تاریخ انتشار: ۲۲ اسفند ۱۳۸۸ • چاپ کنید    
٣١ سال پیش در چنین روزی

تیرباران ۱۲ مقام مهم حکومت پهلوی

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی

سه‌شنبه بیست و دوم اسفند ۱۳۵۷ برابر سیزدهم مارس ۱۹۷۹ میلادی

تیرباران ۱۲ مقام مهم حکومت پهلوی

به گزارش روزنامه اطلاعات، نیمه شب گذشته، ۱۱ تن دیگر از فرماندهان نظامی حکومت سابق و کارکنان ساواک که به حکم دادگاه انقلاب اسلامی ایران محکوم به اعدام شده بودند، در مقابل جوخه آتش قرار گرفتند و تیرباران شدند.

اسامی اشخاصی که اعدام شده اند به این شرح است:
۱. سپهبد نادر جهانبانی، رئیس سابق سازمان ورزش

۲. سرلشگر محمد ولی زند کریمی، رئیس سابق اداره زندان‌ها

۳. محمود جعفریان، قائم مقام حزب رستاخیز و معاون سابق رادیو و تلویزیون و مدیر عامل سابق خبرگزاری پارس

۴. پرویز نیکخواه، تئوریسین رژیم پهلوی

۵. غلامحسین دانشی، روحانی و نماینده مجلس شورای ملی

۶. منوچهر وثوقی، افسر گارد جاویدان

۷. محمد نوید معروف به نبوی کارمند ساواک

۸. میراحمد کوچ اصفهانی، کارمند ساواک

۹. حسین شه کمان از طرفداران رژیم سابق که متهم به جنایاتی با چند نام مستعار شد.

۱۰. عبدالله منوچهری قشقائی، کارمند ساواک

۱۱. حسین فرزین، سردسته اشرار طرفدار رژیم سابق

در آغاز دادنامه، دادستان دادگاه انقلاب کیفرخواست خود را علیه سپهبد نادر جهانبانی به این شرح قرائت کرد: «آقای سپهبد نادر جهانبانی در سمت‌های مهم و حساس نظامی و این اواخر در تصدی مشاغل ورزشی و نظایر آن با رژیمی که با ساقط کردن حکومت ملی و شرعی به طریق غاصبانه و با اراده اجنبی در ایران سلطه پیدا کرد و مملکت را در جهت منافع اجنبی و در جهت خلاف شرع و خلاف مصلحت ملت و مملکت به قهقرا می‌برد و به نابودی می‌کشاند، با اقدام علیه امنیت به قیام برای متزلزل کردن اساس استقلال و فساد در ارض و محاربه با خدا و رسول نایب امام متهم هستند. دلایل اتهام‌ها تصدی مشاغلی است که شایع است و احتیاج به توضیح یک به یک نیست...»


سپهبد نادر جهانبانی، رئیس سابق سازمان ورزش

سپهبد جهانبانی در جواب رئیس دادگاه که از وی خواست به آخرین دفاع خود بپردازد گفت: «من دفاع خاصی ندارم ولی من هیچ وقت کاری بر ضد انقلاب نکرده‌ام، ولی به هرحال مهم نیست و من آماده اعدام هستم.»

به گزارش روزنامه اطلاعات پس از زند کریمی، محمود جعفریان در صندلی اتهام نشست و گفت: «من به حقانیت محکمه عدل اسلامی ایمان دارم، امیدوارم اگر قرار است من قربانی شوم همسر و فرزندان و هموطنانم از این پس در هوایی آزاد و به دور از هرگونه اختناق تنفس کنند.»

بعد از جعفریان نوبت سخن به نیکخواه رسید. به نوشته این روزنامه نیکخواه که «به او لقب نظریه‌پرداز رژیم دست‌نشانده سابق را داده بودند، از این‌که برای دومین بار است که در صندلی اتهام خیانت به وطن نشسته است اظهار تأسف کرد. وی گفت امیدوارم بودم انقلابیون امروز که به آن‌ها اعتقاد دارم که فرصت دیگر به من می‌دادند (جعفریان بامداد روز جمعه همراه با سپهبد صدری، سرگرد قوامی و سروان ژیان‌پناه محاکمه و به اعدام محکوم شده بود ولی به علت اعتراض به حکم دادگاه دیشب برای آخرین بار از خود دفاع کرد).»

