رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۱ آذر ۱۳۸۷
گفتگو با رضا مولوی، از برگزارکنندگاه همایش خلیج فارس، دورهام

«اعراب به موسسه‌ی ایران‌شناسی بیشتر کمک کردند»

پژمان اکبرزاده
pejman@radiozamaneh.com

به تازگی، همایش دو روزه‌ای با عنوان «خلیج فارس در دوران تاریخی و پیش از تاریخ» در دانشگاه دورهام در بریتانیا برگزار شد.

همایش به‌وسیله بخش باستان‌شناسی و ایران‌شناسی دانشگاه دورهام سازماندهی شد و بنیاد پژوهش‌های ایرانی بریتانیا (BIPS) و سازمان میراث فرهنگی ایران، پشتیبان همایش بودند.

استادان دانشگاه دورهام، به‌ویژه در پنج سال گذشته، پژوهش‌های گسترده‌ای را در کناره‌های ایرانی خلیج فارس، به‌ویژه در منطقه بوشهر انجام داده‌اند.

درباره موضوع‌های مطرح شده، ویژگی‌های همایش و روند برگزاری آن، با رضا مولوی، مدیر اجرایی بخش ایران‌شناسی دانشگاه دورهام و از برگزارکنندگان همایش «خلیج فارس در دوران تاریخی و پیش از تاریخ» گفتگویی کردم:

Download it Here!

رضا مولوی: این همایش، نخستین همایش خلیج فارس در عرض پنج سال گذشته است. ولی همایش‌های شبیه به آن در جاهای دیگر انجام شده ولی نه با این کیفیت و کمیت که ما در این دو روز داشتیم. موضوعات متفاوت خلیج فارس، چه از نظر باستان‌شناسی و چه از نظر تاریخی و فرهنگی، مورد بررسی قرار گرفته است. استادان از نقاط گوناگون دنیا در همایش شرکت کردند.

با توجه به عنوان همایش، سخنرانی‌هایی که ایراد می‌شد به چه موضوع‌های ویژه‌ای اختصاص داشتند؟

شکل و قیافه‌ي فیزیکی خلیج فارس بررسی شد که در گذشته‌ها خیلی کوچکتر از آن چیزی است که امروزه به چشم می‌خورد و بعداً کم کم با بزرگتر شدن این شکاف، این خلیج به شکل امروزی تبدیل شده است. مسئله‌ي امنیت انرژی در دوران معاصر که نقش مهمی پیدا کرده و آثار تاریخی که در جریان حفاری‌ها کشف شده و نشان‌دهنده‌ي فرهنگ غنی ایرانیان حتا پیش از دوران زرتشت بررسی شده تا دوران اسلامی. انتقال فرهنگ از شرق به غرب و نشان دادن کشفیات در مسائل فنی و هنری.

در میان موضوع‌های گوناگونی که در همایش به بحث گذاشته شده هیچ تم خاصی هم بوده که بیشتر روی آن تاکید شود؟

خیر. ما سعی کردیم که در زمینه‌های گوناگون این آبراه، افرادی که هنرشان و معلوماتشان، مورد پژوهش، بررسی و انتشاراتی بوده دعوت شوند. بعداً هم مطالبی که در جلسات مطرح شده به‌صورت کتابی در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

در همایش، جلسات بحث یا پرسش و پاسخ هم بین سخنرانان و شنوندگان انجام می‌شد یا اینکه تنها سخنرانی‌ها ایراد می‌شدند؟

ما پس از خاتمه‌ي هر سخنرانی یک مدتی برای سوال و جواب می‌گذاشتیم که با همدیگر بحث و تبادل نظر بکنند و ضمنا هم با همدیگر آشنا شوند.

ارتباط همایش شما با پژوهشگرانی که در داخل ایران درباره مسائل خلیج فارس کار می‌کنند به چه شکل بوده؟

از ایران حدود بیست نفر از باستان‌شناسان از دانشگاه‌های گوناگون و موسسه میراث فرهنگی آمدند. رییس بخش تحقیقاتی سازمان میراث فرهنگی هم در اینجا بود.

همایش شما در رسانه‌های بریتانیا هیچ بازتابی داشته؟

یکی دو نفر را دیدم ولی من خودم شخصاً با آنها صحبتی نکردم.

