اینجا دموکراسی حاکم است؟

مهدی کوهیان
فیلم‌ساز مستند

احمدرضا درویش تصمیم خود را گرفت، گریم پرویز پرستویی در فیلم دوئل همان گریم فیلم دیار عاشقان بود. از میان دستیارانش من موظف به پیدا کردن عکسی از آن فیلم شدم، با تعطیل شدن دفتر تولید فیلم دیار عاشقان جایی به غیر از دبیرخانه جشنواره فیلم فجر به ذهنم نرسید.

وقتی از پله‌های سالن شماره 2 سینما فرهنگ (که البته آن موقع دبیرخانه جشنواره بود) بالا می‌رفتم، بسان صمدی که به شهر رفته است مبهوت قاب‌های بزرگ از پوستر فیلم‌های دوره‌های قبل بودم، وقتی خانم پهلوان کارمند دوست داشتنی و دائمی دبیرخانه جشنواره فیلم فجر خواسته‌ام را فهمید، لبخندی زد و گفت: پسرجان به غیر از عکس و پوسترهای روی دیوار که برای ویترین جشنواره نگه داشته شده‌اند، هیچ آرشیو دیگری وجود ندارد. کی بهت گفته بیای اینجا. اینجا به غیر از من و این ساختمون هیچ چیز دائمی دیگه‌ای وجود نداره.

پس از پنج سال نه خانم پهلوان کارمند دبیرخانه جشنواره فیلم فجر است و نه سالن شماره 2 سینما فرهنگ دفتر جشنواره. البته چیزهای دیگری هم هست که عوض شده، مثلا همین مقررات جشنواره فیلم فجر امسال.

روزگاری هر فیلم کوتاه و مستندی که می‌خواست در جشنواره فیلم فجر شرکت کند نمی‌بایست در دیگر جشنواره‌های داخلی به نمایش در می‌آمد و خوب این قاعده هم مثل موضوعات دیگر به کلی عوض شد و اکنون فیلم‌هایی در این بخش پذیرش می‌شوند که نه تنها در جشنواره‌های دیگر نمایش داده شده‌اند، بلکه می‌بایست جایزه هم گرفته باشند.

جالب اینکه گروهی از فیلم‌های مستند بالاتر از 60 دقیقه (که من واقعاً نمی‌دانم هر ساله چند فیلم مستند خلاق و هنرمندانه بلند بالاتر از 60 دقیقه در کشور تولید می‌شود) از این قاعده مستثنی است و جالب‌تر آن‌که مدت‌هاست سایت‌های مختلف از حضور فیلم مستند بلندی در جشنواره خبر می‌دهند که در مورد انتخاب شدن آقای رئیس جمهورمان به این سمت است و البته تا به حال در هیچ جشنواره‌ای نمایش داده نشده‌است.

مهدی کوهیان، مستندساز

«اینجا دموکراسی حاکم است» اولین فیلم مستند نیمه بلند پنجاه و دو دقیقه‌ای من هم بسان فیلم دیگر دوستان مستندساز که فیلمشان در جشنواره‌ای شرکت نکرده یا زمان آن کمتر از 60 دقیقه است از حضور در این جشنواره باز می‌ماند، فیلمی که نزدیک به دو سال تحقیق و پژوهش آن به طول انجامید و امید آن را داشتم که پس از آن‌که نتوانستم آن را به جشنواره سینما حقیقت (که اولین و تنهاترین جشنواره فیلم مستند ماست) برسانم، آن را در مهم‌ترین اتفاق سینمایی سال کشور ببینم یا حداقل آن را به معرض دید اعضای هیأت انتخاب جشنواره برسانم.

من انسان قانون گریز و ستیزی نیستم و اعتقاد و باور دارم که قانون هرچقدر بد، محترم است و لازم الاجرا. لیکن از هفته گذشته که دفتر جشنواره فیلم فجر مقررات جدید حضور در این رقابت را اعلام کرد، مبهوتم از این همه تبعیض. فیلم من تنها به خاطر 8 دقیقه نمی‌تواند در این جشنواره شرکت کند، نه تنها فیلم من بلکه فیلم‌های دیگر فیلمسازان، اما فیلمی که در مورد آقای رئیس جمهور ساخته شده است این مشکل را ندارد که اگر داشت حتما فیلم من هم می‌توانست در این جشنواره به نمایش درآید.

در این چند روز که روزنامه‌ها را ورق می‌زنم یا به سایت‌های مختلف سرک می‌کشم، اعتراض مسئولان دولتی یا فیلمسازان مستند مطرح کشورمان را می‌بینم و بی‌تردید تا پایان مهلت ارسال آثار، این اعتراض‌ها جدی‌تر خواهد شد، اما همه واهمه من این است که مبادا این باور گسترش یابد که عده‌ای با هدف به نمایش در آمدن فیلمی خاص مقررات جشنواره را تنظیم کرده‌‌اند که اگر چنین باشد جفایی است به آن فیلم و حتی به آقای رئیس جمهور که ایشان را مقابل دیگر فیلمسازان مستند قرار می دهد.

امید است مسئولان محترم جشنواره تا فرصت باقی‌ست با تغییر در مقررات جشنواره مقدمات حضور فیلم‌های دیگر فیلمسازان مستند کشور را در این رقابت ملی فراهم نمایند.