بنا به همین گزارش غلامحسین دانشی، نماینده آبادان در مجلس شورای ملی که جزو اعدام شدگان بود، گفت: «اگر من می‌خواستم از مجلس استعفا کنم ساواک مرا می‌کشت. من حتی نمی‌توانستم جزو گروه مخالفین دولت در مجلس باشم. زیرا مخالفین دولت را در مجلس خود دولت انتخاب می‌کرد تا علیه دولت حرف بزنند!»

همچنین محمد نوید معروف به نبوی، کارکن ساواک معروف به شکنجه‌گر جلاد خانه ساواک به دادگاه گفت: «متأسفم که من نه تنها این دنیا را از دست داده‌ام، بلکه در آن دنیا نیز باید عذاب بکشم. من از مال دنیا هیچ چیز ندارم، یک خانه که پنج سال پیش قسطی خریدم و هنوز هم بدهکارم. وظیفه من تنها خبرچینی از درجه‌داران در شهرستان‌ها بود. به نام خدای بزرگ و به نام خلق مسلمان ایران، قسم می‌خورم که هرچه می‌گویم حقیقت دارد.»


پرویز نیکخواه، تئوریسین رژیم پهلوی

به نوشته روزنامه اطلاعات، میراحمد کوچ اصفهانی، شکنجه‌گر دیگر ساواک گفت: «من یک بازجوی متخصص هستم که دوره‌های تخصصی را در دانشکده ساواک؛ در تهران واقع در خیابان ملک دیدم و این تخصص را در زندان‌های شیراز و تهران و اوین بیشتر کردم. من بازجوی آیت‌الله طالقانی نیز بود. ایشان می‌دانند که من شکنجه‌گر نیستم.»

حسین شه‌کمان اعدام شده دیگر گفت: «من ستواندوم بود. من روی پای خودم ایستادم. یک ساله بودم که مادرم مرد و در دوازده سالگی پدرم را از دست دادم. نامادری بیرحم مرا پرورش داد.» وی ادامه داد:

«من گروهبان سوم بودم، یک برادر ناتنی داشتم که یک روز مرا جلوی همسرم مسخره کرد و گفت مثل گروهبان‌ها حرف می‌زنی. درس خواندم و دیپلم گرفتم و افسر شدم. من یک درد کشیده هستم و درد جامعه را می‌فهمم. من کسی نیستم که قادر باشم شکنجه بدهم. من هم از این دنیا چیزی نصیب نبردم. آخرین حقوقم ۴۲۰۰ تومان بوده که دو هزار تومانش را اجاره می‌دادم.»

یکی دیگر از اعدام‌شدگان، حسین فرزین از باج‌گیرهای معروف تهران بود. به گزارش اطلاعات حسین فرزین، قمه‌کش و باج‌گیر معروف ساکن خیابان ایرانمهر، آخرین نفری بود که از اتهامات خود دفاع کرد، وی متهم بود که در شهر ری به مردم مبارز با قمه در صحن مطهر عبدالعظیم حمله کرده بود و با همکاری دولت بختیار از زندان آزاد شده بود تا با همدستان خود با چوب و چماق اموال مردم را آسیب بزند. وی که از طرفداران تظاهرات قانون اساسی بود و این گروه را رهبری می کرد، گفت:

«من از رژیم سابق متنفرم و پرونده‌ای هم که جلوی شماست نشان می‌دهد که چندین بار توسط رژیم سابق زندانی شده‌ام.» قاضی دادگاه گفت: «رژیم گذشته هم تو را قبول نداشت!» فرزین گفت:

«من با کمیته انقلاب همکاری داشته‌ام و کارتی که از کمیته به من داده شده در پرونده من ضبط است. برای من توطئه‌چینی شده است.» ساعت هفت بامداد امروز متهمان پس از دو ساعت شور دادگاه انقلابی، به مرگ محکوم شدند و حکم اعدام، بلافاصله پس از صدور حکم دادگاه درباره آنان اجرا شد.


