وبلاگ‌های بلوچ

لیدا حسینی‌نژاد

این برنامه را از این‌جا بشنوید.

‌ ‌

مدتی این مثنوی تاخیر شد! خوب بالاخره هوا سرد شده و رفت و آمدها کمتر شده؛ ولی مطمئن باشید ما به خواب زمستانی نرفته‌ایم! حالا دیدیم هوا سرد شده، با خودمان گفتیم کجا بهتر از کویر و شرق کشورمان؟ پس کوله‌مان را بستیم و رفتیم بلوچستان.

بلوچستان را همه می‌شناسند و هر کس به نحوی؛ ولی ما امروز می‌خواهیم بلوچستان را با وبلاگ‌هایش به شما معرفی کنیم.

معروف‌ترین و زیباترین وبلاگ بلوچی و حتی یکی از مشهورترین وبلاگ‌های وبلاگستان فارسی، وبلاگ عبدالقادر بلوچ است. عبدالقادر که یک بار هم مهمان زمانه بوده و یکی از داستان‌های وبلاگش را هم با صدای خودش در زمانه شنیدیم، نثری زیبا و البته طنزآلود دارد:

«خواب دیدم خشایارشاه از فرط عصبانیت از فیلم ۳۰۰ زنده شده و دارد لشکر جمع می‌کند تا به هالیوود حمله کند. چشمش افتاد به پوستر احمدی‌نژاد که شالی سیاه و سپید دور گردنش بود. دستش را مشت کرده، دهانش باز و دندان‌ها و زبان کوچکش هویدا بود. عقب عقب رفت با لکنت زبان پرسید: آقای بلوچ این تصویر از آن کیست!؟

گفتم زنده بودن اعلی‌حضرت حقیقی باد. این حاکم امروز ماست. با دو دست چنان بر فرق ملوکانه‌اش کوبید که نقش زمین شد. قبل از رحلت مجدد گفت: آبروی گذشته پیشکش، آبروی امروزتان را نجات دهید.»

عبدالقادر و عمه جانش را و دنیای سیاسی و طنزآلودش را فعلاً با خشایار شاه تنها می‌گذاریم تا گپشان را بزنند و ما هم گپی با زنان بلوچ بزنیم:

«زن بلوچ
گیسوان بافته و انگشتانی نازک
که آخرین نقش‌ها را می‌زند بر تار و پود بی‌جان سیاه پارچه‌ای
در زیر چتر بلند خورشید
بی‌آن‌که درس هندسه خوانده باشد
در خیالش می‌رقصد
شتر بز عقرب و مار
این یعنی همه‌ی کویر
و
معصوم چشمانی
که خسته نمی‌شود از آهنگ رفت و برگشت
سوزن ... حکایت‌ها دارد
تن‌پوش دخترکی خواهد شد
از جنس بلوچ ...
بلوچ ......
بلوچ ............
لیکو
لولی
و کودکی در گهواره‌ی خواب
که
آرزوهای مادر را می‌بیند»

آن‌چه خواندید، از وبلاگ «بانی کانی توار» یا «آوای زنان» بود که اعتقاد دارد حرف را باید زد؛ حق را باید گفت؛ به زبان همه کس و بیاموز که چه طور بر رخ اطلس انسانیت، رنگ‌ها بی‌مفهوم، مرزها بی‌معنی است. آگاه باش که نامساوی‌ها را به تساوی بکشی. آخر تو هم در تاریخ جای پایی داری. بیا فریاد کن خواسته‌ات را که به جز فریاد راهی دیگر نیست!

اما هرچه که بخواهید از بلوچ و بلوچستان بدانید، حتما باید بروید پیام بلوچ. در پیام بلوچ از عکس و شعر گرفته تا آهنگ بلوچی و هزاران مطلب درباره بلوچستان:

«بلوچستان سر زمینی خشک و کویری است و از نعمت بارندگی محروم، ولی به علت وسعت، دارای مناطق آب و هوایی گوناگون و معادن زیرزمینی فراوان است. به سبب هم‌جواری با کشورهای پاکستان و افغانستان، موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی ویژه‌ای دارد و وجود دریای عمان در جنوب آن، مزیتی خاص نسبت به سایر نقاط ایران به آن داده است که دسترسی به آب‌های بین المللی، داد و ستد کالا و سایر ارتباطات آبی را تسهیل می‌کند؛ که این خود امتیاز بسیار بزرگی است و به تنهایی می‌تواند جواب‌گوی نیازهای مردم این مرز وبوم باشد.

توجه داشته باشیم؛ وجود طوایف و قبایل در یک جامعه سنتی مثل بلوچستان، نشان شناخت آن طایفه و یا قبیله از سایر قبیله‌ها و طایفه‌هاست؛ که به نام اجدادشان، نام آن طایفه را انتخاب می‌کنند؛ وگرنه هیچ بلوچی را بر بلوچ دیگر امتیازی ویژه نیست. نه نارویی را بر اسماعیل زهی، نه ریگی را بر مبارکی، نه شهلی بر را بر جمالزهی، نه براهویی را بر میرلاشاری ، نه بارکزهی را بر چاکرزهی، نه رییسی را بر درزاده و نه سایر زهی‌ها را بر زهی‌های دیگر، چون همه در یک چیز و یک کلمه با هم مشترک هستند و منافع واحد دارند. آن فقط و فقط بلوچ بودن است که نشان هویت و بیان‌گر ملیت عموم بلوچ‌هاست؛ چون بی‌هویتی مساوی است با فنا.»

اما بلوچ چه می‌خواهد؟ بله «بلوچ چه می‌خواهد؟» هم یک وبلاگ سیاسی با مضامین خیلی سیاسی‌تر است که می‌خواهد بگوید بلوچ‌ها چه می‌خواهند:

«مهم‌ترین خواسته و مطالبه بلوچ‌های ایران به عنوان یک شهروند، اجرای کامل قانون اساسی به عنوان میثاق ملی، خصوصاً اجرای اصول ۱۲، ۱۵ و ۱۹ و رفع تبعیضات قومی، احترام به حقوق انسانی و شهروندی، انتشار کتب ونشریات بلوچی، رادیو و تلویزیون محلی، تدریس زبان مادری در مراکز آموزشی و توزیع عادلانه ثروت و قدرت بین همه اقوام ایرانی و رفع محرومیت از این منطقه است.

مردم بلوچستان که مرزدار واقعی ایران عزیز هستند، سزاوار لطف و عنایت حکومتند و امیدواریم با تحقق این حقوق اجتماعی و فردی، شاهد مشارکت بلوچ‌ها درتصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها و توسعه پایدار وهمه‌جانبه این خطه محروم باشیم.»

اما بلوچ‌های بلاگر و فعال، یک عالم وبلاگ و سایت هم مثل سرباز دارند که پر است از آهنگ و عکس. راستی وبلاگ‌های انگلیسی زبان بلوچی هم زیاد است که حالا آن‌ها را می‌گذارم برای یک فرصتی دیگر و در آخر، شما را با زلما بلوچ و شعر‌های زیبایش تنها می‌گذارم:

«سلامم را از هزار سال باران بپذیر
می‌خواهم این بار
از سرزمین نامه‌های نانوشته
برایت چند خطی دل بنویسم
می‌خواهم بگویم آمده بودی دیشب
چند قدم مانده به پلک سه تارم
گفتی: بلوچ رودخانه‌های جهان ... زلما ...

راستی تا یادم نرفته بگویم
دیشب از لای گیسوانم
چند کبوتر و دل پر زد.»

‌ ‌

مرتبط:
«وبلاگ‌های یزدی»
«وبلاگ‌های ترکی»