بازتاب سخنرانی احمدی‌نژاد در وبلاگ‌های ایرانی و خارجی

درنا کوزه‌گر، روزنامه‌نگار مستقل در سويیس

در حالی که سخنرانی رییس‌جمهور اسلامی ایران در دانشگاه کلمبیا و حواشی آن، همچنان از سوی رسانه‌ها و محافل سیاسی داخل و خارج از کشور مورد توجه قرار دارد، به نظر می‌آید که علی‌رغم درخواست دفتر ریاست جمهوری از مردم، برای شکرگزاری به دلیل به ارمغان آورده شدن «عزت، افتخار و سربلندی را برای دنیای اسلام و به ویژه ملت قهرمان ایران» توسط آقای احمدی‌نژاد، انتقادات بسیاری نیز در زمینه پاسخ‌های وی به سؤالات دانشجویان در دانشگاه کلمبیا، مطرح شده است.

یک دانشجوی دختر روزنامه‌نگاری (عکس از وبلاگ دانشجویان روزنامه‌نگاری کلمبیا)

وبلاگ‌ها، به عنوان رسانه‌هایی شخصی و در عین حال با تأثیری مستقیم و سریع، بخش مهمی از بازتاب‌های رسانه‌ای به سخنرانی احمدی‌نژاد در دانشگاه کلمبیا را در خود منعکس کرده‌اند.

نویسنده آمریکایی «وبلاگی برای همه» نوشته است: «احمدی‌نژاد ادعا می‌کند که یک استاد دانشگاه است. اما وقتی ناچار شد تا به طور مشخص به سؤالات پاسخ دهد، از این کار سرباز زد. زیرا این کار سبب می‌شد تا موضع واقعی ایران روشن شود.»

در همین حال، بهمن هدایتی، نویسنده وبلاگ «کلاشینکف دیجیتال» می‌نویسد: «بی‌شک، مجموعه اصل و حواشی سفر نیویورک برای احمدی‌نژاد «مصرف خارجی» خوبی داشت. احمدی‌نژاد توانست رسانه‌های غرب و آمریکا را حدود ۲۴ ساعت تصرف کند. یک «جلب توجه رسانه‌ای» مؤثر ( هرچند با عمق و عمر کم)

اما احمدی‌نژاد به خوبی می‌داند که در داخل، وضع این طور نیست و سفر نیویورک مصرف داخلی چندانی ندارد. به بیان دیگر، هرگونه استقبال از احمدی‌نژاد در فرودگاه (که منجر به تحریک مخالفان داخلی می‌شود) و اصولاً رسانه‌ای شدن این موضوع در داخل و اظهار نظرها و ورود مطبوعات داخلی به حواشی این موضوع و ... می‌تواند آثار آن «برد خارجی» را از بین ببرد.»

یک وبلاگ‌نویس (عکس: راحله عسگری‌زاده، زمانه)

وقتی از ولادمیر موشینگر، وبلاگ‌نویس یهودی فرانسوی نیز درباره تاثیرات سخنرانی احمدی‌نژاد پرسیدم، به نکته دیگری اشاره می‌کند و آن روشن شدن محتوای پیام احمدی‌نژاد برای جهانیان بود. ولادمیر می‌گوید که از سخنان ابتدایی رئیس دانشگاه بسیار خرسند شده و تحت تأثیر قرار گرفته است. زیرا «بسیار قوی و قاطع در برابر وی ظاهر شده است.» به نظر او احمدی‌نژاد در برابر وی، مانند یک سفسطه‌باز رقت‌انگیز جلوه می‌کرد.

ولادمیر موشینگر می‌گوید که انتظار نداشته است که احمدی‌نژاد حرف‌های جدیدی بزند. اما شیوه سخنرانی و حواشی آن برای وی بسیار جالب توجه بوده است.

