آیا خاطره‌ی شیرین تایتانیک تکرار خواهد شد؟

مجتبا یوسفی‌پور

نامزدهای هشتادودومین جایزه آکادمی فیلم و علوم سینمایی آمریکا، اسکار اعلام شدند. لیست بلند بالایی که برخی ازنامزدهایش را می‌شد از پیش حدس زد و برخی دیگر از شگفتی آفرینان این دوره هستند.

امسال گویا انتخاب برای اعضای آکادمی مشکل‌تر از سال‌های پیش بوده است، برای همین اعضای آکادمی تصمیم گرفته‌اند برخلاف روال گزینش پنج نامزد در سال‌های گذشته، امسال ۱۰ فیلم را نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم کنند.

در این میان فیلم‌ها در رقابت سختی برای دریافت جوایز اصلی بویژه جایزه بهترین فیلم قرار گرفته‌اند.

در فهرست نامزدها «آواتار» ساخته‌ی جیمز کامرون و «میدان بلا» ساخته‌ی همسر سابق کامرون، کاترین بیگلو با نامزدی در ۹ رشته صدرنشین هستند.

رتبه‌ی دوم بیشترین نامزدی متعلق به کسی نیست جز کوئنتین تارانتینو و حرامزاده‌های بی‌شرف‌اش. بالا در هوا، و گران‌بها (پرشس) هرکدام با نامزدی شش جایزه از دیگر امیدهای برنده شدن جایزه اصلی امسال هستند.

در میان کاندیداها، جیمز کامرون تاکنون سه بار نامزد دریافت جایزه اسکار شده و هر سه بار موفق شده تا مجسمه‌ی طلایی را با خود به خانه ببرد. او در سال ۱۹۹۷ هم‌چون امسال در رشته‌های بهترین کارگردانی، بهترین تدوین و بهترین فیلم برای تایتانیک موفق به بردن این جایزه شد.

جان لانداو دیگر تهیه کننده‌ی آواتار امسال دومین نامزدی خود برای اسکار را تجربه می‌کند. او نیز در سال ۱۹۹۷ موفق شد تا به همراه کامرون جایزه بهترین فیلم را برای تایتانیک از آن خود کند.

آواتار بیش از هرچیز قدم بزرگی در ساخت فیلم‌های سینمایی با بهره‌گیری از جلوه‌های ویژه‌ی رایانه‌ای است، فیلم را می‌توان حد واسط پایان دوره‌ای از سینمای وابسته‌ی به جلوه‌های رایانه‌ای و آغازگر دورانی تازه نامید، دورانی که به گفته‌ی خود کامرون چالشی بزرگ برای فیلم‌سازانی است که بخواهند از جلوه‌های ویژه‌ی رایانه‌ای در فیلم‌های‌شان استفاده کنند.

همین نکته‌ی بلندپروازانه که منجر به تولید پرخرج‌ترین و پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما شده است به اندازه‌ی کافی برای گردانندگان اسکار دلیل محکمی هست تا فیلم را ارزش بگذارند. و البته در نهایت باید اعتراف کرد اعضای آکادمی از فیلم‌های حماسیِ پرخرجِ تراژیک خوششان می‌آید.

کافی است نگاهی به لیست برندگان سال‌های پیش بیاندازیم تا متوجه شویم آنچه آنها همه داشتند آواتار یک‌جا دارد. به نظر می‌آید آواتار یکی از شانس‌های برنده شدن بهترین فیلم امسال باشد هرچند در رشته‌های اصلی نامزدی چندانی ندارد و بیشتر در بخش‌های تکنیکی قدرت‌نمایی می‌کند.

گران‌بها (پرشس) یکی از شگفتی‌های امسال است. این فیلم که دومین فیلم کارگردانش است برخلاف آواتار فیلمی کم‌هزینه است که سیر موفقیتش را از جشنواره فیلم ساندنس شروع کرد (برنده شدن در سه رشته) سپس در چهار رشته نامزد جوایز بفتا شد که البته با دست خالی از آن‌جا برگشت و اکنون آخرین شانسش را برای گرفتن اسکار می‌آزماید.