محمود جعفریان، قائم مقام حزب رستاخیز

حمله به اتومبیل قطب‌زاده و تیراندازی

صدای انقلاب اسلامی، دیشب در اخبار ساعت هشت خود اعلام کرد: مقارن ساعت پنج بعد از ظهر امروز عده‌ای خانم‌ها که به وسیله گروهی از آقایان حمایت می‌شدند در جلوی خیابان جام جم اجتماع و اقدام به دادن شعار و تظاهرات علیه دولت قانونی موقت و سرپرست صدا و سیمای انقلاب اسلامی ایران نمودند که پس از ۴۵ دقیقه درگیری و حتی مشاجره لفظی بین موافقین و مخالفین مأمورین حفاظتی دخالت نمودند و چون آن‌ها قصد ورود به جام جم به بهانه صحبت با سرپرست صدا و سیمای ایران وارد خیابان جام جم شد که ناگهان تظاهر کنندگان به این‌گونه اعمال و توهینات اکتفا نکرده، بلکه یکی از بانوان از داخل کیف خود اقدام به شلیک یک تیر نمود که نوع اسلحه و محل اصابت آن مشخص نگردید.

در همین زمان یکی دیگر از بانوان با چاقو به یکی از پرسنل نیروی هوایی ملی اسلامی ایران که عهده‌دار نگهبانی شبانه روزی تلویزیون می‌باشد، حمله کرد. خوشبختانه به وی آسیبی نرسید. لذا برای جلوگیری از هرگونه حادثه سوء بعدی اقدام به شلیک تیر هوایی گردید که تظاهر کنندگان متفرق و با دو دستگاه اتوبوس آبی رنگ محوطه را ترک نمودند.


صادق قطب‌زاده، سرپرست صدا و سیمای انقلاب اسلامی ایران

بنیاد مستضعفین ایجاد شد

شورای انقلاب اسلامی ایران دیروز طی صدور اعلامیه‌ای ایجاد بنیاد مستضعفین را اعلام داشت. متن اطلاعیه به این شرح است:

«در پی فرمان امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران درباره مصادره اموال منقول و غیرمنقول خاندان پهلوی و کارگردانان اصلی رژیم پیشین و صرف آن در امور رفاهی مستضعفان و محرومان، شورای انقلاب اسلامی اقدام به ایجاد موسسه‌ای به نام بنیاد مستضعفین کرده و وظیفه این بنیاد شناسایی و ضبط این اموال اعم از املاک و سپرده‌های بانکی و پول نقد و غیره و ایجاد واحد‌های مسکونی برای محرومان است.»

مرکز این بنیاد فعلاً در تقاطع خیابان پهلوی و پاستور روبه‌روی کلانتری مرکز واقع شده است.


از اقدامات ضد امپریالیستی حمایت می‌کنیم

سازمان چریک‌های فدائی خلق اطلاعیه جدیدی صادر کرد. در این اطلاعیه که در روزنامه اطلاعات منتشر شد، آمده است: «ما طی اعلامیه‌ها و بیانیه‌ها و مصاحبه‌ها مواضع خود را نسبت به تحولات اخیر و دولت موقت اعلام کرده‌ایم گفته‌ایم که تجدید سازمان ارتش سابق و گماشتن فرماندهان طرفدار آمریکا در رأس آن که مورد حمایت دولت است بزرگ‌ترین خطری است که انقلاب ایران را تهدید می‌کند.»

