تجلیل مجله «نیو استیتسمن» از رخشان بنی‌اعتماد

کاوه اسفندیاری

«رخشان بنی‌اعتماد فیلم‌ساز زن برجسته ایرانی است. ۲۰ سال است که او وضعیت موجود کشورش را بی‌هیاهو به چالش کشیده است.»

این جمله آغازین تجلیل مجله انگلیسی «نیواستیتسمن» از خانم بنی‌اعتماد در آستانه گرامی‌داشت وی و بررسی آثارش در مؤسسه فیلم بریتانیاست.

رخشان بنی‌اعتماد

شیلا ویتکر، منتقد فیلم و مدیر سابق جشنواره فیلم لندن، در مطلبی زیر عنوان «درون انقلاب» کارنامه فیلم‌سازی خانم بنی‌اعتماد را مرور کرده و نوشته است که با وجود درخشش سینمای ایران بعد از انقلاب، خانم بنی‌اعتماد در بریتانیا عمدتاً ناشناخته مانده است.

نویسنده در ادامه این فیلم‌ساز زن را یکی از موفق‌ترین کارگردانان ایران در ۲۰ سال اخیر می‌خواند که «هنرمندانه توانایی‌اش برای موفقیت در گیشه را با عزمی برای نقد کردن وضعیت جاری وطنش در هم می‌آمیزد.»

این مطلب سپس با نقل قولی از حمید دباشی، استاد ایران‌شناسی و ادبیات تطبیقی در دانشگاه کلمبیا، ادامه می‌یابد. به گفته آقای دباشی، در حالی که سینمای عباس کیارستمی و محسن مخملباف دو شیوه متفاوت را برای بازخوانی فرهنگ ایران ارائه می‌دهد، فیلم‌های خانم بنی‌اعتماد «هجمه‌ای بصری به پاشنه آشیل آن فرهنگ، یعنی تلقی‌اش از زنانگی است.»

نویسنده مجله «نیو استیتسمن» در ادامه این سؤال را مطرح می‌کند که چرا با وجود درخشندگی خانم بنی‌اعتماد، سینمای وی برای انگلیسی‌ها غالباً ناشناخته مانده و کمتر تجلیل شده است؟

شیلا ویتکر ساخت آثار خانم بنی‌اعتماد توسط تهیه‌کنندگان ایرانی که توانایی تبلیغات جهانی ندارند، و دشواری طبقه‌بندی این آثار را از دلایل احتمالی گمنامی نسبی این فیلم‌ساز ایرانی در بریتانیا برمی‌شمارد.

از همین رو، نویسنده مجله «نیو استیتسمن» معتقد است به نمایش در آمدن فیلم‌های خانم بنی‌اعتماد در مؤسسه فیلم بریتانیا فرصتی است تا انگلیسی‌های علاقه‌مند بفهمند این آثار نفیس هستند.

گفتنی است فصل فیلم رخشان بنی‌اعتماد از ۱۱ تا ۳۰ آوریل در مؤسسه فیلم بریتانیا در لندن با نمایش آثاری همچون «نرگس» «روسری آبی» و «زیر پوست شهر» برگزار خواهد شد.

دوشنبه هفتم آوریل نیز یک کارگاه فیلم‌سازی با حضور خانم بنی‌اعتماد در دانشکده مطالعات شرق‌شناسی و آفریقایی دانشگاه لندن برگزار می‌شود. موضوع کارگاه، لندن است و فیلم‌های کارآموزان در ۱۷ آوریل در مؤسسه فیلم بریتانیا به نمایش در خواهد آمد.