نقش‌آفرین «خانه‌ خلوت» از این خانه پرکشید

مینو صابری

نیکو خردمند، دوبلور و بازیگر پیشکسوت و بزرگ، بامداد امروز بیست‌و ششم آبان پس از یک دوره طولانی بیماری در تهران درگذشت. این هنرمند، جوایز متعددی ازجمله سیمرغ بلورین بهترین بازیگر دوم زن را در کارنامه هنری خود دارد. هم‌چنین در عرصه‌ی دوبله، نیکو خردمند، آن‌چنان خوش درخشیده است که به گمان برخی فقدان وی جبران‌ناپذیر به نظر می‌آید.

آخرین بار، در شهریور ماه امسال، در جشن خانه سینما از این هنرمند تقدیر شد و تندیس زرین افتخاری این جشنواره به او تعلق گرفت. در فقدان او، با تعدادی از هنرمندان همکار ایشان گفت‌وگو کرده‌ام.

استاد عزت الله انتظامی، که تجربه‌ی کار مشترک در فیلم «خانه‌ی خلوت» را با زنده‌یاد نیکو خردمند داشته؛ در باره‌ی این هنرمند از دست رفته چنین می‌گوید:

«خانم خردمند یکی از بهترین دوبلورهای ایران بود. وقتی که من کار دوبله را زیر دست آقای «ایرج دوست‌دار» شروع کردم، ایشان، از بهترین دوبلورها بود و نقش‌های بزرگی را می‌گفت و خیلی هم خوب می‌گفت و در این‌کار استاد بود.

بعد وارد سینما شد که من افتخار همکاری با ایشان را در فیلم «خانه‌ی خلوت» داشتم که فوق‌العاده برای من ارزنده بود. او کار زیبایی در این فیلم کرد و شاید بیشترین ارزش این فیلم متعلق به خانم نیکو خردمند باشد که با من هم‌کاری می‌کرد.

از شنیدن خبر درگذشت ایشان خیلی متاسف شدم. البته خیلی وقت بود که بیمار بود و در بیمارستان تحت معالجه بود؛ گویا زیاد شانس ماندن نداشت. انشاالله که خداوند او را بیامرزد. به «آهو خردمند» و بازماندگان‌ ایشان تسلیت می‌گویم و برای آن‌ها آرزوی صبر می‌کنم و برای آن زنده یاد آمرزش.»

نیکو خردمند در سیزدهمین جشن خانه سینما که تندیس افتخاری این جشنواره را به خود اختصاص داد. عکس از ایلنا

چنگیز جلیلوند استاد عرصه‌ی دوبله هم در باره‌ی در گذشت همکارش، نیکو خردمند به رادیو زمانه گفت:

«ایشان جزو گویندگان زن عالی دوبله ایران بودند. در کار خودشان فوق‌العاده بودند. به‌جای آرتیست‌های مشهوری صحبت می‌کردند. صدای‌شان با دیگر گویندگان متفاوت و خاص بود؛ به‌طوری‌که وقتی صحبت می‌کردند متوجه می‌شدیم که این نیکو خردمند است.

یکی از کارهای خیلی خوبی که من با ایشان انجام دادم؛ این بود که ایشان به جای خانم «فروزان» در فیلم «بابا شمل»، صحبت می‌کردند که رُلی که ایشان اجرا می‌کردند حالت ضربی داشت.

در این فیلم هم گویندگی داشت، هم خوانندگی که با مرحوم «حسین تهرانی» همکاری می‌کردیم. حسین تهرانی ضرب می‌زدند و خانم خردمند هم یک قطعاتی‌را اجرا می‌کردند - به جای خانم فروزان - من هم در این فیلم جای «فردین» و «ناصر ملک مطیعی» می‌خواندم؛ مدیر دوبلاژ این فیلم هم بودم. فیلم بابا شمل یکی از کارهای به‌یاد ماندنی من و نیکو خردمند است.

در فیلم دیگری که بسیار مشهور بود و نام‌اش به‌خاطرم نیست؛ «شون کانری» در این فیلم بازی می‌کرد؛ فیلم وسترن بود و «کلودیو کاردیناله» در آن بازی می‌کرد، خانم خردمند به جای کلودیو کاردیناله صحبت می‌کرد و من هم به‌جای شون کانری حرف می‌زدم. ایشان در فیلم‌های زیادی به‌جای کلودیو کاردیناله صحبت کرد.

آخرین فیلمی هم که ایشان با من همکاری کرد، چهار سال پیش بود که تازه از سفر برگشته بودم. فیلمی بود با بازی «کوین اسپیسی» و «جولیان مور» که ایشان جای جولیان مور صحبت می‌کرد. از خوبی‌های ایشان هر چقدر بگویم کم گفته‌ام؛ از استعدادشان از صدای قشنگ‌شان.

گوینده‌ی بی‌نظیری بود با صدای استثنایی که هرگز جای‌ او پر نشد و نخواهد شد. روح‌شان شاد و امیدوارم خداوند به خانواده‌شان صبر عطا کند. من این فاجعه بزرگ را به کلیه‌ی هنرمندان سینما و تئاتر، و مخصوصآ دوبلاژ تسلیت می‌گویم.»

خانم نادره در باره‌ی نیکو خردمند می‌گوید:

«الآن این خبر را شنیدم؛ خیلی ناراحت شدم. این‌قدر ما هر کدام گرفتاری و بدبختی داریم که حداقل تا زمانی که زنده‌ایم نمی‌توانیم همدیگر را ببینیم.

نیکو خردمند یکی از عزیزان من بود. من سعادت همکاری با ایشان را نداشتم، اما دورادور کارهای‌شان را می‌دیدم و لذت می‌بردم. یک ساعت پیش این خبر را شنیدم. خیلی ناراحت شدم. بالاخره باید رفت و نمی‌شود گفت چرا این‌جور شد اما بعضی‌ها خیلی حیف هستند.»

آقای داریوش اسدزاده هم از استعدادهای ذاتی خانم نیکو خردمند می‌گوید:

«خانم نیکو خردمند از هنرمندانی بود که در زمینه‌ی تئاتر، سینما و تلویزیون استعداد و قریحه‌ی ذاتی داشت. ایشان جوایز بسیاری از جشنواره‌ها را به‌دست آورد. او از هنرمندان سرشناس و با استعداد بود. خداوند او را رحمت کند.»