این سازمان نوشت: «گفته‌ایم که برای حل مسایل انقلاب باید راه حل‌های انقلابی به کار گرفت نه راه حل‌های محافظه‌کارانه.» سازمان چریک‌های فدائی افزود:

«گفته‌ایم که میزان حمایت ما از دولت بازرگان یا از هر دولت دیگر بستگی دارد به پیگیری آن‌ها در مبارزات ضد امپریالیستی و چگونگی دفاع از حقوق دموکراتیک خلق‌ها در چهارچوب برنامه حداقل ما گفته‌ایم که از اقدامات دولت در جهت تقویت نهاد‌های دمکراتیک پشتیبانی می‌کنیم....»

در ادامه این اطلاعیه آمده است: «اما وقتی پشتیبانی فدائیان از دولت بازرگان به صورت تیتر روزنامه در‌می‌آید، این امکان وجود دارد که برخی تصور کنند موضع ما در برابر جنبه‌های محافظه کارانه‌ی دولت تغییر کرده است. از این رو از مطبوعات خواستاریم که با چاپ نامه سرگشاده ما به دولت بازرگان امکان هرگونه توهم را از میان ببرند. در پایان اگر این نکته لازم است که ما در مصاحبه گفته‌ایم که شوروی را با همه انحرافاتش کشوری سوسیالیستی می‌دانیم اما در روزنامه کیهان سوسیال دمکرات چاپ شده است.»

اشرف دهقانی به ایران باز‌می‌گردد

جلال طالبانی، رهبر جنبش خودمختاری کردستان عراق با اشرف دهقانی دختر مبارز ایرانی دیدار کرد. بنا به اطلاعاتی که خبرنگار اعزامی اطلاعات به مرز ایران و عراق به دست آورده است، این دیدار چندی پیش در یکی از کشورها صورت گرفته و در جریان آن چند نفر ایرانی نیز حضور داشته‌اند.

به نوشته روزنامه اطلاعات «اشرف دهقانی که چند سال پیش به طرز شگفت‌آوری از زندان ساواک فرار کرد، در این دیدار به جلال طالبانی گفته است که امیدوار است به زودی به ایران بازگردد.»

وی این موضوع را هنگامی عنوان کرد که حکومت طاغوتی هنوز در ایران بر سر کار بود. بنا به این گزارش اشرف دهقانی که در آن هنگام همچنان مشغول فعالیت و تماس با مبارزان داخلی ایران بوده، گفته است که هر لحظه که شرایط را برای بازگشت به ایران مساعد ببیند به میان هموطنان خود بازخواهد گشت.

خبرنگار اعزامی اطلاعات با وجودی که از محل دیدار جلال طالبانی و اشرف دهقانی آگاهی دارد، اما به این علت که ممکن است اشرف دهقانی مایل به افشای این موضوع نباشد، از نوشتن نام این کشور خودداری می‌کند و فقط به آگاهی می‌رساند که این دیدار در یک کشور عربی (غیر از عراق) صورت گرفته است.

سرگرد یگانه: رژیم پهلوی مذهبی‌ها را ترور می‌کرد

به نوشته اطلاعات، یکی از پاسداران پاسگاه پلیس راه بندر عباس به سوی اتومبیلی که به فرمان ایست وی توجه نکرده بود تیراندازی کرد و در نتیجه راننده اتومبیل به نام ظهروی جافورزاده کهنوجی، راننده سازمان بهداری و بهزیستی استان ساحلی کشته شد.

خبرنگار اطلاعات در همین صفحه طی خبری نوشت: «براساس مدارک به دست آمده هر روز پانصد قالب یخ وسیله نیروی دریائی بندر عباس برای خنک نگهداشتن استخر ویلای شهریار شفیق خواهر زاده شاه سابق خریداری می‌شده است. این استخر دو مأمور خنگ نگاه داشتن آب داشت!»

در زنجان چهار پاسبان محاکمه شدند. به گزارش خبرنگار اطلاعات از زنجان محاکمه چهار سرپاسبان به نام‌های آیت‌الله سلیمانی، یوسف عمادی، کاظم ایمانی و سیف علی خمسه و پاسبان رضا قاسمیان و سرگرد یگانه در دادگاه انقلابی زنجان آغاز شد.

