رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۴ دی ۱۳۸۶
گفتگو با فرخ نگهدار

«نقش ایران در تحولات پاکستان بارزتر خواهد شد»

در پی کشته شدن بینظیر بوتو نخست وزیر پیشین پاکستان در عصر پنجشنبه، با فرخ نگهدار تحلیل گر مسائل سیاسی – مقیم لندن در باره واکنش رسانه های ایران و مقام های دولت نسبت به این واقعه و ارزیابی او از وضعیت موجود گفتگویی کردیم.

Download it Here!

فرخ نگهدار: بلافاصله بعد از انتشار خبر به قتل رسیدن خانم بوتو، تلویزیون جمهوری اسلامی ایران برنامه‌های ویژه‌ای را در این رابطه ترتیب داد و با سرعت واکنش مقامات حکومتی را در قبال این حادثه‌ی دلخراش به اطلاع عموم رساند. در واکنش وزارت خارجه این حمله محکوم شد، تروریسم محکوم شد و به خانواده‌ی مقتول و به مردم پاکستان تسلیت گفته شد. در واکنش‌های بعدی که از طریق رسانه‌های عمومی جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد همچنین همدردی با خانواده و مردم پاکستان در گفتار مسئولین حکومت جمهوری اسلامی ایران مشهود. البته امروز جمعه است و مطبوعات هنوز درنیامده‌اند، روزنامه‌ها معلوم نیست که چه واکنشی از خودشان نشان داده‌اند و هنوز روشن نیست. ولی من حدس می‌زنم که هیچ نوع دلسوزی یا همراهی با مسببین این فاجعه‌ی هولناک در مطبوعات هم به چشم نخورد و قالب نباشد.

در این یکی دوسال اخیر که سیاست‌های مقامات دولتی در ایران، بویژه از نظر جهانی، خیلی پرسروصدا بوده، نگاهشان به فعالیت‌های خانم بوتو به چه شکلی بوده است؟

ببینید، پاکستان اصولا یک کشور بسیار بسیار خطرناک است برای تمام کشورهای منطقه، و یک ارزیابی‌هایی در مورد جناح‌های حکومتی در ایران وجود دارد که شاید برخی از اینها تمایلات بنیادگرایانه و تند داشته باشند و واقعا هم در واکنش‌هایشان نسبت به مسایل منطقه چنین مواضعی را آدم می‌بیند. ولی آنقدر این جریان القاعده در پاکستان و در افغانستان به صورت هار عمل می‌کند، که این مقامات تندرو جمهوری اسلامی ایران هم تا امروز نتوانسته‌اند خودشان را همسو و همسفره جلوه بدهند. ما از واکنش‌های پنهان آنها خبر نداریم، ولی آنقدر مسئله خطرناک است و افکارعمومی بخصوص در ایران نسبت به این قتل و این نوع جنایات در پاکستان حساس است که من پیش‌بینی نمی‌کنم که این عوامل تندرو در ایران جرات داشته باشند یا بخواهند نوعی همدردی با تروریست‌ها از خودشان نشان بدهند.

فکر می‌کنید قتل خانم بوتو چه تاثیری خواهد گذاشت در سیاست خارجی ایران، بویژه در قبال مسئله‌ی مربوط در پاکستان و افغانستان؟

من فکر می‌کنم اوضاع در پاکستان رو به شدت بیشتر می‌رود و اوضاع در افغانستان بحرانی بوده و همچنان بحرانی خواهد ماند و احتمال اینکه بحرانی‌تر هم بشود وجود دارد. این بحران و اغتشاش در پاکستان و افغانستان زمینه‌ای درست می‌کند مثل درست اوضاع بحرانی در عراق که ایران در مسایل داخلی آن کشور عملا درگیر بشود و جانب جبهه‌های مختلف را بگیرد. در آینده باید منتظر باشیم که نقش سیاست ایران در اوضاع پاکستان نیز به طور مشهودتری به‌چشم ‌خورد. تا امروز ما ندیدیم که جمهوری اسلامی ایران از جناحهای اسلامگرای تندور در پاکستان، بخصوص جریان وهابی‌گری مستقر و وهابی‌های مستقر در پاکستان که با تندروهای افغانستان هم مربوط هستند ارتباطاتی داشته باشد، جریانهایی از قبیل القاعده و طالبان منظورم هست.

