معذرت‌خواهی فائو از خبرنگار ایرانی

پژمان اکبرزاده

چند روز پیش در جریان نشست خبری محمود احمدی‌نژاد، در گردهمایی سازمان خواربار جهانی فائو، از حضور یک روزنامه‌نگار سرشناس ایرانی‌­ ایتالیایی جلوگیری به‌ عمل آمد.

اما پنج‌شنبه در نشست فائو از این بابت از احمد رافت عذر خواهی شد. پیش از حضور او در این مراسم، با او تلفنی گفت‌وگو کردم و ابتدا پرسیدیم سه روز پیش به‌طور رسمی قصد تهیه‌ی گزارش برای چه رسانه‌ای را داشته که از ورودش به نشست جلوگیری شد‌؟

من همیشه تقاضانامه را به اسم یک آژانس خبری ایتالیاست پر می‌کنم. مدیریت این آژانس‌، با نام «‌ Kronos International» با من است. بنابراین تقاضای رسمی من در بسیاری مواقع به اسم این سازمان است، مخصوصاً وقتی که در ایتالیا باشم. به‌خاطر این‌که من کارت خبرنگاری‌ام به اسم این سازمان صادر شده و اگر اسم رسانه‌های دیگری باشد که با آنان همکاری دارم، مثل «رادیو فردا» یا «صدای آمریکا»؛ چون با کارت خبرنگاری‌ام همخوانی ندارد و بعضی وقت‌ها مشکل می‌شود.

پیش از نشست خبری هیچ نوع هماهنگی یا صحبتی از طرف برگزارکنندگان با شما شده بود که ممکن باشد اجازه‌ی ورود به شما ندهند؟

نه، اصلاً. چون من سه هفته قبل از آغاز کنفرانس، تقاضای حضور در کنفرانس را کردم. یازده تقاضا بود، از جمله تقاضای من به‌عنوان مدیر. همه موافقت کردند و تقاضاها روز جمعه گرفته شد. من روز دوشنبه، روز قبل از کنفرانس که کنفرانس مطبوعاتی وزیر کشاورزی آمریکا بود، بدون هیچ مشکلی وارد محوطه‌ی فائو شدم و رفتم کنفرانس و بعد هم بیرون آمدم.

آیا تا این لحظه مشخص شده که چه فرد یا نهادی دستور داده که از ورود شما جلوگیری بشود‌؟

در این مساله بین سازمان جهانی خواربار کشاورزی و دولت ایتالیا بحث و جدل هست. از سوی دولت ایتالیا در این رابطه سه اطلاعیه رسمی مطبوعاتی صادره شده که یکی از سوی نخست وزیری بوده، ‌یکی از وزارت کشور و دیگری از وزارت خارجه که هرگونه هرگونه اطلاع و شرکت در این مساله را رد می‌کند.

احمد رافت، روزنامه‌نگار ایرانی مقیم رم

وزیر خارجه ایتالیا در اطلاعیه‌اش می‌گوید که همان روز اول به سفیر ایتالیا در فائو ابلاغ و دستور داده شدهکه بلافاصله در رابطه با این مساله تحقیق کند و نتیجه‌اش را نیز بلافاصله در اختیار این وزارتخانه بگذارد.

از طرف دیگر فائو می‌گوید که در روز قبل از آغاز نشست یکی از مسوولین امنیتی ایتالیا در جلسه‌ای که با مسوولین امنیتی مطبوعاتی فائو داشته است‌، تقاضا کرده بود که از ورود من جلوگیری بشود. دولت ایتالیا این اتهام را رد می‌کند.

در رسانه‌های ایتالیایی به‌خاطر جلوگیری از ورود شما سروصدای خیلی زیادی به‌پا شده است. آیا این سروصداها هیچ تاثیری در روشن شدن این قضیه داشته است؟

من فکر می‌کنم روشن شدن این قضیه منوط به پایان کار کمیسیون تحقیقی‌ است که از سوی اتحادیه خبرنگاران ایتالیا، که سندیکای خبرنگاران در آن کشور است، تعیین شده. این سندیکا، کمیسیونی تشکیل داده و نتایج کارش را اعلام خواهد کرد‌.

من این مساله را به سندیکای خبرنگاران ایتالیا که از سالیان سال عضوش هستم، واگذار کرده‌ام. فکر می‌کنمپیش از این که من بخواهم به طور شخصی پیگیری کنم، این وظیفه‌ی آن‌هاست.

من از سازمان جهانی خواربار کشاورزی، تقاضای معذرت‌خواهی رسمی می‌کردم و آنها هم روزچهارشنبه، در یک اطلاعیه‌ی رسمی به به چهار زبان رسمی سازمان ملل انتشار یافت، معذرت خواهی کردند و تا ساعاتی دیگر هم من دوباره به محل فائو بازخواهم گشت تا به‌طور رسمی در مقابل رسانه‌ها از من عذرخواهی کنند.