وقتی از ماریا پاستورا ساندول، وبلاگ‌نویس و روزنامه‌نگار شیلیایی نیز در این باره می‌پرسم، پاسخ می‌دهد: «سخنان و پاسخ‌های احمدی‌نژاد تأثیر بسیار بدی بر روی مخاطبان گذارد. زیرا وی به گونه‌ای سخن می‌گفت که گویی هیچ مشکلی در کشورش وجود ندارد. شاید به همین دلیل بود که این سخنان اغلب حضار را به خنده می‌انداخت.»

وی معتقد است که احمدی‌نژاد با قبول دعوت به سخنرانی در یک دانشگاه آمریکایی موقعیت خود در نزد افکار عمومی جهانی را بیش از پیش به خطر انداخته است.

نویسنده وبلاگ «قمار عاشقانه» که دانشجوی ارتباطات نیز هست، در این باره نوشته: «نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی در ایران جرم محسوب می‌شود. اما اگر یک مقام دولتی حرفی بزند که دور از حقیقت باشد نیز، شامل این قانون می‌شود؟»

ماریا پاستورا، روزنامه‌نگار و وبلاگ‌نویس شیلیایی

تقریباً اغلب وبلاگ‌های فارسی پرخواننده زبان به انتقاد از سخنرانی و پاسخ‌های احمدی‌نژاد در دانشگاه نیویورک گشوده‌اند. به عنوان مثال، نویسنده وبلاگ «زیتون» نیز نوشته است: «نکته‌ی مهم‌تری که از سخنان گهربار رئیس‌جمهورک محبوبمون فهمیدم، اینه که زنان ما اون قدر ارزشمندن که هر کاری بهشون رجوع نمی‌کنن. شما نمی‌فهمید وقتی در بعضی رشته‌های مهندسی‌ دانشجوی دختر نمی‌گیرن، این یعنی احترام. وقتی بیشتر بیکارهای مملکت خانوم هستن، این یعنی برن راحت تو خونه بتمرگن و هر چقدر می‌خوان آرایش کنن و درضمن برای آقا خونه رو بسابن و بروبن و بپزن .چادر هم برای اونه که ارزشمندیشون رو بپوشونه و ندزدنشون.»

نسرین افضلی، فعال حقوق زنان که جز زنان بازداشت شده در تجمع در برابر دادگاه انقلاب بود، نیز در وبلاگش به همین موضوع پرداخته است و نوشته است با وجود آن که تحقیر شدن رییس‌جمهور یک کشور نباید مطلوب به نظر برسد؛ ولی او احساسی خلاف این امر داشته است.

برخی دیگر از وبلاگ‌های متعلق به فعالان حقوق زنان نیز درباره محتوای سخنرانی احمدی‌نژاد، به ویژه در جایی که تأکید می‌کرد زنان ایران دارای آزادی مطلق هستند، به شدت به انتقاد پرداخته بودند.

نویسنده وبلاگ «شبح» نیز چنین اظهار نظر کرده است: «دستگاه دیپلماسی آمریکا قصد دارد مردم آمریکا را از نیروی شرور و غیرمنطقی بترساند تا راه را برای برخوردهای شدیدتر با ایران یا حداقل ماندن در عراق به بهانه‌ی مهار ایران باز کند. از سوی دیگر حاکمیت ایران که از پایگاه متزلزل داخلی‌اش در هراس است با طرح شعارهای ضدآمریکایی قصد دارد در مردم منطقه و در نزد آزادی‌خواهان جهان برای خودش پایگاه بخرد و در عین حال برای برقراری رابطه با آمریکا چراغ سبز نشان دهد. همان سیاست فشار از پایین، چانه‌زنی در بالا.

