صدیقه مجددی از وطنش افغانستان فیلم می‌سازد

شهره جندقیان

میزان مرگ و میر مادران باردار و اطفال در افغانستان بسیار بالاست. از هر هفت زن باردار یک نفر جان خود را در زایمان از دست می‌دهد. پس از حدود ۳۰ سال جنگ و اشغال در افغانستان، سیستم پزشکی و بهداشتی این کشور تقریبا نابود شده و پزشکان و گروه‌های امدادی از سطح آموزش و آگاهی بسیار پایینی برخوردار هستند. مردم افغانستان امید داشتند که حمله امریکا در اکتبر ۲۰۰۱ که سقوط رژیم طالبان را به همراه داشت، به بهبود آموزش و بهداشت زنان نیز کمک کند، اما حقوق زنان افغان برای برخورداری از مراقبت‌های پزشکی همچنان نادیده گرفته شده است.

پوستر فیلم "وطن، افغانستان"

وسعت این تراژدی را صدیقه مجددی، فیلمساز افغان–امریکایی در فیلم مستند ''وطن، افغانستان'' به نمایش می‌گذارد. در سال ۲۰۰۳ فیلمساز جوان به همراه پدرش که پزشک و جراح متخصص زنان و زایمان است برای فیلمبرداری از بیمارستان ''رابعه بلخی''، بزرگترین بیمارستان زنان در افغانستان، راهی کابل می‌شود. این بیمارستان در آن زمان تحت حمایت ''بخش خدمات عمومی و درمانی'' دولت امریکا بود. و این سازمان در سایت اینترنتی خود اظهار کرده بود که بیمارستان ''رابعه بلخی'' از جدیدترین امکانات تکنولوژی در زمینه پزشکی برخوردار بوده و زنان بیمار در آنجا تحت مراقبت‌های ویژه پزشکی قرار می‌گیرند. اما واقعیتی که فیلمساز در طول فیلمبرداری از محل کشف می‌کند فاجعه‌ای بس اسفناک است. در بیمارستانی که در آن تا حدود ۸۰ زایمان در روز انجام می‌شود نه تنها هیچ‌گونه امکانات سترون‌سازی یا کنترل ویژه برای جلوگیری از عفونت در بیماران وجود ندارد، بلکه این بیمارستان حتی از داشتن ابتدایی‌ترین وسایل درمانی نیز محروم است.

صدیقه مجددی با مستندسازی این شرایط و با تمرکز بر روی پدرش به عنوان شخصیت کلیدی، تلاش‌های دکتر مجددی را به تصویر می‌کشد که با آموزش کادر پزشکی بیمارستان و انجام جراحی‌های پیچیده برای زایمان‌های زودرس، با حداقل امکانات پزشکی، سعی می‌کند در شرایط موجود تغییراتی بدهد. فیلمساز برای واقعی‌تر نشان‌دادن فضای فیلم، از روش دوربین روی دست و به سبک ''سینما-واقعیت'' فیلمبرداری کرده است. داستان فیلم نیز از طریق عکس و فیلم‌های آرشیوی، تصاویر ضبط شده از یک یتیم‌خانه محلی، دورنماهای شهری از ویرانی‌های کابل، مصاحبه‌هایی که با دکتر مجددی و همسرش، بیماران و خانواده‌هایشان و همچنین کادر بیمارستان انجام شده، روایت می‌شود.

بیمارستان رابعه بلخی

بر خلاف ادعاها و تبلیغات گسترده مقامات امریکایی برای نشان دادن بهبود در افغانستان، این فیلم نشان می‌دهد که برای بهتر شدن وضع بهداشت و سلامت زنان در افغانستان، نیاز به سرمایه‌گذاری گسترده‌تر و همچنین استفاده از نیروی انسانی به مراتب بیشتری است.

صدیقه مجددی در سال ۱۹۶۵ در کابل به دنیا آمده و دو سال پس از تولدش به همراه مادر و پدرش که هر دو پزشک هستند به امریکا مهاجرت می‌کند. صدیقه تحصیلاتش را در رشته تاریخ و تئوری فیلم در دانشگاه فلوریدا تمام می‌کند و در سال ۱۹۹۶ به همراه پدرش به افغانستان و پاکستان می‌رود تا برای ساخت فیلم مستندی درباره زنان افغان، مقداری تصاویر ویدیویی ضبط کند که نتیجه آن اولین فیلم او به نام ''کابل، کابل'' تولید سال ۲۰۰۰ است. فیلم مستندی درباره وضعیت زنان افغان پس از جنگ، که یا آواره شده‌اند و به دنبال یافتن افراد گمشده خانواده‌شان هستند یا برای بقای خود و کودکانشان با شرایط سخت اقتصادی-اجتماعی حاکم دست و پنجه نرم می‌کنند.

''وطن، افغانستان'' فیلم دوم صدیقه مجددی است که در سال ۲۰۰۵ و با هزینه شخصی فیلمساز ساخته شده است. این فیلم در جشنواره‌های جهانی بسیاری به نمایش در آمده و هم اکنون در جشنواره فیلم‌های حقوق بشر در شهر سیاتل امریکا به تماشای عموم گذاشته شده است.

مطالب مرتبط:

سینما پس از طالبان
کابل اکسپرس