رادیو زمانه > خارج از سیاست > موسیقی > «میخواهم موسیقی ترکمن را به جهان بشناسانم» | ||
«میخواهم موسیقی ترکمن را به جهان بشناسانم»مینو صابریاولینبار که او را دیدم، شش سال پیش بود. در ترکمنصحرا زیر یک آلاچیق، بههمراه دخترم در جمع ترکمنها نشسته بودیم. آن موقع «محمدگلدی گلدینژاد» کودک بود اما پا به پای پدرش «استاد عبدالغفار گلدینژاد» و «مجید تکه» استاد برجسته موسیقی ترکمن دوتار مینواخت و میخواند. استاد" مجید تکه "حکایتی را تعریف میکرد و می نواخت: نوازنده جوان که تا آن لحظه نامی برای آهنگ انتخاب نکرده بوده نام قطعه را می گذارد، بیکه حالان». محمدگلدی گلدینژاد معروف به «اوغلان بخشی»، چند روز پیش در جشنواره موسیقی محلی که در پراگ، پایتخت جمهوری چک برگزار شد در میان نوازندگان و خوانندگان نوجوان سراسر دنیا مقام اول را کسب کرد. محمدگلدی گلدی نژاد بهاتفاق پدرش عبدالغفار گلدینژاد پس از اختتام جشنواره از جمهوری چک به تهران آمده بودند و عازم گنبدکاووس بودند، در این فاصله فرصتی دست داد تا با او به گفتوگو بنشینم.
متولد سال ۱۳۷۲ هستم. از شش سالگی نواختن دوتار را شروع کردم، استادان من پدرم «عبدالغفار گلدینژاد» و استادان دیگر ترکمنستان، استاد «آقمراد چاریاف» و استاد «آناسید آنامراداف» هستند.
در خوانندگی سبک استاد مرحوم «سخی جبّارُف» و در نوازندگی سبک استاد مرحوم «مَلی تاچ مرادُف» کار میکنم که در موسیقی ترکمن سبکهای بسیار مشکلی است. در سن ۹ سالگی اساتید موسیقی ترکمن به من لقب «اوغلان بخشی» را دادند. اوغلان بخشی یعنی کودکی که در سن پایین به مقام استادی رسیده باشد. در باره موفقیتتان در فستیوال موسیقی فولک پراگ بگویید. این فستیوال متعلق به خوانندگان و نوازندگان نوجوان جهان بود که در پراگ برگزار شد. ما اول از سوی شورای رهبری موسیقی انتخاب شدیم و سپس آنها ما را به جشنواره معرفی کردند. منظورتان از «ما» چه کسانی هستند؟ من و پدرم. پدرم عبدالغفار گلدینژاد در این جشنواره من را همراهی کردند. چند شب اجرا داشتید؟ از ۷ اکتبر تا ۱۴ اکتبر ۳ شب اجرا داشتیم. از شش هزار نفر شرکت کننده جهان (خواننده و نوازنده نوجوان) فقط ۶۰ نفر را انتخاب کردند که از آسیا فقط من بودم. در این جشنواره شما چه مقامهایی را نواختید؟ چون فقط به ما ۷ دقیقه وقت داده بودند ما قطعات را بر آن اساس انتخاب کردیم و قطعاتی را نواختیم که سرعتش زیاد و از تکنیک خیلی بالایی برخوردار باشد. دو قطعه در این فستیوال اجرا کردیم که اولین قطعه با کلام بود به نام «زیبا گزل» یعنی زیبا نگار و قطعه دوم بی کلام بود با نام داغلارابر یعنی به نظاره کوهها برو. اگر شما در این فستیوال داور بودید چه کسی را انتخاب می کردید؟ به نظر من تمام گروهها شایستهی آن بودند که به مقام برسند، چون هر کشور موسیقی خاص خودش را دارد. موسیقی تمام نقاط جهان شیرینی خاص خودشان را دارند. همهشان شایسته دریافت رتبه هستند.