اتهام این عده شرکت در کشتار ۲۲ بهمن‌ماه زنجان است. سرگرد یگانه در دادگاه گفت: «در رژیم سابق اگر افسری به مذهب واقعی گرایش پیدا می‌کرد، بلافاصله ترور می‌شد و این ترورها را به گردن مارکسیست‌های اسلامی یا کمونیست‌ها می‌انداختند.»

سرگرد یگانه سرتیپ کهالی، فرمانده گارد اعزامی به زنجان را خائن به مملکت خواند. در سلماس نیز، سروان امامی، رئیس کلانتری، ستوان یکم شهبازی رئیس زندان، سرپاسبان هبوتی، پاسبان جواد قاسم‌زاده، استوار حسن عاطفی، پاسبان اصغر علیزاده، پاسبان حسن مجیدی و پاسبان میرقاسم فرقت به اتهام اعمال ضد انقلابی در سلماس آذربایجان دستگیر شدند.

در تهران یکی از پاسداران انقلاب به نام اکبر عبداللهی که مأمور گشت بود، توسط یکی دیگر از پاسداران هدف گلوله قرار گرفت. وی پس از چند روز در بیمارستان دکتر علی شریعتی تهران جان سپرد.

در منطقه همدان، راهزنان از مردم سلب آسایش کردند. به گزارش روزنامه اطلاعات، یک گروه از رزمندگان پایگاه حر (شاهرخی پیشین) با همیاری سایر نیروهای انقلابی همدان و با حمایت یک فروند هلی‌کوپتر به قلعه مخروبه‌ای که مقر راهزنان بود و در منطقه آهاروند قرار داشت، حمله بردند و در پی یک نبرد خونین فضل‌الله دهی (رهبر راهزنان) را از پای درآوردند.

وی که رهبری گروهی از راهزنان را در دست داشت در راه همدان، آهاوند دست به غارت و چپاول اموال مردم می‌زد. علی جانی از سوی یکی از بستگان خود که در این روستا ساکن است با اعلام مطالب بالا افزود:

«در پی این حمله، راهزنان که قنبر نجات، عزت، حسنعلی و حسن غلامی، اعضای یک خانواده و خداوری، خیراله همت و اکبر روشنی (اعضای یک خانواده) هستند، رهبری گروهی از دیگر راهزنان را به صورت جمعی در دست گرفته‌اند و در مناطق همدان، قلعه و چند ناحیه دیگر دست به غارت اموال مردم می‌زدنند. ساکنین این مناطق از دولت و کمیته‌های انقلابی تقاضا دارند هرچه زودتر جلوی اعمال ضد انقلابی رهزنان گرفته شود.»


تظاهرات زنان در اعتراض به اجباری شدن حجاب

راهپیمایی زنان در ارومیه

به دنبال راهپیمایی و تظاهرات در برخی شهرهای کشور در ارومیه نیز تظاهراتی علیه حجاب اجباری برگزار شد. به گزارش روزنامه اطلاعات، در پی اجتماع دیروز صبح بانوان شهرستان ارومیه که در محل دانشگاه این شهر تشکیل شد، بعد از ظهر دیروز نیز بانوان در خیابان‌های ارومیه به راهپیمایی پرداختند و طی شعارهای خود، خواستار برقراری حقوق سیاسی و اجتماعی متساوی با مردان و آزادی در انتخاب نوع حجاب و پوشش شدند.

در جریان این راهپیمایی گروهی از جوانان و عوامل ناشناخته شعارهایی علیه آزادی زنان دادند و پاسداران کمیته ارومیه با شلیک تیرهای هوایی و یورش به سوی تظاهر کنندگان آنان را متفرق کردند.

ساعتی بعد از این اقدام گروهی از جوانان ارومیه به طرفداری از حجاب به راهپیمایی و تظاهرات خیابانی پرداختند. گروهی از مردم ارومیه (رضاییه) در یک راهپیمایی خرید و فروش اسلحه را محکوم کردند. در دانشگاه ارومیه نیز تظاهرات وسیعی از سوی گروه‌های مختلف زنان به طرفداری از حقوق زن برپا شد.

