رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۲۹ مرداد ۱۳۸۹

کودتای ۲۸ مرداد

دغدغه و برنامه اصلی دولت مصدق به اجرا درآوردن قانون «ملی شدن صنعت نفت» بود. پس از تصویب قانون ملی‌شدن صنعت نفت در ایران دکتر مصدق به نخست‌وزیری رسید. مذاکرات با شرکت نفت ایران و انگلیس شروع شد.

شرکت نفت آماده پذیرش ملی شدن نفت ایران نبود و همچنان بر ادامه قرارداد ۱۹۳۳ اصرار داشت. دکتر مصدق از شرکت نفت ایران و انگلیس خلع ید کرد و کارشناسان و مدیران این شرکت ناچار از ترک ایران شدند.

دولت بریتانیا از ایران به شورای امنیت شکایت کرد. شورا رسیدگی به این شکایت را به دیوان بین‌المللی در لاهه ارجاع کرد. دکتر مصدق دادگاه بین‌المللی را برای رسیدگی به این مساله که امری مربوط به حق حاکمیت ایران بود صالح ندانست. دیوان نیز بالاخره به عدم صلاحیت خود رای داد. بدین ترتیب بریتانیا و شرکت نفت که نتوانستند از مجراهای قانونی بین‌المللی با ملی‌شدن نفت ایران مقابله کنند به اقدام در ایران پرداختند. مخالفان مصدق در ایران را متشکل و هماهنگ کردند و با صرف پول چهره‌هایی را که در آغاز نهضت ملی‌شدن نفت با مصدق همراه بودند، به مقابله با او کشاندند. هدف بریتانیا و شرکت نفت برکناری مصدق به صورتی دنیاپسند و از طریق مجلس و افزایش فشار داخلی بود.

دکتر مصدق توانست در مقابل این فشارها نیز مقاومت کند. با رفراندم و انحلال مجلس دیگر معلوم بود که بریتانیا باید دست از اقدامات قانونی بردارد و رو در رو مصدق را ساقط کند. اما در همین مورد هم سعی در حفظ ظاهری قانونی کرد و با همراه کردن شاه، دستخط‌هایی از او برای عزل دکتر مصدق و نصب سپهبد زاهدی به نخست‌وزیری گرفتند.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

حکومت اسلامی ایران نتیجهی کودتای 28 مرداد1332 است.
اگر به دولت دکتر مصدق با همه ی کم و کاست هایش در ان دوران و دران شرایط اجازه داده بودند بر قدرت بماند . آنچه که امروزه بنام دموکراسی برای ایران و خاور میانه غرب برای برقراری آن تلاش میکند. آن روز بذر ش با حکومت مصدق پاشیده شده بود امروز رزیمی بنام حکومت اسلامی وجود نداشت و خاور میانه دنیای دیگری می بود.

-- مهران ، Aug 20, 2010 در ساعت 01:03 PM