شکوه«ایرانیکا» در پانتئون

ايرج اديب‌زاده

برای شنیدن فایل صوتی «اینجا» را کلیک کنید.

در یک بعدازظهر آفتابی و دلپذیر پاریس، آمفی‌تئاتر شماره‌ی سه سوربون، در جوار پانتئون panthéon معبد بزرگان تاریخی این کشور از جمله ولتر، ژان ژاک روسو، و الکساندر دوما، رنگ و بوی تاریخ و فرهنگ ایران گرفته بود. به لطف حضور دکتر احسان یارشاطر، بنیانگذار دانشنامه‌ی ایرانیکا، ده‌ها ایران‌شناس فرانسوی و چهره‌های فرهنگی و هنری و ادبی ایران ساکن پاریس گرد آمده بودند.

ایرانیکا جامع‌ترین و مستند‌ترین اثر تحقیقی است که تا کنون در باره‌ی تاریخ، فرهنگ، ادب، هنر، زبان‌شناسی، مردم‌شناسی، آثار تاریخی، اقتصاد، جامعه، سیاست، مردان و زنان بزرگ ایران، فولکلور، جغرافیای طبیعی و انسانی، گیاه شناسی و جانورشناسی ایران نگاشته شده است—با همکاری بیش از 900 دانشمند و پژوهشگر علاقه‌مند به فرهنگ ایران.

این گردهمایی بزرگ فرهنگی را انجمن دوستداران دانشنامه‌ی ایرانیکا به ریاست پروفسور ایرج گنج‌بخش، ترتيب داده بود برای شناساندن بیشتر این اثر و جلب حمایت برای کمک‌های مردمی تا رسیدن به مقصد.
ریاست جلسه با پروفسور ژان کالمار، ایرانشناس فرانسوی، بود. وی ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران و استاد یارشاطر، ایرانیکا را یک اثر بزرگ با ویژگی متفاوت از انسیکلوپدی‌های مشهور جهان توصیف کرد و گفت: این دانشنامه نه تنها به فرهنگ و تمدن ایران پیش و پس از اسلام می‌پردازد، بلکه به مناطق بسیار گسترده‌ای‌که به نوعی با فرهنگ وتمدن ایران ارتباط دارند می‌پردازد.

پروفسور کالمار افزود: من خودم مطالعاتی در زمینه‌ی هند انجام می‌دادم. خوشبختانه از تحقیقات دقیق و مستند ایرانیکا که در باره‌ی هند دوران مغول و غزنوی داشت استفاده کردم. می‌دانیم که تا قرن نوزدهم هم زبان رسمی هند فارسی بود.

بعد نوبت استاد یارشاطر رسید که با تشکر از گروه پرشمار ایرانیان و ایران‌شناسان حاضر در آمفی‌تئاتر گفت: می‌خواهم از شاهرخ مسکوب یاد کنم که آخرین بار که من در پاریس بودم، خوشبختانه زنده بود. صحبت کوتاهی کرد و قطعه‌ای که من نوشته بودم با عنوان «وطن دو گانه‌ی ما» را خواند. یادش بخیر.
استاد یارشاطر سپس به وضعیت کنونی دانشنامه‌ی ایرانیکا، که جلد دهم آن منتشر شده، اشاره کرد و به پرسش‌های فرنگیس حبیبی، رئیس بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه، و نیز دکتر فریدون خاوند، استاد دانشگاه در پاریس، و دیگر حاضران پاسخ گفت. گزارش ویژه‌ی زمانه را از این رویداد فرهنگی مهم در پانتئون می‌شنوید.

مطلب مرتبط:
اعتراض‌ دانشنامه «ایرانیکا» به آسوشیتد‌پرس