه تازه ای از ارتباط آموزش دهد. عمده‌ترین محورهای رادیوی نسل سوم استفاده همزمان از امکانات آنلاین و دیجیتال در ارتباط با مخاطب است. در این نحوه ارتباط جدید رفتار مخاطب در برابر رسانه هم دچار دگرگونی و از مخاطب منفعل به مخاطب فعال تبدیل می‌شود. این رابطه دو سویه باعث ایجاد ساختاری نوین در نسل جدید رادیو می‌شود که به مدل ارتباط «چند رسانه‌ای» بسیار نزدیک است.
این رفتار جدید همچنین باعث تغییر قوانین ناظر بر حقوق مولف از یک‌طرف و نحوه مشارکت سرمایه از طرف دیگر شده است. نیاز به سرمایه گذاری سنگین برای تحصیل کیفیت و کمیت مناسب در پخش دیجیتال باعث شده تا روند سنتی چرخش مالی یک ایستگاه رادیوئی نیز تغییر کند. در نسل سوم رادیو برنامه‌ها علاوه بر «ارائه خطی» دارای خاصیت «گزینش» از طرف مخاطب نیز است. در ارائه خطی، مخاطب باید در انتظار باشد تا برنامه مورد نظر خود را در ساعتی خاص گوش کند. اما با استفاده از قابلیت فن‌آوری آنلاین مخاطب می‌تواند تنها برنامه‌های مورد نظر خود را گزینش کرده و در زمان مناسب خود استفاده کند. با توجه به مشارکت بالای نسل جوان در استفاده از محصولات تکنولژیکی جدید در قیاس با نسل پیشین خود، برنامه‌های نسل سوم رادیو به سمت علایق و نیازهای نسل جوان گرایش پیدا می‌کند. به همین دلیل موضوعات برنامه‌های رادیو دچار تغییر می‌شود. شکل و محتوای آگهی‌های تبلیغاتی که عمده‌ترین محل درآمد ایستگاه‌های رادیوئی مستقل است نیز دچار تغییر می‌شود و عموما به سمت موضوعاتی مورد نیاز نسل جوان گرایش پیدا می‌کند. از آنجایی که نسل جوان قدرت خرید بالایی ندارد محصولات گران و لوکس از لیست تبلیغات رادیوئی به تدریج حذف می‌شود و بازار محصولات ارزان و جوان پسند به سمت برنامه‌های رادیوئی سرازیر می‌شود. از طرفی چون مخاطب می‌تواند با استفاده از قابلیت «گزینش» در کاربری آنلاین، تنها از برنامه‌های خاصی استفاده کند برخی از صاحبان محصولات به سمت آگهی‌های آنلاین که شامل صدا و تصویر است روی آورده‌اند و از حجم آگهی‌های رادیویی خود کاسته‌اند.
ادغام ساختار سنتی رادیو و امکانات نسل سوم باعث شده با موضوعاتی مانند «آرشیو آنلاین»، «دانلود برنامه» و «جستجو» به الزامات یک ایستگاه رادیوئی اضافه شود تا بتواند مخاطب خود را به بهترین نحو حفظ کند. در این حالت رادیو برنامه‌های خود را «گروه‌بندی» می‌کند تا مخاطب بر اساس «سلیقه شخصی» گزینش کند و در «زمان مناسب» خود استفاده کند. مدلی از رادیو با نام «سرویس اشتراکی» که بر اساس پرداخت آبونمان دوره‌ای برای مخاطب قابل استفاده است تلاش می‌کند تا بهترین سرویس «طبقه‌بندی» و «جستجو» و «دسترسی» را در اختیار مخاطب خود قرار دهد. در چنین فرآیندی رادیو ملزم به رعایت سلایق مشترکان و کیفیت برنامه می‌شود. نسل سوم رادیو در واقع تابعی از نسل چند رسانه‌ای‌هاست که قدرت انتخاب مخاطب در آنها بالاست. بزرگترین چالش نسل سوم رادیو در ارتباط با مخاطبین میان‌سال و قدیمی خود آموزش نحوه کاربری و استفاده از امکانات دیجیتال است. بدیهی است که گرایش رادیو به استفاده از امکانات دیجیتال به معنای حذف راهکارهای پیشین رادیو نیست. بسیارند کسانی که همچنان بر اساس تکنولژی قدیم رادیو از این رسانه استفاده می‌کنند. بر اساس نظرسنجی‌ها کاربران قدیمی رادیو با ترس از درک «نحوه کار ابزار تکنولژیکی» از آنها گریزانند حال آنکه به واقع باید «نحوه کاربری ابزار» را به آنها آموزش داد. به همین دلیل کارخانه‌های تولید کننده نسل جدید رادیوهای دیجیتال آنها را در شکل و شمایل رادیوهای قدیمی می‌سازند تا از «تجربه کاربری» مخاطب در استفاده از ابزار بهره بگیرند و این نسل را با نسل سوم رادیو آشنا کنند.
چالش‌های پیش روی ارتقا یک ایستگاه رادیوی سنتی به یک رسانه نسل جدید عبارتند از: رقابت در سطح رقبای قدیمی: رقبای سنتی نیز در صدد تغییر ساختار و انطباق با نسل سوم رادیو هستند شعار نسل سوم رادیو همراهی با مخاطب درهر زمان و هر مکان است که حصول آن مستلزم زمان، برنامه،هزینه و تخصص است. ----------------------------------  |
||
