زن در نظر نظامی

در منظومه‌های عاشقانه‌ی «نظامی» _ و به تعبیر خودش «هوسنامه‌»ها _ چنان‌که معمول این قبیل منظومه‌هاست، زن سهمی دارد و به خلاف سنت زمانه‌، مقام والایی. حضور زن در داستانی عشقی امر ناگزیری است، اما برخورد «نظامی» با زنان داستان‌هایش، برخوردی بی‌سابقه و اگر بخواهیم جنبه‌ی احتیاط را رعایت کنیم، کم‌سابقه است.

نظامی، در سه منظومه‌ی «خسرو و شیرین»، «اسکندرنامه» و «بهرام‌نامه»، به توصیف حالات و رفتار زنانی می‌پردازدکه گویی تافته‌ی جدا بافته‌اند. همه‌ی زنان این سه منظومه، درعین عفاف و تسخیرناپذیری، جسور و آزاده‌اند و خود را در مقابله‌‌ی مردان، کمتر از حریف نمی‌دانند، اگرچه حریف، در اوج قدرت باشد و صاحب سلطه‌ای نامحدود، چون «بهرام گور»، «اسکندر مقدونی» و «خسرو پرویز ساسانی».

این مطلب، برگرفته شده از مقاله‌ی «زن در نظر نظامی» نوشته‌ی «سعیدی سیرجانی» است که در فصل‌نامه‌ی «ایرانشناسی»، شمارۀ بهار از سال پنجم انتشار آن به‌چاپ رسیده است.

فایل گفتاری این مطلب را در [اینجا بشنوید]
و برنامۀ پیشین را هم از [اینجا]