دیگر فیلم ویژه‌ی این دوره انیمیشن بالا ساخته‌ی کمپانی پیکسار است که بعد از مدت‌ها یک انیمیشن نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم شده است. آخرین باری که یک انیمیشن توانست در رقابت برای دریافت اسکار بهترین فیلم وارد شود سال ۱۹۹۲ بود که دیو و دلبر نامزد دریافت این جایزه شد. انیمیشن بالا همچنین در رشته‌های بهترین انیمیشن، بهترین فیلمنامه اوریژینال، بهترین موسیقی و بهترین صداگذاری نامزد اسکار است.

دیگر رقیب اصلی در این بخش نقطه‌ی بلا ساخته‌ی کاترین بیگلو است. این فیلم که اولین نمایشش را در جشنواره‌ی فیلم ونیز داشته به تازگی موفق به ربودن جایزه‌ی کانون کارگردانان آمریکا (دی جی ای) به خاطر کارگردانی برجسته‌اش شده است و نام بیگلو را به عنوان اولین زن برنده‌ی این جایزه بر سر زبان‌ها انداخته است.

اهمیت این جایزه آنجا روشن می‌شود که بنا به گفته‌ی راجر ابرت منتقد معروف، در طی ۶۰ سال گذشته به غیر از شش فیلم، دیگر برندگان اسکار پیشتر برنده‌ی این جایزه بوده‌اند. برخلاف آواتار، منطقه‌ی بلا توانسته نامش را در لیست جوایز اصلی بازیگری مرد و فیلمنامه نیز وارد کند که در صورت برنده شدن در این رشته‌ها، شانسش برای بردن جایزه بهترین فیلم افزایش خواهد یافت.

این میان شاید بتوان حدس زد که بیشتر جوایز در بخش‌های تکنیکی نصیب آواتار خواهد شد، اما در رشته‌های اصلی رقابت سخت‌تر خواهد بود.

می‌شود گفت در بخش بازیگری زن سخت‌ترین رقابت در جریان است. اگر ساندرا بولاک را که کاندیدایی‌اش یکی از شگفتی‌های امسال است از لیست کنار بگذاریم آن‌وقت باید گفت رقابت اصلی میان گادوری سیدیب (گران‌بها)، هلن میرن (آخرین ایستگاه) و مریل استریپ ( جولی و جولیا) است.

هلن میرن یک‌بار پیشتر موفق شده است تا اسکار را برای فیلم ملکه با خود به خانه ببرد. دیگر نامزد اصلی این بخش یعنی مریل استریپ را می‌توان یکی از پایه‌های ثابت نامزدی بهترین هنرپیشه زن نامید که تا کنون دوبار موفق به بردن آن شده است.

این میان این گادوری سیدیب است که با گران‌بها دروازه‌های شهرت و موفقیت به رویش گشوده شده است و می‌شود گفت همین نامزدی اسکار برای او موفقیت بزرگی محسوب می‌شود.

در بخش بازیگری مرد جف بریجز (قلب دیوانه)، جرج کلونی (بالا در هوا)، مورگان فریمن، کالین فیرث(مرد مجرد) و جرمی رنر ( میدان بلا) رقابت سختی در پیش دارند.

در میان این پنج تن کالین فرث تاکنون توجه بسیاری از منتقدان را به خود جلب کرده است، اما باید دید که آیا اعضای آکادمی امسال نیز همچون سال گذشته جایزه بهترین بازیگری را به بازیگری به خاطر بازی در نقش یک همجنس باز (شون پن برای میلک) خواهند داد یا نه.

و بالاخره در مهم‌ترین بخش جوایز اسکار برای غیرانگلیسی زبان‌ها یعنی اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان، امسال نیز ایران نتوانست جایی برای خود پیدا کند و درباره‌ی الی نماینده‌ی ایران برای شرکت در این بخش از راهیابی به فهرست نهایی نامزدها باز ماند.

مجریان مراسم امسال الک بالدوین و استیو مارتین خواهند بود که از هم اکنون با شعار دو مرد به صحنه وارد می‌شوند و یکی خارج می‌شود نوید مراسمی طنزآلود را می‌دهند.