در کشوری که شما این همایش را برگزار کردید معمولا نام «خلیج فارس» به‌ندرت در رسانه‌های رسمی استفاده می‌شود. فکر می‌کنید برگزاری چنین همایشی تاثیری در این قضیه دارد؟

ما امیدواریم که نام «خلیج فارس» (Persian Gulf) به همان شکل که طبق مدارک موجود و به‌ویژه کتیبه‌هایی که اخیراً در خارک و جاهای دیگر ایران پیدا شده و همیشه به عنوان «خلیج فارس» مطرح بوده؛ در رسانه‌ها و در دیدگاه دست‌کم استادان دانشگاه تثبیت شود.


نقشه با نام «خلیج فارس» چاپ روزنامه تایمز،‌ لندن، 1913 (از تارنمای Persian Gulf Online)

از کشورهای عربی هم استادان دانشگاه یا پژوهشگران در همایش شما شرکت داشتند؟

خیر. کسی از استادان یا نهادهای پژوهشی عربی در این همایش شرکت نداشت.

شما دعوت نکرده بودید یا آنها علاقه‌ای نشان نداده بودند برای شرکت؟

نه دعوت را ما به همه می‌فرستیم. دلمان می‌خواهد که همه در این همایش شرکت بکنند ولی فکر می‌کنم که تصمیم مربوط به خود آنهایی بوده که نخواستند در این همایش شرکت بکنند. حساسیتی که حتما همه شنوندگان شما می‌دانند که اعراب نسبت به نام این خلیج دارند مشخص شده است. احتمالا شرکت نکردن آنها هم به این موضوع ربط داشته باشد.

تنها من یک مطلبی را بگویم ضمن اینکه ممکن است در این همایش، اعراب شرکت نکنند، ولی این را من باید اظهار کنم که ممالک عربی برای پایدار نگه‌داشتن موسسه ایران‌شناسی دانشگاه دورهام خیلی کمک می‌کنند؛ خیلی علاقه دارند که ما مطالعات خودمان را راجع به روابط بین ایران و ممالک متفاوت عرب ادامه بدهیم و راجع به نکات مثبت روابط فیمابین بررسی‌هایی بکنیم. این ادامه دارد. از نظر امکانات مالی هم به ما بی‌نهایت کمک کردند. اینجا متاسفانه باید عرض کنم اعراب به موسسه ایران‌شناسی دانشگاه دورهام خیلی بیشتر کمک‌های مالی می‌کنند تا خود ایرانی‌ها، موسسات ایرانی یا ایرانی‌های مقیم خارج از مملکت.


پیوندهای مرتبط

بخش ایران‌شناسی دانشگاه دورهام

تارنمای پژوهش‌های خلیج فارس

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

فعالیت قابل تقدیری است.ای کاش در این همایش که میراث فرهنگی ایران نیز ظاهرا اسپانسر آن است کسی از مسئولین میراث فرهنگی ایران درباره ی تخریب کتیبه باستانی جزیره خارک که سندی بر پارسی بودن این دریا بوده سوال می کرد؟!

-- farshid khodadadian ، Jul 13, 2008 در ساعت 06:20 PM

کتیبه خارک هیچ گونه سندی برای هیچ چیز نیست، آیا من درست است بگویم وجود آرامگاه فردوسی سندی بر حضور دیرینه ایرانیان در خراسان است؟ خارک که هیچ، ایرانیان در مصر هم فرمانروایی می کردند! این که بخواهیم سند بیاوریم که در خارک بوده ایم "یا نه" این نشان از موضع ضعف است !! پس درست تر به این جریان نگاه کنید.

درباره خلیج پارس چیزی که بتوان به عنوان سند "نام" ( نه حضور و مالکیت و غیره، که اینها کاملاً آشکار هستند و باز هم تاکید می کنم برای اثبات حضور و فرمانروایی ما بر این شاخاب هرگونه آوردن سند، موضع ضعف است نه هیچ چیز دیگر، مانند اینکه من آزمایش DNA بیاورم که اثبات کنم آدم هستم ! ) یک سنگ نوشته در مصر یافت شده است به نام "سنگ نوشته شالوف" که آشکارا داریوش بزرگ گفته است از که این کانال را فرمان دادم بکنند که کشتی ها از این رود نیل به دریایی بروند که از پارس آغاز می شود "

این سنگ نوشته می شود سند "نام" خیلج پارس ، همین و بس. گمان می کنم در موزه لوور باشد اکنون.

-- رهگذر ، Dec 1, 2008 در ساعت 06:20 PM