کمی از دوتارترکمن و موسیقی ترکمن برای مان بگویید. دوتار ترکمن قدمت بسیار زیادی دارد، ما در موسیقی ترکمن چهار دستگاه داریم به نام های «مُخمسّ ، نوایی، تِشنیت و قرقلر » وقتی مقامی را می نوازید مانند بخشیهای بزرگ می توانید حکایت و داستان آنرا هم تعریف کنید؟ ما قبل از اینکه یک آهنگ را بیاموزیم ابتدا باید داستان و حکایت آنرا یاد بگیریم و ببینیم این چگونه بوجود آمده، از کجا آمده، تاریخاش چه بوده موضوعاش چه بوده، اینها را میخوانیم و بعد میرویم موسیقیاش را میآموزیم. کسانی که موسیقی مقامی کار می کنند با «نت» کاری ندارند، شما چطور؟ با نت آشنایی دارید؟ من کم و بیش با نُت آشنایی دارم و در حال مطالعه هستم. موسیقی ترکمن اینقدر پیچیدگی و تکنیک زیاد دارد که حتی استاد بسیار بزرگی مثل «اسپنسکی» که یک زمانی رهبر ارکستر روسیه بوده زمانی که میخواسته آهنگهای استاد مرحوم «مَلی تاچ مرادُف» را بنویسد نتوانسته بود، چون خیلی سخت است. در موسیقی ترکمن احساسی وجود دارد که اینها را نمیشود با نت نوشت، چون نت یک چیز ساده میشود بدون احساس، فقط پرده پرده. برای آیندهات چه تصمیمی داری؟ تلاشم برای آینده این است که بتوانم موسیقی ترکمن را به جهان بشناسانم یعنی به صورت علمی در بیاورم. چرا که ما نتوانیم موسیقی ترکمن را به صورت ارکستر با ۲۰۰ نفر در صحنههای جهانی اجرا کنیم؟ چرا این کار انجام نمیشود؟ من هدفم این است که موسیقی ترکمن را از حالت سینه به سینه به حالت علمی برگردانم آن هم با کمک استادان موسیقی ترکمن. حتما میشود. در پایان اگر حرف خاصی دارید بفرمایید. من میخواهم به هم سن و سالهای خودم بگویم که به هنر روی بیاورند، هر هنری. |
نظرهای خوانندگان
تک نوازی دوتاری که همراه با گفتوگو می شنوید همان قطعه " بیکه حالان " هست که اوغلان بخشی یا همان محمدگلدی گلدینژاد نواخته.
-- مینو صابری ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMمینوی عزیز
-- فهیم ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMفوق العاده بود...
درود بر تو وران همه نیاکان پاکی که در وجود توست... ارزوی سلامتی و کامیابی دارم برات بخشی کوچولوی ارجمند :)
-- سعید ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMبه این هنرمند جوان تبریک می گویم. امیدوارم در آینده شاهد موفیقیتهای جدید "گلدی" و پدر محترمش و همچنین دیگر ترکمنان باشیم.
-- محمدرضا هیئت ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMهیچ می دانستید نوازندگان و خوانندگان موسیقی مقامی من جمله بخشی های ترکمن در چه وضعیت بغرنجی به لحاظ مالی هستند؟
-- احمد خاتمی نیا ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMنمی دانم خانم صابری از پدر اوغلان بخشی پرسیده اند یا نه، اما سالهاست که بخشی از زندگی این خواننده از طریق خوانندگی در مراسم عروسی تأمین می شد.
بهتر نیست فکری هم برای وضعیت مادی و رفاهی این هنرمندان که حافظان فرهنگ هستند اندیشیده شود.
دونلی نوازهای بلوچ و عاشیقهای آذربایجان و غیره هم همان مشکلاتی را دارند که بخشی های ترکمن
به شما و خودم و همه ایرانی ها تبریک می گویم. هنرمندتر باشی گلدی عزیز.
-- رضیه انصاری ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMمحمد گلدی جان،
-- نسرین ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMاین خطوط را برای شما از کشور کانادا و شهر تورنتو می فرستم. من روزانه با نوجوانان زیادی سرو کار دارم و همیشه آنها را تشویق به یادگیری هنری می کنم همانطور که شما به آنها توصیه می کنید. شاید بسیار درست باشد اگر بقول بزرگی بگوییم که "هنر تنها راه نجات بشریت است". براستی چه چیزی زیباتر از رشته های گوناگون هنر می تواند ما را بهم نزدیک کند. امیدوارم در رسیدن به خواست خود در شناسایی موسیقی ترکمن به دنیا موفق باشید. ما ایرانیان مقیم خارج به داشتن جوانانی چون شما افتخار می کنیم. به امید موفقیت های بیشتر شما و دیگر جوانان ایرانی در ایران و سراسر دنیا.
به وجودت افتخار می کنم که موسیقی بومی خودت را به دنیا معرفی کردی و آن را پاس می داری.آفرین بر تو و خاندان تو!