از بابت سیاست خارجی ایران نسبت به سیاست‌های دولت آمریکا چطور؟

دولت آمریکا تا اینجایی که روشن شده، سیاست محتاطانه‌ای در رابطه با پرویز مشرف در پیش گرفته و تلاش می‌کند به نوعی روی سیاست‌های پرویز مشرف تاثیر بگذارد. ولی آن حقایقی که تا امروز فاش شده و بخصوص در قضیه‌ی ترور و سوقصد قبلی نافرجام به خانم بوتو و این سوقصد در شهر راولپندی که مرکز حاکمیت پنجابی‌ها هست و حکومت نظامی پاکستان مهم‌ترین سنگرش به‌حساب می‌آید، وقتی خانم بوتو اینجوری به قتل می‌رسد، نشان‌دهنده‌ی درآمیزی عمیق این حکومت نظامی در پاکستان با عوامل القاعده و تندرو اسلامی در درون سیستم است. اینها بعد از اینکه خانم بوتو برگشت به پاکستان برای دستگیری عواملی که خود خانم بوتو هم معرفی کرده بود (به) پرویز مشرف، نه تنها هیچ اقدامی انجام ندادند، بلکه شرایط فوق‌العاده اعلام کردند که این روزنامه‌نگارها و روشنفکران و آزادیخواهان را دستگیر کردند. این فاکت نشان می‌دهد که سیاست آمریکا نسبت به پرویز مشرف واقعبینانه نیست، و به نقش منفی‌ای را که ماندن پرویز مشرف در حکومت دارد کم بها می‌دهد.

فکر می‌کنید قتل خانم بوتو در پاکستان در حقیقت وزنه را به نفع دولت ایران سنگین‌تر خواهد کرد برای نادرست ارزیابی‌کردن سیاست‌های خارجی ایالات متحده؟

من فکر می‌کنم که چنین تاثیری خواهد داشت. البته نه قتل خانم بوتو به تنهایی، بلکه سیر رویدادها در پاکستان، همانطوری که گفتم، به طرفی می‌رود که نقش ایران در این کشور، در تحولات این کشور بارزتر و بارزتر خواهد شد. اینکه جمهوری اسلامی ایران در این کشاکش‌های قومی، فرهنگی و دخالت سیاست‌های خارجی در پاکستان چه جانبی را بگیرد، موضوع بسیار بسیار حساس است که در آینده باید منتظر باشیم که چه جانبی را خواهد گرفت. ولی من پیش‌بینی نمی‌کنم که منافع ایران و سیاست ایران با جناح‌های تندرو اسلامگرای سنی همسو و هم خط بشود. تا این جا یک چنین نشانه‌ای بروز نکرده و من امیدوار هستم که در آینده هم چنین واکنشی از جانب ایران به عمل نیاید که خودش را همسو با گرایش‌‌های القاعده و طالبان بکند.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

نمی دانم چرا از فرخ نگهدای خوشم نمیاد حتی اگه حرفاش درست باشه، نمی تونه یادم بره که رهبر فدائیان اکثریت بود که با جمهوری اسلامی همراهی کرد و بعضی ها می گویند برخی از رهبران فدایئان اقلیت را لو دادند و در سرکوبهای سیاسی مشارکت کردند... تاریخ همیشه جلوی شما ماست، نمی شود از یادش برد!

-- اقلیتی سابق ، Dec 29, 2007 در ساعت 05:26 PM

فرخ نگهدار چپ نئو لیبرال شده ای است که ادای روشنفکرهای طرفدار غرب را در میآورد. ایشان میخواهند سهمی در توسعه سیاسی داشته باشند تا بتوانند سهمی از قدرت کسب کنند. حذف هوشمندانه نقشی که ایالات متحده میتوانسته در این جریان بازی کند از طرف نگهدار و هم پالگی هایش همان نقشی است که میبایست برای سهم قدرتش در جهان ایفا کند. نفرت انگیز است

-- ارنستو ، Dec 30, 2007 در ساعت 05:26 PM

عدم پيشرفت ايرانيان ناشی از غلبه جماعت کودن وعقب مانده سياسی در همه زمينه های زندگی وشئون اجتماعی بر خردمندان اين قوم است .فرخ نگهدار در مورد موضوعی نظرش را داده این نظر قابل نفد وبررسی است .یکی از خوش آمدن ونيامدنش کامنت ميگذارد يکی سعی در تحليل شخصيت وريشه يابی منافع شخصی او دارد .از نظر من تحليل ايشان تا حدودی درست است .هيئت حاکمه ايران به حدی گرفتاری دارد که توان دخالت در پاکستان را ندارد والا جناح هائي ميلش رادارند.