جدا از رسانه‌های خبری در ایتالیا و اتحادیه‌های خبرنگاران در ایتالیا، انجمن‌های جهانی دفاع از حقوق روزنامه‌نگاران هم به این موضوع واکنش نشان داده‌اند؟

فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران که مرکزش در بروکسل است و سازمان خبرنگارن بدون مرز هم در این رابطه اقدام کرده‌اند. همان روز سه شنبه در پارلمان اروپا، این موضوع از سوی یکی از معاونین‌اش مطرح شد و از فائو خواستند که به پارلمان اروپا پاسخ بدهد که چنین تصمیمی را به چه علتی گرفته است.

از طرف هیات همراه آقای احمدی‌نژاد چطور؟ هیچ صحبتی در این زمینه‌ کرده‌اند، یا واکنشی نشان داده‌اند؟

یکی ازاعضای هیات که نخواسته نامش فاش بشود، در گفت‌‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها گفته است، ما هیچ نقشی نداشتیم.

خودتان در کل هیچ ایده‌ای دارید که این قضیه به چه شکل به‌وجود آمده؟ فکر می‌کنید واقعاً یک هماهنگی بین دولت ایتالیا یا فائو و هیات آقای احمدی‌نژاد بوده وجود داشته در این مورد، که الان به خاطر جوی که به‌وجود آمده، انکار می‌کنند‌؟

من فکر می‌کنم پیش از این‌که این اتفاق نتیجه‌ی یک هماهنگی بین دولت ایتالیا با آقای احمدی‌نژاد باشد، هماهنگی بین فائو و آقای احمدی‌نژاد و هیات نمایندگی ایران در این نهاد بین‌المللی بوده است.

چون من روز دوشنبه خطری برای نشست نبودم و توانستم به محوطه وارد بشوم. روز چهارشنبه هم که آن‌ها گفتند می‌توانم بازگردم که البته من نرفتم. چون منتظر معذرت‌خواهی رسمی بودم.

تنها روز سه شنبه در ساعاتی که آقای احمدی‌نژاد آن‌جا حضور داشت، حضور من را لازم نمی‌دانستند و من را عنصر نامطلوب خواندند. منطق حکم می‌کند که آدم فکر کند یک هماهنگی صورت گرفته است.

با توجه به این که امروز در فائو از شما عذرخواهی خواهد شد، آیا بازهم موضوع را پیگیری خواهید کرد یا این‌که به همین‌جا ختم خواهد شد‌؟

برای من از نظر فردی این مساله این‌جا ختم پیدا می‌کند. ولی گفتم که اتحادیه‌ی خبرنگاری به هیچ‌وجه حاضر نیست این مساله را دنبال نکند. به خاطر این که مساله شخص احمد رافت نیست، مساله این است که یک نهاد بین‌المللی نمی‌تواند تصمیم بگیرد کدام خبرنگار در کدام کنفرانس می‌تواند حضور داشته باشد.

چون در ایتالیا، اتحادیه‌ی خبرنگاران این حق را برای نهادهای بین‌المللی و حتا برای دولت خودشان هم قائل نیستند. بنابراین آن‌ها پیگیری خواهند کرد، چون این واقعه در خاک ایتالیا اتفاق افتاده است.

تا جایی که من اطلاع دارم، فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران هم حاضر نیست به این آسانی گذشت کند و خواهان این است که مساله روشن بشود. چون این را یک نوع حمله و زیرپای گذاردن حقوق خبرنگاران و اطلاع‌رسانی می‌دانند.

این البته مساله‌ای است که فراتر از مساله‌ی احمد رافت است‌. بنابراین از سوی نهادهای بین‌المللی پیگیری خواهد شد که هدف و کارشان این است و اعتقاد دارند که این مساله را نباید شخصی دید، چون مساله شخصی نیست.

چون امروز می‌توانند از ورود من ممانعت به عمل بیاید... من خوشبختانه یک خبرنگاری شناخته‌‌شده هستم، در ایتالیا، در کشوری که کار می‌کنم. منتها اگر این مساله برای یک خبرنگار جوان اتفاق بیفتد که برای یک رسانه‌ی غیرمعروف‌تر یا کوچک‌تر کار کند و صدایش نیز به جایی نرسد؛ آن‌وقت است که این مساله می‌تواند به صورت یک امر طبیعی دربیاید و نهادهای بین‌المللی و دولت‌ها بتوانند تعیین کنند که چه خبرنگاری، کدام خبر را می‌تواند پوشش بدهد. پس باید محکم جلو این مساله ایستاد تا این مساله باردیگر اتفاق نیفتد.