پیشینۀ فایل صوتی در وبلاگ‌های فارسی‌زبان

با آشنایی ایرانیان و فارسی‌زبانان با دنیای اینترنت و دست‌یابی به آنچه که از همان‌زمان به «وبلاگ» شهرت یافت؛ و با به‌وجود آمدن امکان فارسی‌نویسی در این محیط، وبلاگ‌های بسیاری برپا و راه‌اندازی شد که در نوع خود از تنوع زیادی هم برخوردار بود.

در شروع فقط کلمه بود. مطالب نوشتاری که با استفاده از همان امکان محدود و معینی که وجود داشت، انتشار می‌یافت. بعد به نیازی که حس می‌شد، امکان اضافه کردن تصویر به متن هم به‌وجود آمد. و کمی بعدتر نیز امکان افزودن صدا به‌شکل فایل صوتی که بیشتر پخش قطعه‌ای موسیقی یا ترانۀ مورد علاقه وبلاگ‌نویس بود.

اجرای این ایده که وبلاگ‌نویس بتواند متنی که نوشته را با صدای خود در وبلاگ بگذارد، البته نیاز به دسترسی و آموزش برنامه‌های نرم‌افزاری خاصی داشت که چندان شناخته شده نبودند.

زنان وبلاگ‌نویس ما اما پیشرو این جریان بودند. از جمله اولین بلاگرهایی که متن‌های نوشتاری‌شان را به شکل فایل صوتی در وبلاگ خود گذاشتند، یکی نویسندۀ وبلاگ «لیلای لیلی»، و تقریبا همزمان با او نویسندۀ وبلاگ «قاصدک» بود. این ایده در ادامه شاید به‌دلایل فنی کار، آن‌چنان که باید پیگیری و اجرا نشد.

تا باز یکی از زنان وبلاگ‌نویس ایرانی به‌نام «پانته‌آ» که در آلمان زندگی می‌کرد و وبلاگ «غربتستان» را می‌نوشت، با اشراف و آشنایی که با موسیقی پاپ در دو دهۀ هفتاد و هشتاد داشت، برنامه‌ای رادیویی را به‌طور مستقل تهیه و تنظیم و ارائه و اجرا کرد که آن‌را با نام «رادیو غربتستان»، هر از چند هفته‌ای یک‌بار در وبلاگ خود قرار می‌داد.

این برنامه‌ها که بین ده تا پانزده دقیقه بود، کاری نو و ایده‌ای بکر و تازه بود که از استقبال خوبی نیز برخوردار شد.

شاید همین تازگی و نوآوری بود که وقتی اولین گروه تهیه‌کنندگان «رادیو زمانه» دور هم جمع شدند تا شکل و محتوای برنامه‌های رادیو را تدارک ببینند، «پانته‌آ» نیز به‌عنوان کسی که هم در کار رادیو صاحب تجربه است، و هم با موسیقی پاپ در کلیت خود آشنایی دارد، به همدلی، همراه این گروه شد. او حتی در روزهای آغازین راه‌اندازی رادیو زمانه، یکی دو هفته‌ای را هم به‌عنوان مجری برنامه‌های روزانه، در استودیوی آمستردام حضور داشت.

جریان سفر و بازگشت از آمستردام، و همسفر شدن او با «داریوش اقبالی» در قطار، یکی از اولین گزارش‌هایی بود که «پانته‌آ» برای رادیو زمانه تهیه کرد که در زمان خود مورد توجه بسیار شنوندگان و این خوانندۀ معروف قرار گرفت.

در برنامۀ امروز، در بخش بازپخش برنامه‌های قبلی رادیو زمانه که از این به بعد در «جُنگ صدا» خواهید شنید، بخشی از اولین برنامۀ «رادیو غربتستان» را می‌شنوید.

برنامه را در [اینجا] بشنوید!
و برنامۀ پیشین را هم در [اینجا]