-- بدون نام ، Dec 30, 2007 در ساعت 05:26 PM

doostan, chera enghadr dar gozashteh zendegi mikonid. Farokh Negahdar rasman ghalat kardam nameyeh kodesho ro neveshto va darj kard.
Ta zamani keh injoori fekr mikonim hamash dar gozashteha hastim, hichvaght nemitoonim beh yek ettehad melli va ayande negar dast payda bokonim va hamisheh dar gozahteh dar ja khahim zad. Beh nasl jadid iran negah konid o az oonha yad begirid.
Kamran, New YorK

-- kamran ، Dec 30, 2007 در ساعت 05:26 PM

نگهدار يكى از سياستمداران نادرى است كه بسيار قابل اعتماد است و ديدش همواره درست ومنطقى است.

-- نادر ، Dec 30, 2007 در ساعت 05:26 PM

با این برخوردها آدم از آینده ایران نا امید می شود

-- بدون نام ، Dec 31, 2007 در ساعت 05:26 PM

. ingoneh adamha bayad karnameh siasi khod ra baznegari konand wa bas. tafsire siasi pishkesheshan.

-- Ahmad ، Dec 31, 2007 در ساعت 05:26 PM

با تشکر از گفتگوی مفید شما و آرزوی ادامه و گسترش این بحث ها که می تواند برای آینده ی ما غنیمت باشد. خواستم عرض مختصری راجع به مطالب خارج از بحث نمایم .اگر رژیم سر سپرده ی شاه چنان گسترده به سرکوب دگراندیشان ادامه نمی داد و بهترین مردان و زنان ایران را به خاک و خون نمی کشید و در تله گذاشتن در محافل روشنفکری به آن وسعت از عناصر خود فروخته بهره نمی برد و با مصاحبه های تلویزیونی کذائی و حزب رستاخیز همه ی راه ها را نمی بست. دگراندیشان می توانستند تمرین همکاری و همفکری را با حداقل ها تجربه کنند. در بحران ناشی از عدم شاه خائن ، از میان یاران مصدق و جزنی ها و صد ها سیاستمدار دیگر می توانستیم رهبران با درایت داشته باشیم که ایران بحران زده را بهتر هدایت کنند . متاسفانه با قتل عام رهبران سیاسی بعداز کودتا ی 28 مرداد و در نبود تجربه و زمینه ی همکاری بین نیروهای مخالف شاه در سپیده ی 22 بهمن که نظام شاهنشاهی برای همیشه به زباله دان تاریخ انداخته شد متاسفانه بسیاری از نیروها درک درستی از این رویداد عظیم نداشتند و در همان روز و روزهای بعد به فکر تحصیل تمام قدرت برای خود و حذف دیگران داشتند.این روشهای خرابکارانه منجر به رقابت های ناسالم و رودر روئی نیروهای ضد سلطنت گردید که در ادامه به فجایع ننگینی توسط حکومت بعداز انقلاب گردید .

یک روز باید این مسئله را با خودمان حل کنیم !
که در پاسخ شاه جنایتکار چگونه می بایست عمل میکردیم فرهنگی ،سیاسی یا سیاسی ـ نطامی ؟ و در فردای 22 بهمن رظیفه ی ما در برابر انحصار طلبی نیروهای مذهبی چگونه می بایست بود ؟ امروز چه باید کرد ؟ ما باید با هم حرف بزنیم و به مردم نشان دهیم که آدم های کاردان و قابلی هستیم با شعار و خشونت هیچکس راه به قلب های مردم نخواهد یافت. با آروزی فردای روشن برای همه ی ایرانیان. هومن

-- هومن دبیری ، Jan 1, 2008 در ساعت 05:26 PM

Ajibe Aghaye dabiri. 30 sal az enghelabe shokoohmande shoma gozasht wa hameye opposition kharez az keshwar ke dar keshwarhaye democratic gharbi zendegi mikonand hich gofteman wa hamkari ba ham ndarand. unja ke na shahnshah hast wa na sarkoob. ma harja kam miarim kase kuze ha ro sare shah mishkanim. sade engar nabashid!

-- hamid bigdeli ، Jan 4, 2008 در ساعت 05:26 PM

Aghaye Kamran az NY, mishe linke un ghalt name ra be ma bedahid ? ma ke chenin chizi nadidim. kasi ke baraye barande shodane "Karubi" be malaek wa fereshtegan motewasel mishawad che mitawan namid? Internet por az soalat az aghaye Negahdar ast ke u ham hargez be anha jawabi nadade ast.

-- hamid bigdeli ، Jan 4, 2008 در ساعت 05:26 PM

Aghaie Negahdar metodash tahlile vaghaie bar assas baresie ghodrath/ghodratha ya dorosttar mohrehaye mojoode ghodrat ast. Ishan na danesh va na khaste baresie processe ghodrat ra nadarand. Bekhossos dar morede Pakestan keh hatta shenakhti az mohrehaie ghodrat nadaran. MB

-- بدون نام ، Jan 4, 2008 در ساعت 05:26 PM