این مراسم یکشنبه شانزده اسفند (هفتم مارس) در محل برگزاری هرساله مراسم یعنی سالن کداک هالیوود برگزار خواهد شد و شبکه ای بی سی آمریکا مدیریت پخش زنده‌ی آن را بر عهده خواهد داشت.

فهرست نامزدهای نهایی اسکار در بخش‌های اصلی:

بهترین فیلم: آواتار؛ نقطه‌ی کور؛ منطقه ۹؛ تحصیلات؛ منطقه بلا؛ حرامزاده‌های بی‌شرف؛ گران‌بها (پرشس)؛ یک مرد جدی؛ بالا (انیمیشن)؛ و بالا در هوا.

کارگردانی: جیمز کامرون، آواتار؛ کاترین بیگلو، منطقه بلا؛ کوئنتین تارانتینو، حرامزاده‌های بی‌شرف؛ لی دانیلز، گران‌بها؛ جوزف ریتمن، بالا در هوا.

فیلمنامه اقتباسی: منطقه ۹؛ تحصیلات گران‌بها؛ بالا در هوا؛ باخبر.

فیلمنامه اصل: منطقه بلا؛حرامزاده های بی شرف؛ پیام رسان؛ مرد جدی؛ بالا

بازیگر نقش اول مرد: جف بریجز، قلب دیوانه؛ جرج کلونی، بالا در هوا؛ کالین فرث، مرد مجرد؛ مورگان فریمن، شکست ناپذیر؛ جرمی رینر، منطقه بلا.

بازیگر نقش مکمل مرد: مت دیمون، شکست ناپذیر؛ وودی هارلسون، پیام رسان؛ کریستوفی پلامر، آخرین ایستگاه؛ استنلی توچی، استخوانهای دوست داشتنی؛ کریستف والتز، حرامزاده های بی شرف.

بازیگرنقش اول زن: مریل استریپ، جولی و جولیا؛ ساندرا بولاک، نقطه‌ی کور؛ هلن میرن، آخرین ایستگاه؛ کری مولیگان، تحصیلات؛ گابوری سیدیب، گران‌بها.

بهترین بازیگر نقش مکمل زن: پنه لوپه کروز، ۹ (نُه)؛ ورا فارمیگا، بالا در هوا؛ مگی گیلنهال، قلب دیوانه؛ آنا هندریک، بالا در هوا؛ مو نیک، گران‌بها.

بهترین انیمیشن بلند: کارولاین؛ آقای فوکس شگفت انگیز؛ شاهزاده و قورباغه؛ رازهای کلز
بالا؛ طراحی هنری؛ آواتار؛ The Imaginarium of Doctor Parnassus؛ (نُه) ۹؛ شرلوک هلمز؛ ویکتوریای جوان.

فیلم‌برداری: آواتار؛ هری پاتر؛ منطقه‌ی بلا؛ حرامزاده های بی شرف؛ روبان سفید؛ طراحی لباس؛ ستاره درخشان؛ کوکو قبل از شانل؛ The Imaginarium of Doctor Parnassus؛ (نُه) ۹؛ ویکتوریای جوان؛ تدوین؛ آواتار؛ منطقه ۹؛ منطقه بلا؛ حرامزاده های بی شرف؛ گران‌بها.

موسیقی (متن): آواتار؛ آقای فوکس شگفت انگیز؛ منطقه بلا؛ شرلوک هولمز؛ بالا؛ موسیقی (ترانه)؛ شاهزاده و قورباغه (دو بار)؛ پاریس ۳۶؛ ۹؛ قلب دیوانه.

تدوین صدا: آواتار؛ منطقه بلا؛ حرامزاده های بی شرف؛ استار ترک؛ بالا؛ ترکیب صدا؛ آواتار؛ منطقه بلا؛ حرامزاده های بی شرف؛ استار ترک؛ ترانسفورمرز؛ جلوه های بصری؛ آواتار؛ منطقه ۹؛ استار ترک.

فیلم غیرانگلیسی زبان: (اسرائیل)Ajami؛ (آرژانتین)El Secreto de Sus Ojos؛ (پرو)The Milk of Sorrow؛ (فرانسه)A Prophet؛ ( آلمان) The White Ribbon.