سینمای ایران در جشنواره‌ی فیلم مونیخ

مهدی عبدالله زاده

مونیخ که به شهر صنایع مادر و پیشرفته در آلمان مشهور است از سال ۱۹۸۳ به این سو، میزبانی بزرگ‌ترین جشنواره‌ی فیلم آلمان- پس از برلیناله- را به عهده دارد. فستیوال مونیخ که یک رخداد رقابتی در عرصه‌ی سینما به حساب می‌آید در سال‌های گذشته به طور معمول در برنامه‌ی نمایش خود از سینمای ایران فیلمی را داشته است. اما امسال، برگزاری مرور آثار برگزیده‌ی یک فیلم‌ساز ایرانی، حضور سینمای ایران در این جشنواره را پررنگ‌تر از پیش کرده است.

به منظور بزرگداشت عباس کیارستمی، شش فیلم منتخب از آثار متأخر وی در این دوره از جشنواره‌ی فیلم مونیخ به نمایش در می‌آیند. دلیل برگزاری این بزرگداشت تصمیم مسؤلان جشنواره برای اهدای جایزه‌ی «سینه مریت» امسال به خاطر یک عمر دستاورد هنری به عباس کیارستمی است. حمایت مالی این جایزه که از سال ۱۹۹۷ به فیلم‌سازان برجسته و تاثیرگذار در عرصه جهانی اعطا می‌شود را شرکت اتوموبیل سازی «آ. او. دی» به عهده دارد. در حاشیه‌ی این بزرگداشت فیلم‌های کپی برابر اصل، پنج (پیشکش به اوزو) ، طعم گیلاس، زیر درختان زیتون، ده و باد ما را خواهد برد در روزهای مختلف برپایی این جشنواره به نمایش در خواهد آمد.

در بخش مسابقه‌ی بین‌المللی نیز دو فیلم از ایران حضور دارند. «تهرون» نخستین ساخته‌ی بلند نادر تکمیل همایون که تابستان گذشته در بخش هفته‌ی منتقدان جشنواره‌ی ونیز حضور داشت و اولین جایزه‌اش را نیز از همان جشنواره دریافت کرد برای کسب جایزه‌ی پنجاه هزار یورویی «آری زایس» رقابت می‌کند.

تکمیل همایون که در بخش نوعی نگاه جشنواره‌ی فیلم کن امسال، فیلم کوتاهی از گفته‌های پناهی را به افتخار و یاد این فیلم‌ساز تدارک دیده بود، پیش از این همچنین توانسته بود جایزه نوار طلایی جشنواره فیلم فریبورگ سوییس را از آن خود کند. با توجه به این که این فیلم نگاه تحسین‌برانگیز منتقدان دنیا را نیز به خود جلب کرده، می‌توان آن را به عنوان یکی از بخت‌های کسب جایزه در این دوره به شمار آورد.

وقتی لیمو ها زرد شدند نخستین ساخته محمد رضا وطن دوست نیز دیگر فیلم ایرانی حاضر در بخش مسابقه است. این فیلم اولین بار در جشنواره جهانی مونترال و در شرایطی که جعفر پناهی ریاست هیأت داوران آن دوره را به عهده داشت، به نمایش درآمد، اما در آن جا نتوانست به موفقیت چندانی دست یابد. این فیلم به جز این در چندین جشنواره دیگر از جمله تیبرن آمریکا و سائوپائولو برزیل و سنگاپور حضور داشته است و داستان آن درباره‌ی یک زوج جوان است که با شروع دوران نامزدی خود به طور داوطلبانه به جبهه می‌روند و با مفقود‌الاثر شدن زن، ماجرا ادامه می‌یابد.

فیلم مستند ضربه در ایران به کارگردانی فاطمه گزا عبداللهیان اثر دیگری است که گرچه نام ایران را با خود به همراه دارد و درباره‌ی مشکلات دختران ورزشکار ایرانی است، اما محصول سینمای آلمان معرفی شده و به همین دلیل نیز در بخش سینمای نوین آلمان به نمایش در می‌آید. البته حضور در این بخش نیز به معنای داشتن شانس تصاحب جایزه شصت هزار یورویی بهترین سینماگر تازه کار آلمانی است. این جایزه از سوی بنیاد سینمایی «باواریا» و «بانک هیپوفرن» تأمین می‌شود و هدف آن تشویق و ارتقا کیفیت تولیدات تلویزیونی و سینمایی در کشور آلمان است. ضربه در ایران پیش از این و در آوریل ۲۰۱۰ در جشنواره بین‌المللی فیلم‌های مستند نیون سوییس که به ویزیون دورئل مشهور است به نمایش در آمده بود.

جشنواره بین المللی فیلم مونیخ از ۲۵ ژوئن تا ۳ ژولای برگزار خواهد شد.