-- چکاوک ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMهراس من باری از زندگی در سرزمینی ست که مردم آن از آشنا شدن با جوانی برازنده مثل تو محرومند و پس از دست و پنجه نرم کردن با فیلترینگ شاید بتوانند با تو آشنا شوند. این در حالیست که میلیارد ها میلیارد در صدا و سیما هزینه می شود تا ساعت ها وقت مردم را با دیدن سریال های بی محتوا بر باد دهند.
سر فراز و پایدار باشی...!
یک نوجوان همسن تو...
خبر خوبی برایم ما ایرانیان بود. مصاحبه هم خیلی خوب بود. این هنرمند جوان خیلی در کارش جدی است. پیروز باشی
-- محمد ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMدرود بر تو اوغلان بخشی،
نه ازین باب، که در جایی اول شدی.
بل ازین باب که در عمل فروتن و افتاده بودی، هر چند که افتادگی از جوانان، انتظار نیست.
بانو صابری می پرسند : "اگر خودت داور بودی، چه کسی را انتخاب می کردی؟"
و تو می گویی: " همه ی شرکت کنندگان شایسته ی جایزه بودند. "
درود فراوان بر تو باد.
کاش بیشتر تک ستارگان موسیقی ی سنتی ایران و بویژه خورشید آنان، از تو یاد می گرفتند و می فهمیدند که جز آنان، کسان دیگر نیز هستند و جریان هنر را فقط این یا آن خورشید نیست که هدایت می کند،بل باید که به همه احترام گذاشت و از باد نخوت فروکاست.
آفرین بر پدرت، مربیانت و تو
در ضمن گول کلمات اشتباهی ازین گونه را نیز نخور که: "نیاکان پاکی که در وجود توست (در کامنت سوم از سعید)" و بدان که:
همه ی نیاکان ها، چه از نوع ترک و ترکمن و بلوچ عرب ولر وسرخپوست و کرد وفلاندری اش ، به یک اندازه می توانند پاک و نجس باشند. فقط آنانی ناپاک می شوند که بر پاکی ی نیاکان ها اصرار می ورزند."
استوار تر، جوینده تر، و فروتن تر باش
بدرود
-- R ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMهم نوع تو
ضمن تبریک آرزوی پیروزی او در عرصه های دیگر علوم زیبا را میکنیم! کانادا - تورنتو - www.dootar.com
-- خوجه نفس ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMیاشاسین خان اوغلان بخشی!
-- تورکآز توران ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMمصاحبه بسیار خوبی بود. امیدواریم افتخارآفرینیهای ایشان قدردانسته شود.
درود بر تو اوغلان بخشی،
نه ازین باب، که در جایی اول شدی.
بل ازین باب که در عمل فروتن و افتاده بودی، هر چند که افتادگی از جوانان، انتظار نیست.
بانو صابری می پرسند : "اگر خودت داور بودی، چه کسی را انتخاب می کردی؟"
و تو می گویی: " همه ی شرکت کنندگان شایسته ی جایزه بودند. "
درود فراوان بر تو باد.
کاش بیشتر تک ستارگان موسیقی ی سنتی ایران و بویژه خورشید آنان، از تو یاد می گرفتند و می فهمیدند که جز آنان، کسان دیگر نیز هستند و جریان هنر را فقط این یا آن خورشید نیست که هدایت می کند،بل باید که به همه احترام گذاشت و از باد نخوت فروکاست.
آفرین بر پدرت، مربیانت و تو
در ضمن گول کلمات اشتباهی ازین گونه را نیز نخور که: "نیاکان پاکی که در وجود توست (در کامنت سوم از سعید)" و بدان که:
همه ی نیاکان ها، چه از نوع ترک و ترکمن و بلوچ عرب ولر وسرخپوست و کرد وفلاندری اش ، به یک اندازه می توانند پاک و نجس باشند. فقط آنانی ناپاک می شوند که بر پاکی ی نیاکان ها اصرار می ورزند."
استوار تر، جوینده تر، و فروتن تر باش
بدرود
-- R ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMهم نوع تو
من بعنوان يك ايراني به تركمنان كشورم افتخار ميكنم
-- بيژن ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMعالي عالي عالي عالي
-- شايسته ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMو ديگر هيچ
لازم است خدمت خوانندگان محترم عرض کنم به دلیل انتقال مطالب به صفحه شخصیام، کامنتها از صفحههای قبلی به این بخش بیهیچ کم و کاستی منتقل شدهاند به همین دلیل تاریخ انتشار کامنتها با مطلب همخوانی ندارد.برای رفع هرگونه سوء تفاهم عرض کردم.
-- مینو صابری ، Feb 7, 2009 در ساعت 05:49 PMبا احترام
مینو صابری