صد و شصت نفر از تلویزیون اخراج شدند

هزینه تحصیلی تعداد زیادی از کارکنان سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران که در خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند قطع شد. این عده به دو گروه تقسیم شده‌اند، گروه اول کسانی که صرفاً به دلیل روابط نه ضوابط بورس گرفته و به خارج رفته‌اند و گروه دوم کسانی که تحصیل آن‌ها مورد نیاز سازمان نیست.

در بخشنامه به امضاء صادق قطب‌زاده، سرپرست موقت سازمان رادیو و تلویزیون اسلامی این دو گروه به این شرح اعلام شده است:

اسامی برخی از افراد گروه اول به شرح زیر است: ایراندخت اربابی، سیروس اخلاقی، پرویز ایل بیگیان، غلارضا دانشور، فریرز دمان پور، سیمیندخت رحیمی لاریجانی، نیلوفر شاه‌بختی، روشن صابری، طهماسب طهماسبی، حمید غروی خوانساری، فیروزه فرازمند، زهرا کاظمی آزاد، شهرام کیوان فر، محمود کیهانی، حسن لاهوتی، محدرضا متین رزم، آذر میرزاده، میناوزیری، منوچهر عسگری نسب، شیرزاد بزرگمهر، کیومرث درم بخش، ژاله امین، ابراهیم ابراهیم‌زاده،نادعلی همدانی، محمود محمدیوسف، مریم معترف، سوسن دیهیم، قباد شیوا، نادر پیروان، فرشته سعادت، سیما دبیر آشتیانی، بهمن علامه جعفری، سهیلا نجم، ترانه حائری، ژولیت وارهانیان، مرتضی اصفهانی، همایون مجد، رحیم تیموریان، مسعود سلطان عربشاهی، مریم قراچه داغی و چند تن دیگر.

در میان گروه دوم نیز از این افراد می‌توان نام برد: زهرا دبیردانش، ناهید ریاضی، دریا قادری، میترا دیوشلی، ایرج صهبائی، مازیار نصیری، عفت هاشمی موسوی، جمشید صدری،آرزو سادات خمسی.

همچنین به گزارش روزنامه اطلاعات ۷۵ نفر دیگر از کارکنان رادیو و تلویزیون ملی ایران از کار برکنار شدند ولی برای جلوگیری از هرگونه سوء تفاهم از انتشار اسامی خودداری شد. اطلاعیه رادیو تلویزیون که به امضای صادق قطب‌زاده رسیده است، به شرح زیر است:

«پیرو پاکسازی که در سازمان رادیو تلویزیون ملی اسلامی ایران انجام می‌گیرد از امروز ۷۵ نفر دیگر از کارمندان این سازمان از کار برکنار می‌شوند. این افراد عمدتاً مانند فهرست ۵۰ نفری اول شامل کسانی است که یا در خدمت مستقیم و غیرمستقیم به رژیم طاغوتی پهلوی بوده‌اند و یا سوء استفاده نموده‌اند. چون در فهرست منتشر شده قبلی نوعی اتهام تفکیک نشده بود و موجب بروز سوء تفاهماتی گردید. لذا به منظور جلوگیری از هر نوع سوء تفاهم از انتشار رسمی اسامی خودداری به عمل می‌آید.»

تنها راه نجات

ما کارگران عضو هفت سندیکای کارگری (زهتاب کشتارگاه تهران و حومه، کله پاک کن، شماع، سیراب پاک کن، جگری، دباغ، مغزی) تنها راه نجات ملت ایران را در برقراری حکومت عدل اسلامی می‌دانیم و خواهان جمهوری اسلامی به هدایت و رهبری امام خمینی هستیم.

Share/Save/Bookmark
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظرهای خوانندگان

خیلی جالب است. ممنون از این سری مطالبتان.

-- داوود ، Mar 14, 2010

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)



آرشیو ماهانه