در این میان مردم ایران تماشاچیانی هستند که قدرت واکنش ازشان سلب شده است. آن‌ها می‌بینند کسی که فرزندانشان را به زندان می‌اندازد و روزنامه‌های‌شان را تعطیل می‌کند و حتی اجازه انتخاب نوع پوشش را هم به مردم نمی‌دهد، پای‌اش را که از مرز بیرون می‌گذارد، می‌شود آزادی‌خواه! مردم فلسطین حق دارند با رفراندوم سرنوشت خود را تعیین کنند، اما مردم ایران نه! دانشگاه در آمریکا باید آزاد باشد جلسه‌ی سخنرانی برای رییس‌جمهور کشور متخاصمشان برگزار کند؛ اما دانشگاه‌های ایران نتوانند جلسه‌ی سخنرانی برای لایه‌های خود نظام برگزار کنند، چه رسد به مخالفان نظام. روزنامه‌نگاران در ایران به مرگ محکوم می‌شوند انسان‌ها را به جرم‌های واهی با سنگ می‌کشند... و هزار و یک چیز دیگر که می‌توان در مورد ایران و حکم‌رانان‌اش گفت.

نسرین افضلی در کنار یک دانشجوی دختر فیلمسازی اندونزیایی با کتاب احمدی‌نژاد

اما از سوی دیگر حرف‌های احمدی‌نژاد در مورد بوش و سیاست‌های آمریکا نیز پر بیراه نیست. در واقع چیزی که در جریان است، دعوایی است بر سر لحاف ملا؛ هر چند ممکن است این لحاف هزار تکه شود و سر ملا و لحاف‌خواهان‌اش بی‌کلاه بماند.»

در همین حال برخی از وبلاگ‌های اسراییلی نیز به این موضوع پرداخته‌اند. برخی همچنان به دعوت از احمدی‌نژاد برای سخنرانی در دانشگاه کلمبیا معترض‌اند و برخی دیگر سعی در تحلیل سخنان احمدی‌نژاد داشته‌اند.

یکی از نویسندگان وبلاگ «اورشلیم» نوشته است «ما نیز هیتلر را دعوت می‌کنیم.» وی به نقد گفته یکی از استادان دانشگاه کلمبیا پرداخته است که گفته بود «ما حتی اگر می‌توانستیم، هیتلر را هم دعوت می‌کردیم» و در این نوشته خود احمدی‌نژاد را با هیتلر مقایسه کرده است.

نویسنده وبلاگ «خربطات» نیز نوشته است که همچنان از دیدن صحنه‌ای که احمدی‌نژاد وجود همجنس‌گرایان در ایران را نفی می‌کند و واکنش مخاطبان، به قهقه می‌افتد. وی همچنین اشاره کرده است که «با وجود آن که عمل بولینگر در تحقیر احمدی‌نژاد درست به نظر نمی‌رسید، ولی او حق چنین کاری را داشت.»

وی هچنین نوشته است که «احمدی‌نژاد کاری به این که دانشجویان دانشگاه کلمبیا چه فکری می‌کنند، نداشت. او به فکر مخاطبان خود در جهان عرب و متحدان خود و نه حتی مردم ایران بود.»

یک دختر طرفدار احمدی‌نژاد در دانشگاه کلمبیا (عکس از وبلاگ دانشجویان روزنامه‌نگاری کلمبیا)

الیزه جیمز، یکی از نویسندگان وبلاگ آمریکایی «اس‌پی‌جی» نیز نوشته است: «دعوت از احمدی‌نژاد نشانه مدارا و آزادی بیان بود و من از این بابت خرسندم.»

وی نوشته است که نمی‌داند که احمدی‌نژاد به مردم ایران آن چه را می‌خواستند، داده است یا خیر. ولی از فرهنگی که منکر وجود همجنس‌گرایی و هالوکاست است، چیزی سر در نمی‌آورم.

وی همچنین سخنرانی ابتدایی بولینگر و حمله کلامی‌ش به احمدی‌نژاد را غیر ضروری دانسته است. در حالی که دانشجویان، خودشان با سخنرانی احمدی‌نژاد می‌توانستند به محتوای تفکر او پی ببرند.

بسیاری از وبلاگ‌های گروهی و سایت‌های تعاملی چون «دیگ» نیز به بخش‌های مختلفی از سخنرانی احمدی‌نژاد پرداخته‌اند و نظرات بسیاری در باره سخنانش در زمینه آزادی در ایران، هالوکاست، حقوق زنان و همجنس‌گرایی پرداخته‌اند.

یک وبلاگ‌نویس (عکس: راحله عسگری‌زاده، زمانه)

اما جالب‌ترین وبلاگ در این زمینه «احمدی‌نژاد در کلمبیا» است که حاوی گزارش، ویدئو و عکس از حضور وی در این دانشگاه و شرح پشت صحنه و ماوقع است.

این وبلاگ که تعداد بسیاری بازدیدکننده داشته است، محصول کار گروهی سه دانشجوی روزنامه‌نگاری این دانشگاه است.

از آن‌ها پرسیدم که چرا تصمیم به خلق این وبلاگ گرفتند، چانتال فلیش فرسر به نمایندگی از هر سه پاسخ داد: «ما دانشجوی روزنامه‌نگاری هستیم و در روز واقعه بسیاری تصمیم گرفته بودند که این موضوع را پوشش بدهند. بنابراین ما بلافاصله این وبلاگ را درست کردیم که نمایان‌گر پوشش خبری آن‌ها باشد. این موضوع برای ما در وهله نخست کاربردی آموزشی و در وهله بعدی خبررسانی داشت.»

از آن‌ها پرسیدم که واکنش حضار به سخنرانی احمدی‌نژاد را چگونه دیده‌اند؟ چانتال پاسخ داد: «واکنش‌های متفاوتی وجود داشت. در حالی که اغلب دانشجویان مخالف دعوت از احمدی‌نژاد بودند، برخی دیگر نیز خواهان سخنرانی او برای پاسداشت آزادی بیان بودند؛ بدون این که صحه‌ای بر اندیشه‌های او بگذارند. بسیاری از این دو گروه با یکدیگر بحث و مجادله می‌کردند.»

از وی در باره تأثیر وبلاگ پرسیدم. چانتال پاسخ داد: «وبلاگ ما شور و اشتیاق بسیاری در دانشگاه پدید آورد. بسیاری از دانشجویان عکس، ویدئو و یا گزارش برای آن فرستادند. ما ای میل‌های بسیاری هم از دانشجویان دانشگاه‌های دیگر آمریکا و یا خارج از کشور دریافت کردیم و در بسیاری از سایت‌های تعاملی به وبلاگ ما لینک داده شد که شمار بازدید کنندگانش را به طرز هیجان‌انگیزی بالا برد.»

از این دانشجویان در باره انتظارش از این سخنرانی نیز پرسیدم و آن‌ها پاسخ دادند: «ما انتظار هیاهوی بسیاری داشتیم. زیرا رییس دانشگاه و دانشکده برای این دعوت، زیر باران انتقادات بسیاری قرار گرفته بودند.»

چند روز پس از این سخنرانی، هنوز در بسیاری از وبلاگ‌های فارسی، اسراییلی، آمریکایی و دیگر کشور‌ها در باره سخنرانی که به طور زنده برای 500 میلیون نفر در سراسر جهان پخش می‌شد، اظهار نظر‌ها و مطالب بسیاری نوشته می‌شود. اما آن چه که قابل توجه است، آن است که وبلاگ‌ها به گونه‌ای متفاوت و شخصی‌تر و شاید فراتر و چند جانبه‌تر از رسانه‌های دیگر به این موضوع پرداخته‌اند و با مرور برخی از آن‌ها می‌توان به شمایی از تأثیر این سخنرانی و بازخورد‌های مخاطبان جهانی دست یافت و این یکی از وجوه متمایز این رسانه نوین است که به پدیدارهای اجتماعی رنگ‌های تازه‌ای می‌بخشد.